MEHMET ALİ ÇELEBİ (İzmir) - Teşekkürler Sayın Bakanım.

Değerli Komisyon üyelerimiz, hepinizi saygıyla selamlıyorum. Komisyonumuz hayırlı uğurlu olsun.

Yapay zekâ, çağımızın en önemli tartışması. Biz de burada aslında kutsal bir vazifeyi yerine getiriyoruz. Hem gelecek kurmak hem de geleceği korumak adına önemli bir fonksiyonu olacağını değerlendiriyorum Komisyonumuzun ve Meclis tarihinin bana göre en önemli komisyonlarından bir tanesi, bunu da layıkıyla yapacağımızı değerlendiriyorum.

Değerli Bakanım, çağrılacak isimlerle ilgili, önce bugüne kadar neler yapılmış, hangi kurullar oluşturulmuş, bence oradan bir yola çıkmamız gerekiyor. Şimdi, elimizde bir Ulusal Yapay Zekâ Strateji Belgesi var. Buradan yola çıktığımızda, bu doğrultuda Türkiye Cumhuriyeti devleti şu an Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi Yönlendirme Kurulu oluşturdu. Elimizde bu var önce. Bu Kurulun Başkanı Cumhurbaşkanı Yardımcımız. Bu Kurulun Sekretaryasını Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yapmakta. Dolayısıyla, bizim burada en çok muhatap olacağımız iki kurum var: Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı; kamusal bazda -özeli saymıyorum- ve bunlar belli bir aşama katettiler bugüne kadar. Dolayısıyla bizim o basamakları tekrar çıkmaktansa onların yükseldiği yerden devam etmemiz daha iyi olacaktır.

Şimdi, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi bu konuda öncelikle şunu başlattı: Kamu yapay zekâ ekosistemi; bundan sorumlu, bunu kurmaktan sorumlu. Yani nasıl yapacak, kamu yapay zekâ ekosistemi nasıl kurulacak; bunu bence dinlemeliyiz. Yani Dijital Dönüşüm Ofisi bizi bu konuda bilgilendirebilir, bunu öneriyoruz ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Milli Teknoloji Genel Müdürlüğü bünyesinde Dijital Teknolojiler Dairesi Başkanlığı var, bu da bizim muhatabımız. Bu, TÜBİTAK Yapay Zekâ Enstitüsüyle birlikte sektörel birlikte geliştirme laboratuvarları kurma görevi aldı. Yani özel sektörü de içine katıp "Kamuyla nasıl bir iş tutabiliriz?"i burası kovalıyor. Dolayısıyla burayı da aslında dinlememiz gerekiyor baştan, bunu nasıl yapacaklar?

Sonrasında, bu Yönlendirme Kuruluna yani Cumhurbaşkanı Yardımcımızın başkanlık ettiği Yönlendirme Kuruluna yapay zekâ ekosistem danışma grubu oluşturuldu. Yani aslında burada bütün saydığımız isimler muhtemelen burada var, zaten çalışılmış ve arşivde muhtemelen var bu isimler, oradan fikir alabiliriz Sayın Bakanım. Zaten bu strateji belgesi hazırlanırken Cumhurbaşkanlığı ve bağlı 7 kuruluş, 16 bakanlık ve bağlı 13 kuruluş, 38 özel sektör, 26 üniversite ve farklı disiplinlerden 103 uzmanla görüşülmüş bu çalışmada, 2 de çalıştay yapılmış. Dolayısıyla, isim belirlerken bence buradaki havuzdan da faydalanmak iyi olacaktır diye değerlendiriyorum.

Ayrıca, bu Yönlendirme Kurulu koordinesinde çalışma grupları oluşturulmuş, bu da önemli. Bu çalışma gruplarını tek tek saymak istiyorum. Bence bu çalışma gruplarına göre isim çağırırsak -şimdi sayacağım bu grupları- aynı gruptaki 2 çok önemli profesör olabilir, çok bilindik ama bence her gruptan birer kişiyi önce dinleyip sonra belki ikincilere geçmek zaman kaybını önleyebilecektir. Bu çalışma gruplarını sayıyorum: Teknik altyapı ve platformlar çalışma grubu, bir. Şimdi, bu çok önemli. Biz yapay zekâyı konuşuyoruz ama yapay zekâyı konuşturacak teknik altyapı bizde, Türkiye'de var mı? Bize bunun bilgisi lazım, şu an yok, bunun bilgisini almamız lazım. İki, insan kaynakları çalışma grubu. Sistem olsa, yetişmiş eleman var mı? Bunu da öğrenmemiz gerekiyor. Üç, veri yönetişimi çalışma grubu. Bu sistemin, yapay zekânın aslında en önemli yakıtı veri. Veri birlikteliği Türkiye Cumhuriyeti'nde var mı? Hangi tedbirler alınmış? Bunu dinlememiz gerekiyor. Dört, yapay zekâ hukuku ve etik çalışma grubu. Hepimiz sayıyoruz, bunu da dinlememiz gerekiyor. Güvenilir ve sorumlu yapay zekâ çalışma grubu. Yani yapay zekâda insanlığın faydasına dokunacak şekilde hangi tedbirler alınıyor? Dolayısıyla bu 6 grup üzerinden isimler çağrılabilir Sayın Bakanım, bunu öneriyorum.

Ve Ulusal Yapay Zekâ Strateji Belgesi'nde 6 stratejik öncelik, 24 amaç, 119 tedbir belirlenmiş zaten. Bu amaçları da saymak istiyorum ki belki çağıracağımız isimler bunları da doldurabilir. Bir, yapay zekâ uzmanlarını yetiştirmek ve alanında istihdam etmek birinci stratejik amaç. İki, araştırma, girişimcilik, yenilikçiliği desteklemek. Üç, kaliteli veriye ve teknik altyapıya erişim imkânlarını genişletmek. Dört, sosyoekonomik uyumu hızlandıracak düzenlemeleri yapmak yani istihdam daralması vesaire onlarla ilgili. Beş, uluslararası düzeyde iş birliklerini güçlendirmek. Altı, yapısal ve iş gücü dönüşümünü hızlandırmak. Dolayısıyla güzel bir çerçeve çizilmiş bana göre. Oralardan ona göre isimler çağrılabilir. Ayrıca, bakanlıklarda da bazı çalışmalar var, belki onları çağırıp siz ne yaptınız diye de sorabiliriz. Bunlar hangileri? Adalet Bakanlığında Bilgi İşlem Genel Müdürlüğü altında Büyük Veri ve Yapay Zekâ Uygulama Şube Müdürlüğü. Ne yaptınız yani eksikler ne, gidemiyor musunuz; hani bunları sorabiliriz. Sağlık Bakanlığında Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, Yapay Zekâ ve Giyilebilir Teknolojiler Birimi. Millî Savunma Bakanlığı bünyesinde -bu da önemli- Muhabere ve Bilgi Sistem Dairesi Başkanlığı altında Süreç Yönetimi ve Yapay Zekâ Uygulamaları Şube Müdürlüğü ve Türkiye Sağlık Enstitüsü Başkanlığı bünyesinde Türkiye Sağlık Veri Araştırmaları ve Yapay Zekâ Uygulamaları Enstitüsü bulunmakta. 4 kurumda şu ana kadar. Aslında strateji belgesindeki amaca baktığımızda en az 40 proje, 2025 sonuna kadar kamuda bin kişilik istihdam ve merkezî ile yerel yönetimde toplam 50 bin hedefi vardı. Bugüne kadar ne kadarı başarıldı? Bunu sormak lazım. Ve gayrisafi yurt içi hasılanın da yüzde 5'ine katkı sunacağı hedeflenmiş. Şimdi bunların ne kadarı karşılandı, onu öğrenmemiz gerekiyor. Ve yerelde de Gaziantep Belediyesinin bir çalışması var. Yapay Zekâ Eğitim ve Araştırma Şube Müdürlüğü kurmuşlar. Ne yaptıklarını sorabiliriz kısa da olsa. Bence olası istihdam daralmasına karşı Çalışma Bakanlığımızın alacağı tedbirlerin dinlenmesi gerekiyor. En büyük tehditlerden biri bu, istihdam daralması. Ve eğitim sistemimiz değişecek. Birçok mesleğin yerini 2045'te aslında insandan daha üstün bir şekilde yapacağı, en azından insana eşit yapacağı söyleniyor yapay zekânın. Bu durumda eğitim sistemimizde hangi reformlar planlanıyor, çocuklarımıza hangi kariyer hedeflerini şimdiden aslında düzenlememiz gerekiyor, bunun bugünden planlanması gerekiyor. O yüzden Millî Eğitim Bakanlığının da burada dinlenmesi gerekiyor bence. Ve son olarak da siber güvenlik tarafında durum nedir? Dijital Dönüşüm Ofisini bu konuda da dinlersek faydalı olacak diye değerlendiriyorum.

Saygılar sunuyorum.