UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Şimdi, Sayın Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımızın temsilcisi "Biz çeviriyi düzelttik." dedi. Ben 2019'da bu Komisyonun üyesiydim, burada üye olan arkadaşlarımız var. Bu anlaşmanın geri çekildiği günü hatırlıyorum. İçinde şöyle bir ibare vardı: "Kadınların erkeklerin saygı duyulan eşleri olarak" "eşleri" ibaresi vardı. Şimdi geri çekilerek tercüme değiştirilmiş ama İngilizcesi aynı, ben size İngilizcesini okuyayım, olmayabilir arkadaşlarımız da artık burada. Bence belki de asıl konuşmamız gereken mesele de oradan kaynaklanıyor. "..."(*) Yani şunu söylemek istiyorum: Eşi, partner yaptınız, ortak yaptınız; yetmiyor. Bu cümlenin bakışı şu: Kadınları bir birey olarak değil erkeğin saygın -orada "saygı duyulan" nasıl çevirirseniz onu- eşi, partneri ortağı nasıl görüyorsanız öyle görmesi sıkıntılı burada. O dönemde de asıl sıkıntı buydu. Yani "eşi" "partneri" değil öncelikle yani buradaki bakışta bir sıkıntı var. Ben bu örgütün ve böyle bir şeyin kurulmasının İslam İşbirliği Teşkilatı için de faydalı olduğuna yürekten inanıyorum, itirazım yok ama çelişkilere de dikkat çekmemiz lazım. Birincisi, bu engellenebilir miydi yani orada "wording" yapılırken? Bunu Bakanlığımızda hep konuşuyoruz samimi bir şekilde ama buradaki bakış kadını... Ben haddimi de aşmayayım, burada hepsi saygıdeğer kadın mevkidaşlarımız var. Kadın sadece erkeğin saygın ortağı, eşi, partneri değildir; kadın bazen bireysel olarak da saygındır, ailesiyle de saygındır, eşiyle de saygındır. O yüzden, bunu görüş anlamında sıkıntılı buluyorum. Çevirmek, bunu değiştirmiyor, İngilizcesi aynen duruyor, Arapçasını bilmiyorum ama İngilizcesi aynen duruyor o gün gelen hâliyle, bugün gelen hâlinde; bir bu. İkincisi, doğal olarak şunları da söyleme ihtiyacı duyuyoruz: Şimdi, bir taraftan, milyonlarca kadının güvencesi olsun diye bizim belki de AKP iktidarının en önemli icraatı dediğimiz İstanbul Sözleşmesi'nden çıkıyoruz. Deniyor ki: "Ya, merak etmeyin, haklarınızda bir eksilme olmayacak." vesaire. Bir taraftan, 6284'ü yumuşatma, yok etme, ortadan kaldırma yönünde arayışlar olduğunu duyuyoruz.

CEYDA BÖLÜNMEZ ÇANKIRI (İzmir) - Olur mu, daha da güçlendiriyoruz, daha da ağırlaştırıyoruz.

UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Duyuyoruz, siz de olmasa bile olabilir.

Bir taraftan, ülkede her gün, işte, kadınlar can korkusuyla sokağa çıkıyor, birçok nedenle hayatını yitiriyor, erkekler katlediyor, babalar, eşler vesaire ki bununla da hep birlikte mücadele etme anlayışındayız, burada kimse "Hayır, ben bununla mücadele etmeyeyim." demez. Yani bir taraftan böyle bir şey var, bir taraftan İslam Sözleşmesi gibi işte, önayak olduğumuz, adı "İstanbul" olan bir sözleşmeden çıkıyoruz, bir taraftan da İslam İşbirliği Teşkilatında böyle bir şeyin üyesi olalım diyoruz. Olalım, biz olmayalım demiyoruz ama biz, aynı zamanda, İstanbul Sözleşmesi'ne de yeniden dönelim diyoruz. Avrupa Konseyinin de üyesiyiz biz, sadece İslam İşbirliği Teşkilatının değil. Oradaki benzer bir anlaşmadan da çıkmayalım, tam tersine, dönelim diyoruz, bunu hatırlatmak istedim. Burada da bakış yani o dönemki tartışmalarda asıl mesele buydu, yani kadın o çeviriye göre erkeğin eşiydi, şimdi de erkeğin ortağı, partneri -nasıl yorumlarsanız- olarak "..."(*) Yani Türkiye'de kadınlar, evet, bir şeyin mücadelesinde. Saygın ortak olmak da önemli olabilir ama saygın ortaklıktan önce yaşamlarına saygı, eşitliklerine saygı mücadelesi veriyorlar. O yüzden, burada, bizim, o dönemde -ben hatırlıyorum- Sayın Ünal Çeviköz yanılmıyorsam, o da bunu kayda geçirmişti. O yüzden, buradaki değişir mi, bu tüzüğün girişi tabii. O dönem, belki müzakere yapılırken bu dilde oynanabilir miydi, bizim oradaki temsilcimiz kimdi, neydi? Neyse ama bu yaklaşımla eksiktir, kadın hakları bağlamında eksiktir hatta ve hatta böyle tekil bir bakış açısı sunmaktadır. Bu görüşlerimi paylaşmak istedim Sayın Başkanım.