SEVDA KARACA DEMİR (Gaziantep) - Başka bir maddede -madde dışı konu- gündem olmuştu. İşsizlik Sigortası Fonu elinizde resmen "yağma Hasan'ın böreği" hâline geldi ama rakamlarla bunun üstünü kapatmaya çalışıyorsunuz. Oysa rakamlar çok açık gerçekten de. Yirmi üç yıldır sizin iktidarınızın sermaye taraftarı politikalarıyla Fon hakiki bir biçimde patronlar için bu hâle getirildi. İşçilerin kesesinden birikiyor bu Fon sevgili arkadaşlar. Ama o milyarlar işsizlere değil sürekli kapitalistlere ve ne hikmetse sizin iktidarınıza her yıl katlanarak aktarılıyor. Bakın, bu İşsizlik Fonu GAP projeleri harcamalarına harcanmış, kısa çalışma ödeneğine, konkordato ilan eden şirketlerin Ücret Garanti Fonu'na, kurs ve eğitim giderlerine, yol ve enerji santralleri yapımına, engellilerin işsizlik sigortasını işveren payına, patronların sigorta payları harcamalarıyla talan edilmiş. Artık herkes biliyor yani bu İşsizlik Fonu falan değil sermayedarları destek fonu. Rakamları çarpıtıyorsunuz. Bakın, 2016 yılında bu kapitalistler Fon'a 6,6 milyar lira prim ödemiş, Fon'dan yüzde 12'sini almış. Seneler içinde de bu pay artıyor üstelik. 2023'te 117,3 milyarlık Fon'un yüzde 18,5'u işsizlik ödeneğine ayrılmış sadece. İşverenlere ayrılan pay yüzde 67. Yani bakın, patronlara destek ve teşvik için ayrılan kaynak işsizlik ödeneğinin tam 3,6 katı. Yani maşallah, patronlar için yatırım hesabı gibi bir fon olarak işletiyorsunuz bunu. İşverenlere ayrılan bu kaynaklarla ayda yaklaşık 1,5 milyon kişiye daha işsizlik ödeneği verilebilirdi. Burada açık bir tercih söz konusu. 2025'te oran daha da artıyor, büyüyor, yüzde 77 artıyor patronların kullanım payı ve işsizlerin kullanım payı da düşüyor üstelik. 2024 yılında rekor kıran artış yalnızca Fon büyüklüğünde değil, teşvik ve destek ödemelerini rekor düzeyinde artırmış durumdasınız. 2025 için de görünen o ki planlarınız bu. Her şeyi vesile biliyorsunuz gerçekten.

Ama bakın, sizin İşsizlik Fonu'na ilişkin hinliğiniz sadece bununla sınırlı değil. İşsizlik Sigortası Fonu'ndan sadece patronlara teşvik vermekle kalmıyorsunuz, Fon gelirlerini de faiz için kullanıyorsunuz üstelik. Yani Fon'la bu iktidar 95 milyarlık faiz geliri elde etmiş. İşsiz kalan yurttaşlara ne kadar verilmiş peki? 45 milyar lira. Yahu, siz faiz gelirinin yarısını bile işçiye vermemişsiniz, neredeyse tamamını vermek istiyorsunuz şimdi patronlara. Şimdi, ben Gaziantep Milletvekiliyim, son üç aydır bu şehirde 10 bine yakın işçi işten çıkarıldı. Bahaneler çok ve bu İşsizlik Fonu'ndan yararlanma koşullarını o kadar ağır koşullar hâline getirmişsiniz ki yıllarca emek veren işçiler İşsizlik Fonu'ndan yararlanamıyorlar. İşsiz insanlara, işçilere şu soruların cevabını vermek zorundasınız: Bakın, bugün 100 resmî işsizden sadece 13'ü işsizlik maaşı alabiliyorsa işsizlik maaşından faydalanmak için başvuran işsizlerden işsizlik maaşı ödemesi reddedilirken çalışırken kendi ödedikleri Fon'dan neden yararlanamıyorlar? Açıklama bekliyoruz. "Fon'da rekor artış" diye övünçle söz ediyorsunuz. Bunca para birikiyor bu Fon'da. Bunun nedeni işsiz sayısının düşmesi değil, bu çok açık. İşçilerin Fon'dan yararlanma koşullarını neden imkânsız hâle getirdiniz? Bunu açıklamanız lazım.

RESUL KURT (Adıyaman) - 99'dan beri öyle ya!

SEVDA KARACA DEMİR (Gaziantep) - İşçiye geldiğinde ödediği Fon'dan yararlanmasının önüne "Kaynak yok, koşulları tamamla, öyle işsizlik ödeneği al." diye engeller çıkarıyorsunuz siz ama patronlara gelince destek teşvikleri ver ver bitiremiyorsunuz, üstüne vergi muafiyetleri getiriyorsunuz. Açıklayın, duymak istiyor işçiler. İşsizlik Sigortası Fonu kaynaklarının sadece işçiler için kullanılması, her işsizin iş buluncaya kadar işsizlik ödeneğinden yararlanması, bu ödeneğin asgari ücret düzeyine çıkarılması için bu kadar hevesle de bir teklif getirecek misiniz bu Meclise?

Bununla ilgili onlarca önergeyi reddettiniz, bir de üstelik linyit ve taş kömürü çıkarılan iş yerlerine sürekli kıyak yapılıyor bu maddeyle beraber. Ben bir hatırlatma yapmak istiyorum: 301 maden işçisinin aşırı kâr hırsı ve alınmayan iş güvenliği tedbirleri nedeniyle hayatını yitirdiği Soma Holding aynı yıl altı ay süresince İşsizlik Fonu'ndan 66 milyon lira destek almıştı. Madem patronlarına bu kadar kıyak yapılırken maden işçileri için...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

SEVDA KARACA DEMİR (Gaziantep) - ...insan onuruna yaraşır bir ücret için herhangi bir çalışmanız var mı? Bunu da açıklayın madem.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Evet, teşekkür ediyorum.

TİSK Temsilcisi Sayın Koç...

TİSK GENEL SEKRETERİ AKANSEL KOÇ - Sayın Başkanım, asgari ücret işveren desteğiyle ilgili kısa bir açıklama yapmak durumundayım.

Teklifte de zaten sizler çok daha iyi görüyorsunuz. Sadece ve sadece mevcut istihdamını koruyan, kayıtlı, vergi ve prim borcu olmayan işletmelere verilen bu destekten dolayı ve hazırlıktan dolayı ben hem Komisyona hem Bakanlığımıza teşekkür ediyorum.

Diğer bir taraftan da şunun altını da çizmek istiyorum: 2024 yılında işverenler olarak İşsizlik Sigortası Fonu'na 108 milyar lira prim ödedik ve biz bunu mevcut istihdamı korumak için ve artırmak için hedefliyoruz. Prim borcu olan, vergi borcu olan hiçbir iş yeri bu destekten yararlanamıyor. Bu konuda da zaten Bakanlığımızla görüşüyoruz. Bu konuda da kayıtlı kurumsal yerlerin desteklenmesi bizler için çok kıymetli.

Bin lira için de şunu söyleyeyim, bizim ilk talebimiz şuydu Kıymetli Komisyon üyelerimiz, sayın vekillerimiz: 2016'da çıktığı dönemde asgari ücretin yüzde 6'sı kadar bir destek verilmişti. Bizim bu yılki talebimiz 1.320 liraydı ama yapılan pazarlıklar sonucunda bin liralık bir destekte mutabakata varıldı, onu da sizlere sunmak istedim.

Teşekkür ederim Sayın Başkanım.