ORHAN SÜMER (Adana) - Başkanım, teşekkür ederim.

Komisyonumuzun değerli üyeleri, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünün değerli yöneticileri, Sayıştay yetkilileri, değerli bürokratlar; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Tabii, ben Şakirpaşa Havalimanı'yla ilgili birkaç şey söylemek istiyorum: Sevip saydığım kardeşim, Mersin Milletvekili de burada. Çukurova Havalimanı'nın yapılmasına karşı değiliz ama ben birkaç örnek verip bunun sadece sebebini öğrenmek istiyorum Sayın Genel Müdürüm. Mesela, Trabzon Havalimanı, Samsun Havalimanı, Zonguldak Havalimanı, Ordu-Giresun müşterek Havalimanı, Sinop, Rize... Saydığımız zaman 7 tane şehir, hepsinin arası da 50-60 kilometre ve toplam nüfusları 3 milyon 750 bin. Osmaniye, Adana, Mersin'in toplam nüfusu 4 milyon 800 bin-5 milyon arası. Bu 7 şehrimizde ayrı ayrı havaalanı var ama maalesef bu 3 şehrimize bir havaalanı fazla görüldü.

Bak, yine söylüyorum, Çukurova Havalimanı'na karşı değiliz ama Şakirpaşa Havalimanı Adana'yla özdeşleşmiş ve gerçekten de altyapısıyla dünyada ender kullanılan havalimanlarından. Artı, biliyorsunuz, deprem felaketinde, o bölgede Malatya Havalimanı'na iniş yapılamadı, Maraş Havalimanı'na iniş yapılamadı, Antep'e, Hatay'a; sadece ve sadece Şakirpaşa Havalimanı'ndan tüm oranın geliş-gidişi sağlandı ve tüm malzemeler de oradan sevk edildi. Yani bir tarafta baktığı zaman 7 ile hitap eden 7 tane havaalanı, nüfus 3 milyon 750 bin, bir tarafta 3 tane şehir aynı aralıklarla, 5 milyon nüfus ama maalesef bir havaalanına mahkûm edildi.

Yine söylüyorum: Aslında Çukurova Havalimanı Mersin'e yapılacaksa... Mersin turizm kentimiz -Silifke tarafına yapılsaydı- o bölgede turizmi de karşılayacak birçok geliş-gidişi sağlamış olacaktı. Bunun özellikle sebebini öğrenmek isterim Sayın Müdürüm.

Ayrıca, özellikle Şakirpaşa Havalimanı ve yeni yapılan Çukurova Havalimanı'yla ilgili birkaç şeyi daha söylemek isterim: Şakirpaşa Havalimanı'mız Adana merkezine yakın konumuyla önemli bir ulaşım merkeziydi. 2022 yılı verilerine göre de havalimanı 44.158 uçak trafiği ve 3,8 milyon yolcu kapasitesiyle bölgede aktif bir rol oynuyordu. Ayrıca, 2024 verileriyle bu rakam 4 ile 5 milyon arasına erişiyordu. Maalesef biz defalarca söyledik, "Şakirpaşa bir sembol." veya "Vatandaşlarımız çok memnun; geliştirilebilir, tadilat yapılabilir, düzenlemeler yapılabilir." dedik. Hatta Sayın Cumhurbaşkanımız son seçimlerden önce de Adana'ya geldi; miting meydanlarında Şakirpaşa Havalimanı'nın uçuşa devam edeceğinin sözünü vermişti ama maalesef, Şakirpaşa Havalimanı kapanmış durumda. Ayrıca, Şakirpaşa'nın kapatılmasıyla mevcut yolcu ve kargo trafiğinin yeni havalimanına nasıl aktarılacağı konusunda soru işaretlerimiz var. Sizin verdiğiniz raporda, bazı havalimanlarında kapasite kullanım oranlarının düşük olduğu -örneğin, Balıkesir merkez, Çanakkale Gökçeada- belirtilirken Şakirpaşa gibi yoğun bir havalimanının kapatılmasının bölgesel ulaşım ağına etkisi yeterince analiz edilmemiş midir acaba? Şakirpaşa'nın kapatılması mevcut altyapının atıl kalmasına neden oldu, oysa bu kaynaklar havalimanının modernizasyonu veya kapasite artırımı için kullanılabilirdi.

Yine, Mersin Milletvekilimiz bilir, Şakirpaşa Havalimanı'nın etrafındaki mahalleler gerçekten hem terörle ilgili hem de çok rahatlıkla uzatılabilecek yani Çukurova Havalimanı'na yapılanın onda 1 parasıyla o bölgenin tamamını da temizleyecek bir konumdaydı ama maalesef kapatıldı. Yine, Çukurova Havalimanı Projesi, yap-işlet-devret modeliyle hayata geçirilirken bu konudaki eleştirilerimizi de defalarca dile getirdik. Yıllarca süren, 2 bakan yiyen -gerçekten de "Şakirpaşa'ya kıymayın." dedik ama dinletemedik- Çukurova Bölgesel Havalimanı açıldı; biraz önce de size bahsettim, açılması da o kadar özensiz bir şekilde...

Yine, Mersin Vekilimiz bilir, havalimanı, 7 kilometre Yenice'den içeriye gidiyor, bir tane trafik ışığı yok ve her gün, inanın her gün orada onlarca trafik kazası ve ölümlü trafik kazaları oluyor. Geçenlerde bolca yağmur yağdı, havalimanının otoparkı sular altına gömüldü, iki gün havalimanı uçuşlara kapatıldı. Tavandaki çatlaklar, etraftaki atıl görünüm, bunların hepsi de basına yansıdı.

Yine, Sayıştay raporunda yapım süreciyle ilgili riskler var. 2022 yılında Ankara Esenboğa ve Zafer Havalimanları için 332,5 milyon TL garanti ödemesi yapıldı, Çukurova Havalimanı için de benzer bir risk söz konusu mudur? Şirketlere ödeme yaptınız, zorunlu mu görülüyor? Rantın nasıl meydana geldiği rakamlarla ortada ama bizim için Çukurova Bölgesel Havalimanı üstyapı tesislerinin yatırım maliyeti 2020 yılında 155 milyon euroya ihale edildi, 2022 yılı faaliyet raporunda bu rakam 196 milyon euroya yükseltildi, 2023 yılı faaliyet raporunda ise tam 244 milyon euroya çıktı. Yalnız, şeyde de diyorsunuz ki: "Bu işler bittikten sonra 297 milyon kâr edilecek." Ama ucu açık; kaç yılda kâr edilecek ve müteahhitle kaç yıllık sözleşme yapıldı? Geri dönüşü kaç yılda olacak, o da belirtilmemiş yani sözleşme şeyi açık, belirtilmemiş. Bir senede 48 milyon, 3 senede 100 milyon euroya yakın artış yaşanmış. Bu durum proje maliyetlerinin kontrol edilmediğini gösterir. Ayrıca, projenin otuz aylık yatırım süresi havalimanının ne zaman tam kapasiteyle hizmete gireceği konusunda belirsizlik yaratıyor. Hazır yetkililer buradayken de şunu öğrenmek isterim: Çukurova Bölgesel Havalimanı tam kapasiteyle hizmete girdi mi veya orada yapılacak işler daha var mı? Lütfen, bir gün gelin, bırakın yeni yapılan normal yolu, VIP yolundan bile gittiğinizde, araçlarınızla takır tukur gider, betonları, çukurları görmüş olursunuz yani o kadar özensiz bir şekilde. Yine, üçüncü defa tekrarlayacağım, Mersin Vekilimizle beraber yaşıyoruz bu konuları, belki de onun söylemek istediğim şeyler de vardır.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Şikâyetçi değil.

ALİ KIRATLI (Mersin) - Orhan ağabey de şikâyetçi değil canım, onda sıkıntı yok.

ORHAN SÜMER (Adana) - Eksiklerini söylüyoruz.

ALİ KIRATLI (Mersin) - Tabii konuşuruz daha bunları, doğru şeyler ama şikâyet konusunda sorun yapmıyor yani Orhan ağabey, beğeniyor orayı.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ben söz verdiğimde...

ORHAN SÜMER (Adana) - Bazı sorulara da yazılı olarak cevap verirseniz sevinirim Sayın Genel Müdürüm.

TAV Havalimanları kira konusu, tesis sözleşme hükümleri doğrultusunda DHMİ'ye teslim ederken faal teçhizatlar ve gayrifaal teçhizatların hepsi teslim edilmiş midir? Şirket bu teçhizatları teslim ederken sözleşme hükümleri çerçevesinde bütün aletlerin bakım ve onarımlarını gerçekleştirerek kullanılır hâlde mi devretti? Yine, TAV Havalimanı, Atatürk Havalimanı'nı DHMİ'ye devrederken personelleri tarafından tutulan demirbaş listesi var mıdır? Bu demirbaş listesindeki teçhizatların son durumu nedir? Yine, Atatürk Havalimanı tarafından faal ve gayrifaal teçhizatların listesi tutulurken bazı teçhizatların el altından satıldığı basına da yansımıştı; bu doğru mudur? Doğruysa bu satıştan gerçekleştirilen rakamlar kimin cebine gitmiştir? Ayrıca, Atatürk Havalimanı yıkılmadan önce terminaller içerisindeki teçhizatların akıbeti ne olmuştur? Bu teçhizatlar satılmış mıdır, satıldıysa kime ve kaç paraya satılmıştır? Ayrıca, Çukurova Havalimanı Projesi'nin başlangıç yatırım tutarı 155 milyon euro iken -biraz önce de söyledim- 2022'de 196,8; 2023 yılı faaliyet raporuna göre ise tam 244 milyon euroya çıkmıştı. Bu revizyonun gerekçesi nedir? Projenin tamamlanma süresi ve nihai maliyet tahmini ne kadar olacak? Şakirpaşa Havalimanı'nın kapatılmasıyla oluşan atıl kapasite nasıl değerlendirecek? Yine, ayrıca Şakirpaşa Havalimanı'nın arazisi çok önemli bir konumda ve Adana'nın merkezî yerinde. Zaman zaman basında çıkıyor Toplu Konuta veya birkaç firmaya satışıyla ilgili, bununla ilgili bir faaliyetiniz var mı veya bununla ilgili bir çalışma var mı? Gerçekten, oranın bir AVM'ye veya TOKİ'ye devredileceğiyle ilgili bir proje var mıdır diye soruyorum.

Teşekkür ederim, benim soracaklarım bu kadar.