RUKİYE TOY (Sivas) - Öncelikle çok teşekkür ediyorum Hocam kıymetli sunumunuz için.

Tabii, biz bu Komisyonu kurduğumuzda ilk başlarda şöyle bir tartışma olmuştu: "Neden bir erkek başkanımız var? Neden Komisyonumuzda erkekler var?" Bu anlamda sizin bir erkek olarak...

BAŞKAN MUSTAFA HULKİ CEVİZOĞLU - Çok şükür şu anda bir tek ben varım.

RUKİYE TOY (Sivas) - Aynen, kala kala siz kaldınız, o kadar çok söylediler ki gitti herkes.

Yani sizin bu yöndeki çalışmalarınız, özellikle kadına yönelik şiddetin önlenmesiyle ilgili çalışmalarınız, kitaplarınız -biraz önce Asuman Vekilimizin söylediği gibi- değerli çalışmalarınız, bir erkek olarak bunların üzerinde bu kadar hassasiyetle durmanız ve konuşmanızdan anladığım kadarıyla da çok önemsemeniz bizi çok mutlu etti açıkçası.

POLİS AKADEMİSİ GÜVENLİK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ SUÇ ARAŞTIRMALARI ANA BİLİM DALI ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. COŞKUN TAŞTAN - Beni bir kadın doğurdu, ben de bir kız çocuğu babasıyım, bir de kız kardeşim var yani ben de sizden sayılırım.

RUKİYE TOY (Sivas) - Allah razı olsun, teşekkür ediyoruz, güzel bir vurgu oldu. Biz de aynı şeyi söylemiştik zaten arkadaşlarımıza.

Tabii, ahlakla ilgili bir şey söyledi Sayın Başkanımız, onu da hemen söyleyeyim, ben bir öğretmen olarak çocuklarımıza da öğrencilerime de hep söylediğim şey: Her şey ahlak üzerine bina edilmiştir. Doktor olabilirsiniz, öğretmen olabilirsiniz, avukat olabilirsiniz ama gençler, her şeyden önce güzel ahlak sahibi olun çünkü peygamberlik bile güzel ahlakın üzerine temel olarak gönderilmiştir. Peygamberimiz 40 yaşında peygamber olmuş ama öncesinde toplumda güvenilir insan, el-Emin olarak tanınıyormuş. Dolayısıyla bizim için de en önemli şey tabii, ahlak. Bunu ne kadar güzel evlatlarımıza, gelecek nesillere anlatabilirsek, aktarabilirsek o anlamda başarılı hissedeceğiz kendimizi.

Şimdi, anladığım kadarıyla Hocam, bu karar destek modeli henüz uygulanmaya başlanmadı, değil mi? Yani sistemsel olarak uygulanmaya başlanmadı diye anladım ben söylediklerinizden. Hocam, İspanya'da buna benzer bir uygulama yapılıyor, bilginiz vardır mutlaka. Diyor ki: Bu sistemde daha önce aile içi istismar suçlusu profili, saldırganın profili, suç geçmişi, saldırganın geçmişi analiz edilerek suçu tekrarlama riskini ortadan kaldırmaya yönelik bir yazılım yapılıyor ve bu risk faktörlerini aştığı anda da hemen güvenlik birimlerine bir sinyal gönderiliyor. Sonrasında da takibe alınıp... Belki bahsettiğiniz gibi öyle çakarlı arabalarla değil ama belki gizli bir şekilde takibe alınma ihtimali de olabilir ve bu sistemle yüzde 20 oranında suçun azaltıldığı yani kadına yönelik şiddetin de azaltıldığı açıklanmış. Bu karar destek modeli buna benzer bir uygulama hâline getirilebilir mi, daha güçlü bir şekilde kullanılabilir mi kurumlar arasında? Şu ana kadar Türkiye'de böyle bir yazılım yok zannediyorum ama karar destek modeli gerçekten bizim de şu anda anladığımız kadarıyla bunun yerine geçebilecek bir uygulama. İnşallah, tüm kurumların paydaş hâlinde bu uygulamayla beraber daha güçlü bir şekilde mücadele edeceğini düşünüyorum.

Teşekkür ediyorum.

POLİS AKADEMİSİ GÜVENLİK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ SUÇ ARAŞTIRMALARI ANA BİLİM DALI ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. COŞKUN TAŞTAN - Ben teşekkür ediyorum.

Yine, sorunuzun yanıtı, evet, şu an Asayiş Daire Başkanlığıyla böyle bir çalışma içerisindeyiz. Genel anlamda asayiş suçlarıyla ilgili bir risk analizi yapan ama müracaat üzerine yani müracaat etmeden sokakta tarama yapma şeklinde değil, gelen müracaatlar veya kolluğun radarına giren vakalarla ilgili. Buna da nereden karar verdik? İşte, hatırlayın, iki üç ay kadar önce genç bir suçlu, bir polisin silahını kapıp polisi öldürdü. Sonra kamuoyunda hep şu soru soruldu: "Ya, 26 tane suç kaydı var bunun, nasıl olur bu iş?" Melek Hâkimim buradadır büyük ihtimalle, ben kendisiyle telefonda görüştüm; çok sayıda hâkimle, savcıyla, bu olay hakkında bilgi edinebileceğim kişilerle görüştüm. Edindiğim izlenim şuydu: Aslında, ben kolluk tarafından söyleyeyim, kolluk üzerine düşen her şeyi yapmış, hiçbir eksik yok, aynı şekilde adli olarak da herkes üzerine düşeni yapmış, demek ki burada bir boşluk var. Sebebi şuymuş meğer yani daha ilk suçunu işlediğinde 16 yaşında. Şimdi, suça sürüklenen çocuk kapsamında -ve Melek Hâkimden öğrendiğim bir kavramdı, kavramı yanlış kullanırsam lütfen düzeltin- "tutuklama yasağı" diye bir kavram varmış hukukta. Yani belirli suçlar, belirli limitteki cezayı gerektiren suçlar ancak tutuklu şekilde yargılamaya izin veriyor; onun altında, mesela çocuksa, iki yılın altında hapis cezası gerektiren bir suçsa... Hâkim isterse tabii ki yine tutuklayabilir, kasten yaralamayı dahi gerekçe göstererek tutuklama yapabilir ama çoğunlukla sanığın lehine düşünüldüğü için burada böyle bir durum ortaya çıkıyor. Daha sonra ilk suçu kesinleşmeden bir sonraki suç, o suç kesinleşmeden bir sonraki suç, bir bakıyorsun, henüz yargılama devam ederken... Yani seri bir suçlu düşünün, art arda hırsızlık yapıyor. Daha birinci hırsızlıkla ilgili hüküm yememiş ki yani adli sicili tertemiz, benden senden hiçbir farkı yok ama 26 tane suç kaydı var poliste. Şimdi, ben burada şöyle bir boşluğu net olarak gördüm, dedim ki: Her vakada olduğu gibi bu vakada da çok paydaş var ve her paydaş kendi risk derecelendirmesini yapıyor; mesela, kolluğa göre bu, son derece riskli bir çocuk, 26 tane suç kaydı var, riskli ama hâkime göre değil. Neden? Çünkü henüz daha hakkında herhangi bir hüküm verilmemiş, bir sabıka kaydı oluşmamış yani polisteki kadar, kolluktaki kadar riskli olmayabilir. Dolayısıyla, burada işi hızlandıracak buna benzer bir uygulama yapılabilir. Nasıl? Mesela, böyle bir vaka bir şekilde kolluğun radarına girdiği anda "Ya, bu birinci dereceden risklidir." diye bir karar destek notu üretip gerekçelerini altına yazıp bunu ilgili taraflara verebilir. Hukuki olarak zorluğunun farkındayım yani biraz çalıştıkça da zor olduğunu görüyorum. Bizim kolluk olarak hâkimlere bir şey telkin etme şeyimiz olamaz, yok da ama en azından mesela bunu bir istihbari bilgi gibi düşünüp nasıl ki "KİHBİ" denen bir şeyimiz var, bir istihbarat bilgi depomuz var, ona benzer bir depo yaratıp bu depo içerisinde şüpheli şahısla ilgili istihbari bilgi isterse... Asayiş yönünden de istihbarat olabilir, illa terör, illa uyuşturucu olmak zorunda değil ki yani bunun gerekliliğini zaten o bahsini ettiğimiz olay bize gösterdi. Dolayısıyla, bu uygulamayı yaygınlaştırmak mümkün ama her zaman limitlerimiz var. Bu limitler hem hukukun getirdiğiyle ilgili limitler hem de kişisel verilerin korunması gerektiğine dair doğal limitlerimiz var burada.