Komisyon Adı | : | (10/2262,2263,2264,2265,2266,2267) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
Konu | : | Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanı Bekir Aktürk'ün, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı, Uluslararası Çalışma Örgütünün ilkeleri, diğer ülke uygulamalarından örnekler, 2024-2025 yıllarında yaptıkları iş sağlığı güvenliği programlı teftişler, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve Kartalkaya'da meydana gelen yangınla alakalı inceleme sonuçları hakkında sunumu |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 04 .03.2025 |
RESUL KURT (Adıyaman) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.
Sayın Başkanım, Komisyonumuzun kıymetli milletvekilleri, değerli bürokratlar ve basın mensupları; öncelikle milletvekili arkadaşlarımızla birlikte Kartalkaya'da, malum otelde incelemede bulunduk; yangınla ilgili nihai savcılık raporları, bilirkişi raporları tabii ki devam ediyor ama biz de kendi gözlemlerimizi yaptık ve gerçekten 4'ü çalışan olmak üzere 78 vatandaşımızın hayatını kaybetmiş olması hepimizi derinden üzmüştür.
İş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmamış olmasını orada ben şahsen müşahede ettim, iş güvenliği yönünden çok ciddi eksikler olduğunu müşahede ettik hep beraber; bunun için çok büyük uzman olmaya da gerek yok, otelin girişinden mutfağa kadar, alt kata kadar, merdivenler, yangın merdivenleri, otelin içerisindeki, maalesef, iş güvenliğine uygun olmayan ortam açık bir şekilde görülmektedir.
İş sağlığında ve güvenliğinde temel bir prensip vardır; önlemek, ödemekten daha kolay ve daha insancıldır. Çok basit güvenlik önlemlerinin alınmış olması birçok iş yerini tehlikelerden koruduğu gibi, otel için söylüyorum, çalışanlarını ve misafirlerini de koruyacaktır. Hem maddi manevi bir yana orada bir tek canın bile hayatını ihmalden dolayı -kasıt diyemiyoruz- kaybetmiş olması bizleri çok ciddi üzmektedir. İşverenlerin en temel sorumluluğu çalışanların ve iş yerinin güvenliğini sağlamakla birlikte, oteller için, o otelde konaklayan misafirlerin de güvenliğini sağlamaktır. Turizm Bakanlığı Yönetmeliği'ne göre bütün otellerin kapı arkasında, kaçış yerlerinde, yangın merdivenlerinde tehlike anında neler yapılacağına ilişkin bir belge asılıdır; burada bir yangın çıktığında ne yapılacak, neler yapılacak, nerede toplanılacak, bunların hepsi orada yer alıyor. Orada yangın merdiveni olarak gösterilen yere biz Sayın Hülakü'yle beraber baktık, Sayın Hülakü de hatırlayacaktır; inanın, bırakın mevzuatı, hiçbir sağlıklı olma koşulu olmayan...
BAŞKAN SELAMİ ALTINOK - Merdiveni diyorsunuz değil mi? Minare merdivenine benziyor.
RESUL KURT (Adıyaman) - Yani daracık merdiven... Sayın Bakanım, beraber baktık, minare merdiveni gibi çok dar, çok küçük, basamaklar çok yüksek, genişlikleri çok geniş değil. Bırakın normal bir insanı, bir çocuk bile oradan inerken çok zorlanır; küçücük bir yangın merdiveni, hiçbir standarda uygun değil. Yangın merdivenleriyle ilgili mevzuata göre tüm otellerde yangın durumunda misafirlerin ve personelin güvenli bir şekilde tahliyesini sağlamak için açıkça belirlenmiş erişilebilir yangın merdivenleri bulunması gerekir ve bunların aynı zamanda yangın esnasında ateşe dayanıklı, en az bir buçuk saat boyunca ısıya dayanabilen, yangına dayanıklı malzemeler kullanılarak yapılması gerekir. Merdivenler, yangına dayanıklı duvarlar ve kapılar aracılığıyla ana binadan tamamen izole edilmeli, acil durumlarda güvenli bir ortam sağlamalıdır. Otellerde, dumanın binayı doldurması gibi görüşün zayıf olduğu koşullarda bile sakinleri yönlendirmek için yangın kaçış yolları boyunca acil durum aydınlatması ve tabelaların yerleştirilmesi gerekiyor. İnanın, orada biz kendi cep telefonlarımızın ışıklarıyla bile ortamda herhangi bir görüş açısı yakalayamadık. Çok dar, karanlık, izbe bir yangın merdiveni olması da burada tahliyeyi zorlaştırdığı gibi vatandaşlarımızın can kaybına sebebiyet vermiştir.
Yine, burada Bolu Belediyesi tarafından tehlike anında kullanılan şişirilebilir atlama yatağı kullanıldı ama bir adet yatağın da birkaç kullanımdan sonra patladığı bilgisini biz orada edindik. İnanın, orada insanların can güvenliklerinin sağlanabilmesi noktasında belediye imkânlarının doğru olması, burada şişirilebilir atlama yatağının birkaç adet olması, sağlıklı çalışması birçok vatandaşımızın hayatını kurtarabilirdi diye düşünüyorum. Değerli Başkanım, o atlama yatakları olsaydı kurtulmak için aşağı doğru çarşaflarla sarkan vatandaşlarımızın belki birçoğu kurtulmuş olacaktı.
Yine, 24 Aralık 2024'te otelde bir yangın raporu alınması için başvuru yapılıyor. Bu başvuruda, 8 maddede uygunsuzluk bulunuyor ve ne tesadüftür ki daha sonra bu çevrilerek 70 metrekarelik bir kafeteryaya yangın rapor alınması için bir yazı düzenleniyor, yangın raporu düzenleniyor. Burada Bakanlığa sormak istiyorum: Bu, Bolu itfaiyesi tarafından 8 madde eksiklik tespitiyle ilgili Bakanlığa herhangi bir uygunsuzluk bildirimi yapıldı mı, bu konuyla ilgili olarak tarafınıza herhangi bir bilgi verildi mi veya bilgi verildiyse, burada, derhâl bir müfettiş görevlendirmesiyle eksikliklerin tespit edilmesi yoluna gidildi mi, önlem alınması yoluna gidildi mi? Bu, önemli bir konu.
İş yeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesi, iş yerlerinin faaliyete başlaması ve mevzuata uygun olduğunun en önemli belgesidir yani ben de müfettişlik yaptım, bütün müfettişler iş yerinde çalışma ruhsatı var mı ona bakar. İş yeri çalışma ruhsatı varsa, iş yeri faaliyetinin uygun olduğu belgeyle belgelenmişse bu bütün kurumlar için önemli bir karinedir ve burada en önemli belgelerden bir tanesi de yangın raporudur. Yani iş yeri açma ve çalışma ruhsatında yangın raporu yoksa veya yangın mevzuatına uygun değilse hiçbir kurum o işletmeye -bu otel önemli değil- hangi işletme olursa olsun... Her işletmenin iş yeri açma ve çalışma ruhsatının birinci temel kuralı yangın raporudur. Yangın raporu Bakanlığınıza gelmiş midir, sizin arşiv kayıtlarınızda böyle bir usul, böyle bir düzenleme var mıdır?
Son olarak, ben eski bir müfettişim. Sururi ağabey gitti ama hakikaten kamudaki müfettişlerimizin başta özlük hakları olmak üzere harcırahla ilgili ciddi sıkıntıları var ve bu konuyla ilgili de özellikle bu Komisyonda ben de Sururi Bey'e destek amacıyla dile getirmiş olayım. Kamudaki, kurumdaki, bu sadece Çalışma Bakanlığı değil, bu, bütün kamu kurumlarındaki müfettiş arkadaşlarımızın ciddi bir sıkıntısıdır, buradan dile getirmiş oluyorum.
Saygılar sunuyorum Sayın Bakanım.