Komisyon Adı | : | (10/696, 1831, 1832, 1833, 1834, 1835) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
Konu | : | Prof. Dr. Güneş Okuyucu Ergün'ün, Ankara Üniversitesi olarak İçişleri Bakanlığıyla birlikte yürüttükleri, faillerin kriminolojik tahlilini amaçladıkları proje, kadına yönelik şiddeti oluşturan fiiller, şiddetin türleri, failin kriminolojik özellikleri, şiddetin nedenleri ve kadınlara yönelik her türlü şiddetin önlenmesine yönelik önerileri hakkında sunumu |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 08 .01.2025 |
FATMA SERAP EKMEKCİ (Kastamonu) - Gerçekten çok güzel bir çalışma oldu, böyle araya da girdiğimiz için daha bence etkili de oldu Başkanım.
BAŞKAN MUSTAFA HULKİ CEVİZOĞLU - Bugün değişik bir yöntem uyguladık evet.
FATMA SERAP EKMEKCİ (Kastamonu) - Gerçekten değişik bir yöntem oldu, herkes ilgiyle takip etti, interaktif oldu. İki hocama da sunumları için gerçekten çok teşekkür ediyorum. Yalnız, ben konunun biraz dağıldığını düşünüyorum. Şimdi, sunumunuzun 2'nci sayfasında -hep de bildiğimiz bir şey zaten- dünyada her 3 kadından 1'i şiddete uğruyor, bu bir gerçek yani sadece bu Türkiye'ye özgü bir durum değil, demek ki sadece biz Türkiye'deki değerlerle, Türkiye'deki verilerle, hani bu noktada, işte kültüreldi, ekonomikti...
PROF. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN - Dünya Sağlık Örgütünün verileri de böyle, evet.
FATMA SERAP EKMEKCİ (Kastamonu) - Tabii, hepsi var, hepsi kabulüm...
PROF. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN - Amerika'daki çalışmalar da bunu doğruluyor, Avrupa'daki çalışmalar da.
FATMA SERAP EKMEKCİ (Kastamonu) - Demek ki bu dünyanın bir sorunu, bir kere bunu bence en başa koymamız lazım.
İkinci olarak, şimdi, tam da siz o hususa değindiniz, cezaları artırmak bizim şiddetle mücadelede, özellikle kadına karşı şiddetle mücadelede istediğimiz sonuca o oranda, hızla varmamıza bir çözüm değil maalesef, keşke olsa.
PROF. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN - "İdam cezasını geri getirelim." derseniz ben anlamlı bir fark olacağını düşünmüyorum.
FATMA SERAP EKMEKCİ (Kastamonu) - Maalesef o psikolojideki fail -ben de öyle düşünüyorum- yani tutup da işte şu an bunun cezası çok ağır ya da bunun cezası şudur, ona göre hareket etmeliyim düşüncesine zaten o anda sahip olamıyor, onu da sağlıklı düşünemiyor, hep aynı şeylere geri dönüyoruz.
Az önce bir giriş yaptınız ama Hocam, şimdi, 6284 gerçekten çok güzel ve etkili, güzel bir yasa. Ben de bir...
PROF. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN - Bu alandaki uluslararası metinleri de yansıtan, tanıtan bir yasa.
FATMA SERAP EKMEKCİ (Kastamonu) - Hatta çoğu ülkede olmayan bir yasa, bu da kabulümüz. Bununla ilgili de işte koruyucu tedbirler, önleyici tedbirler anlamında ciddi çalışmalar ve yaptırımları olan bir yasa, uygulamada da iyi olan bir yasa. Bu noktada sizin eksik gördüğünüz nedir? Mesela sürekli söylüyoruz ya, 6284 etkili uygulanmadığı için sanki kadına karşı şiddet artıyor ve kadına karşı şiddetin sebebi, sanki, şu anki geldiğimiz durumda 6284'ün iyi uygulanmamasıymış gibi bizim önümüze sunuluyor ama ben böyle olduğunu düşünmüyorum bunun. O zaman hukukçu olarak bunu somut olarak yatıralım, sizce, bir ceza hukukçusu olarak 6284'ün hangi yönleri aksıyor? Mesela biz bunları bilmek isteriz ya da buna yönelik şunlar şunlar yapılsa daha iyi olur... Kanunda yazılıp hâkimlerimizin, savcılarımızın, kolluğumuzun, işte o diğer sosyal personelin, ŞÖNİM personelinin uygulamadığı ne var? Mesela ben bunu merak ediyorum.
PROF. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN - 6284'te, şimdi kendi bilgisayarımda metni açacaktım ama biliyorsunuz, belli tedbirler, önlemler sayılıyor galiba 8-9'uncu maddeler civarında olacak ve 12'nci maddede de "Bunun denetimini yapın." deniliyor. Hâkimlerin, bu aile mahkemelerindeki hâkimlerin belli tedbirlere başvururken rahat olduklarını ama belli bazı tedbirlere başvurmaktan da özenle kaçındıklarını görüyoruz.
FATMA SERAP EKMEKCİ (Kastamonu) - Mesela bununla ilgili bir çalışma var mı? Mesela hangileri için çekiniyorlar? Eğer varsa bence bunlar masaya yatırılmalı.
PROF. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN - Evet ve bu konuda belki cesaretlendirilebilirler, bu konuda imkânlar geliştirilebilir. İşte, bu mağdur uyarı sistemleri çok konuşulan, tartışılan konu, tabii bu da yine bir maliyet ve organizasyonel şey gerektirebilir ama bunlar getirilebilir ve bu yükümlülüklerin, öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediği, aksatılıp aksatılmadığının da daha etkili bir biçimde, etkin bir biçimde denetlenmesi yani 12'nci maddenin de daha etkin biçimde uygulanması 6284 bakımından uygulanabilir. Benim bu konuda hazır burada sizleri bulmuşken önereceğim en önemli şeylerden bir tanesi aile şiddet mahkemelerinin kurulması olabilecek çünkü aile mahkemeleri var, bir de ceza mahkemeleri var. Şiddet fiillerine, suç boyutuna ceza mahkemelerinde bakılıyor ama diğer boyutları; işte tedbirleri alalım, mağdura belli imkânlar sağlayalım gibi tedbirlere de aile mahkemeleri bakıyor. Hâlbuki aynı olaya iki ayrı mahkemede iki ayrı bakış açısıyla, 2 ayrı yargıç değil de uzmanlık mahkemeleri dediğimiz, sadece bu konuya bakan, belli tecrübeye ulaşan hatta otomatikleşen...
SERAP YAZICI ÖZBUDUN (Antalya) - Ben bu konuda bir eklemede bulunabilir miyim?
PROF. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN - Tabii, buyurun.
SERAP YAZICI ÖZBUDUN (Antalya) - Ben 1984 Ankara Hukuk mezunuyum. 40'ıncı yılımızı kutladık. Benim mezun olduğum dönemden hâkim olan bir arkadaşımın ifadesini aktaracağım: Kırk yıldır özel hukuk mahkemelerinde hâkimlik yaptığı hâlde şimdi ceza mahkemesine atandığını söylüyor ve "Ben ceza hukukunu unuttum, bilmiyorum." diyor. Şimdi, dolayısıyla, siz başta da söylediniz ya, yani her şey mevzuat değişikliğiyle olmuyor, uygulamanın kendisinden kaynaklanan çok ciddi sorunlar var. Siz kırk yıldır özel hukuk yargılaması yapan bir yargıcı, eğer kırk yıl sonra ceza yargılamasında karar verici olarak atamada bulunursanız, onun yapacağı yargılamadan da olumlu bir sonuç beklemeyin...
PROF. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN - Ben ceza hukukçusu olarak tam tersini düşünmüştüm aslında Hocam. Şöyle: Aile şiddet mahkemeleri kurulmalı ve ceza hâkimliği tecrübesi olan hâkimlerden oluşmalı.
SERAP YAZICI ÖZBUDUN (Antalya) - Kesinlikle, tabii.
PROF. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN - Diğer tedbirlere çünkü ceza hâkimlerinin, TCK'de yer alan birtakım tedbirler de var, bu konuda pratikleri de var ve diğer, işte 6284'ün uygulanması görece -tırnak içerisinde, teşbihte hata olmasın- uygulaması, anlaşılması daha kolay bir kanun, o nedenle...
SERAP YAZICI ÖZBUDUN (Antalya) - Tabii, bu öneriniz çok anlamlı ama o öneriye bunu da ekleriz.
PROF. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN - Suç filini değerlendirecek olan, suç var mı yok mu, işte onun boyutlarını değerlendirecek olan bir ceza hâkimliği tecrübesi olan birisi olabilir, tam tersini düşünmüştüm.
SERAP YAZICI ÖZBUDUN (Antalya) - Evet, yani bu uzmanlaşma çok önemli.
FATMA SERAP EKMEKCİ (Kastamonu) - Bir de Hocam şu var mesela, çok özür dilerim böldüm Serap Hocam ama şimdi aile mahkemesi hâkimi tedbir kararlarına aykırılık olduğu zaman disiplin hapsini de veriyor. Şimdi, o da aslında yanlış, bir aile mahkemesi hâkimisiniz, orada taraflar var, boşanma davasına bakıyorsunuz. Hadi, taraf erkek olsun, erkeğe bir de disiplin hapsi veriyorsunuz. Şimdi, orada, taraf düşünebilir "Acaba tarafsızlığını yitirdi mi hâkim burada? çünkü bana ceza verdi." olabilir...
PROF. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN - Yani, pek katılamadım çünkü disiplin hapsi sadece bu konuda değil..
FATMA SERAP EKMEKCİ (Kastamonu) - Çünkü ben bunu bir müvekkilimden duydum da.
PROF. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN - Müvekkillere bakarsanız onlar her zaman buluttan nem kaparlar.
MUSTAFA ALKAYIŞ (Adıyaman) - Tedbiri verince zaten hâkimin kanaati...
PROF. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN - Evet, tam da onu söyleyecektim. Tedbiri verince...
FATMA SERAP EKMEKCİ (Kastamonu) - İşte, ihtisaslaşma burada çok önemli yani burada o ayrım yapılmalı. Benim kendi müvekkilim bunu...
PROF. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN - İhtisaslaşma ve çabukluk etkinlik açısından ben bunu...
FATMA SERAP EKMEKCİ (Kastamonu) - Tabii, söylemişti "Şimdi ben disiplin hapsi aldım avukat hanım. Şimdi hâkim bana tavrını belli etti." dedi. Ya, olur mu öyle şey? İşte, sen tedbire uymadığın için bu cezayı aldın desem de o algıyı yıkamadık mesela.