TUBA KÖKSAL (Kahramanmaraş) - Teşekkür ediyorum Başkanım.

Ben de sözlerime bugün ve dün olan olaylarla ilgili... Hiçbir usulsüzlüğe, hırsızlığa, kanunsuzluğa siyasetin kılıf olmayacağını söyleyerek başlamak istiyorum. Yaklaşık üç ayı geçen süreçte bu çalışmaya emek veren herkese, buradaki uzmanlarımıza teşekkür ediyorum.

Baktığımda öneriler genelde bizim konuştuğumuz gibi kapsamlı bir şekilde değerlendirilmiş. Ben burada bazı konular da, daha önce hani özellikle dijital ortamla ilgili bahsettiğimiz şeyler de belki orada kayda girmemişti ama burada girsin diye bahsetmek istiyorum. O gün de hani siber suçlarda konuştuğumuz, artık dijital bir dünyada yaşıyoruz, herkes kendi yayınlarından sorumlu ama buna bazı yerlerde hani sadece medya alanında bakılıyor ancak hani internet siteleri olsun, herhangi bir ürünün pazarlaması olsun, hani çok boyutlu değerlendirilerek burada yeniden bir düzenlemenin gelmesi gerekiyor ki bazı "fake" sitelerle, işte ünlü markaların taklidiyle yahut da bir dijital platformun taklidiyle insanlar dolandırılabiliyor. Burada hani bir mağaza olarak düşünelim, bir insan bir mağazaya gittiğinde orada pek çok şey o mağazanın sahibinden sorumludur. Aynı minvalde, belirli yaptırımlarla, zorunluluklarla bu internet siteleri üzerinden işte yayın yapanlara yahut da ürün pazarlayanlara belirli zorunluluklar getirilmeli ki vatandaşın hakları savunulabilsin. Yani belirli bir bütçe ayırmak zorunda bırakılmalılar hem çocukların hem sıradan vatandaşların bu minvalde korunması amacıyla. Çünkü bir insan eğer bu dijital platforma giriyorsa belirli sorumlulukları olduğu bilinmeli ama çok boşluklar var bu konuda.

Özellikle, o gün de bahsetmiştim, kamu spotu mahiyetinde... Şimdi, normalde konvansiyonel medya farkı şekilde onlarca yıl içerisinde şekillendi ancak dijital platformlarda biraz başıbozukluk var. Burada çocukların korunması amacıyla televizyon programlarda nasıl kamu spotları yayınlanıyorsa ve bu içerikler uzmanlar tarafından sağlanıyorsa, aynı minvalde, işte çocukların girdikleri siteler olabilir, oyunlar olabilir, bu platformlarda da belirli bir mecburiyet olmalı bunları yayınlamak için. Yani çocukların eline broşür vererek biz bu sorumluluktan kurtulamayız. Çocukların içinde bulundukları mecralar içerisinde biz bunu yapmak zorundayız. Bunun için de ayrı uzmanlık alanlarıyla, gerek psikologlarla gerek konunun uzmanlarıyla bu çalışma yapılmalı.

Baktığımda, özellikle istismar konusunda hani yeniden çocuklarla ilgili çalışan bütün kişilerin, hani, bir eğitimden geçmesi yahut da bunların bu minvalde değerlendirilmesi konuşulmuş ama bunun ayrıntılarına inilmeli. Çünkü hâlihazırda çocuklarla ilgili meslekleri olan pek çok alan var ama burada ben belirli bir kurumsallığın olmadığını görüyorum. Yani çocukların, işte, şiddet olsun istismar konularında olsun, gerek Millî Eğitim camiasının, belki Adalet Bakanlığının da çocukla ilgili olan her konuda yani bunun bir stratejik plan çerçevesinde hızlı bir...

BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Şimdi, geçtiğimiz yıl yayımlanan -2023 Kasım ayı filandı herhâlde- çocuk eylem planının çerçeve bir kanununa kavuşturulması -raporumuza da dercedeceğiz- ayrıca şu anda uygulanan, pek çok kurumumuz tarafından uygulanan, bizi sevindiren, hepimizin hoşuna giden uygulamaların büyük bir kısmının yasal altyapısının yeniden düzenlenmesi... Mesela ÇİM'leri düzenleyen bir kanun, bir kuruluş kanunu yok, genelgelerle tanzim edilmiş. Onların hepsi var, raporumuzda olacak, teferruatlı bir şekilde olacak. Özellikle bu dijital konusuna çok geniş bir yer ayırıyoruz çünkü o yeni bir dünya, yepyeni bir dünya ve belki biz teklifimizi yapıp raporumuzu sunduktan bir ay sonra eskiyecek bizim görüşlerimiz. Öyle bir...

TUBA KÖKSAL (Kahramanmaraş) - Ben de tam onu diyecektim, yeni ve hızlı bir dünya.

BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Hızlı yenilenen bir dünya.

TUBA KÖKSAL (Kahramanmaraş) - Evet yani o yüzden onun bütün algoritmaları düşünülerek bizim bu planlamayı da yapmamız gerekiyor. İşte bu da konunun uzmanlarıyla belki daha yakın çalışarak yapılabilir. O yüzden şu çok önemli: Biz yıllar önce yaptığımız bir çalıştayda -hangi ülke olduğunu hatırlamıyorum- Avrupa'da belirli ülkelerde çocuk bakanlığı olduğunu... Ama bizim 18 yaşına kadar çocuk kabul ettiğimiz vatandaşlarımızı bire bir ilgilendirecek bir kurum veyahut da bakanlık yok. Bir genel müdürlük bağlamında bu değerlendiriliyor. Ama biz o zaman da söylemiştik, önemli olduğunu görmüştük. Ama bu Komisyon çalışmasının da -daimî bir komisyon- önemli olduğunu düşünüyorum bu konuda, belki atılacak bir adım olarak. Çünkü aynısını Aile Bakanlığımızda da ondan fazla yıl önce yapmıştık.

Bu minvalde baktığımda, işte o, istismara yönelik bütün bu personellerin, eğiticilerin eğitilmesi yani bir görünürlük sağlanması lazım. Yani biz o çıkan eylem planına bile, hani, bakınca, konunun ilgilisi olunca bunu görüyoruz ama bunu duyurur hâle getirirsek herkeste bir algıda seçicilik olur. Burada bahsedilmiş, o yüzden değinmek istedim.

Özellikle çocukların işçi olması konusu... Korunaksız, işte, daha çok maddi imkânsızlıklar içerisinde, çocuk işçiliğinin farklı yönlerde olduğu hepimizin malumu. Hani, buna da eğilindi, Millî Eğitim Bakanlığımızda meslek liseleri kapsamında farklı uygulamalara gidildi ama ben bunun üzerinde bizim de net bir şekilde durmamız gerektiğini düşünüyorum. Çünkü işçilikten ziyade bir meslek edinme tarzında çocukların bu çalışma hayatına girmesi gerekmektedir. Yani küçücük çocukların kendi boylarından büyük işleri yapması, hiçbirimizin istemediği bir şey ama maalesef ki oluyor ve bunun farklı sonuçları da olabiliyor.

Bütününe baktığımızda ayrıntılı tekrar konuşuruz ama benim söylemek istediklerim bunlar.

Çok güzel bir çalışma olmuş. Teşekkür ediyorum hepinize; elinize, emeğinize sağlık.