DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Başkan, değerli bürokratlar; Sayıştay raporlarına göre, TOKİ'nin ürettiği konut sayılarına ve kimler için bu konutları ürettiğine dair tablolara baktığımızda çok çarpıcı bir durum kendini gösteriyor. 2019 yılında alt ve yoksul gelir gurubuna yönelik olarak ürettiğiniz konutlar toplam ürettiğiniz konutların yüzde kaçı biliyor musunuz? Yüzde 2,37'si. Bunlar, Türkiye'nin en alt gelir seviyesine sahip olan insanları. 2020 yılında alt ve yoksul gelir gurubuna yönelik ürettiğiniz konutlar toplam ürettiğiniz konutların sadece yüzde 2,29'u, 2021 yılında yüzde 2,26'sı, 2022 yılında yüzde 2,28'i, 2023 yılında yine alt ve yoksul gelir gurubuna yönelik ürettiğiniz konutlar toplam ürettiğiniz konutların yüzde 2,28'i. Şimdi siz diyorsunuz ki cümlelerin içinde -işte ben o yüzden hep "hileli açıklama" diyorum- "Biz TOKİ olarak dar gelirli vatandaşlara konut üretiyoruz."

Şimdi, kaç çeşit gelir grubuna göre konut üretiyor TOKİ? Bir: Dar ve orta gelir grubuna yönelik olarak. Şimdi bu gelir grubu, başka bir gelir grubu; bu gelir grubunun altında yani Türkiye'de neredeyse açlık sınırında ve altında yaşayan insanlar var. Onlara reva gördüğünüz konutlar toplam ürettiklerinizin yüzde 2'si; onlardan hiç bahsedilmiyor. Neden? Acaba taksitleri mi geri ödeyemezler size? Neden, acaba bu insanların başını sokacakları bir devlet güvencesinin altında ve o imkânlarla birlikte bir imkânı sağlamak onlara çok mu?

Şimdi, diğer taraftan "Bu insanlar nasıl yaşayacak?" sorusu ortaya çıkıyor. Tabii, ne olacak, kirada oturmak zorunda kalacaklar. Tabii "kira" deyince aklınıza böyle 3+1, 4+1 evler falan gelmesin; zaten alt ve yoksul gelir grubuna girdikleri için belki, derme çatma, belki zar zor başlarını sokacakları konutlar bulmak zorundalar kirayla.

Bakın, OECD'nin yayınladığı son raporlara göre, 2015 ve 2025 yılları arasında 41 ülke arasında kiraları en fazla yükselen ülke Türkiye. 2015 ve 2025 yılları arasındaki kira artışı oranı yüzde 1.298. Bakın -şöyle göstereyim, oradan da görünür mesafe uzak ama- Türkiye'nin grafikteki yeri o kadar yüksek ki kalan 40 tane ülkeyi toplasanız Türkiye'deki kira artış oranını yakalayamıyor; bakın, burada. Kim açıklıyor? OECD verilerine göre bu durum açıklanıyor. Dolayısıyla Türkiye'de açlık sınırı TÜRK-İŞ'in açıklamasına göre, verilerine göre 24.035 lira, yoksulluk sınırı da bir aile için 78.035 lira. Dolayısıyla bu koşullar altında siz "Aslında, biz dar gelirli vatandaşı konut sahibi yapıyoruz." cümlesiyle birlikte, öyle bir kurnazlıkla çok büyük bir toplum kesimini görmezden geliyorsunuz ki onlara yönelik bir konut üretimi yapmadığınızı da göstermiş oluyorsunuz.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Biraz daha özenli bir dil, temiz bir dil kullanalım Sayın Yavuzyılmaz, "kurnazlık" ne demek? Rica ediyorum, lütfen temiz bir dil kullanalım.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yani "dar gelirli vatandaş" deyince neresi kirli bir dil oluyor bunun?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - "Kurnazlık" diyorsunuz, "kurnazlık" ne demek?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Kurnazlık nedir? Yani şöyle bir cümle kurunca mesela, size "Aslansınız, kaplansınız." denilince hiç itiraz etmiyorsunuz; "Kedi gibisiniz." deyince birden itirazlar başlıyor yani demek istediğim, söylediğim şeyleri...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Aynı şeyi biz size söylesek ne dersiniz? Aynı şeyi biz size söylesek?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Söylediğim şeyleri siz yorumluyorsunuz.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Aynı şeyi biz size söylesek ne dersiniz Sayın Yavuzyılmaz?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Kurnazlık yapıyorsunuz...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Niye "kurnazlık" diyorsunuz?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - "Kurnazlık yapıyorsunuz." demekte ne gibi bir sakınca var?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ya, karşında bir kurum var; lütfen, rica ediyorum.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Zaten bu açıklamayı yapan, bakın sadece bu açıklamayı yapan...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Devam edin.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bakın, bu açıklamayı yapan sadece TOKİ yetkilileri değil bu açıklamayı yapan siyasi yetkililer, bu açıklamayı yapan bakanlar; onlar söylüyorlar.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Eleştirini yap, tenkit yap, değerlendirmeni yap ama bu şekilde kurumu...

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yani bu söylediğiniz sözü ben Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanına söyleyebiliyor muyum "Kurnazca açıklama yapıyor." diye, bunda bir sorun var mı, bir rahatsızlık duyuyor musunuz? Bir, siyasetçi olarak bunu siyasetçi olan bir bakana da mı söyleyemem? Söylüyorum eğer siz...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Burası teknik bir Komisyon, teknik olarak değerlendirmenizi yapın, eleştirinizi yapın ama burada siyaset yapıyorsunuz siz, siyaset yapmayın lütfen.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, bu yaklaşımın tarifi bu.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ama bakın, teknik olarak konuşuyorsunuz konuşuyorsunuz, araya bir siyaset... Lütfen, rica ediyorum ya!

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bakın, toplumumuz "TOKİ vasıtasıyla dar gelirli vatandaşlara konut üretiyoruz." denildiği zaman, toplum kesimlerinin içinde en alt seviyede dar gelirli vatandaşlarımız var, onlar diye düşünüyor; düşündürülmek istenen de bu zaten ama gerçek bu değil.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Bunu başka bir dille de söyleyebilirsiniz, başka bir ifade şekli vardır bunun.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Gerçek, dar gelirli vatandaşlarımızın altında da...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - İfade yeteneğiniz yüksek, o ifade yeteneğinizi kullanarak kurumu burada...

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bakın, Sayıştayın raporuna göre, bir kesim daha var, büyük bir kesim var, ekonomik krizin altında ezilen kesim var; o da "alt ve yoksul gelir grubu" diye tarif edilen kesim. Şimdi, dolayısıyla bu kesim ifade edilmeden yapılan bir açıklama manipülatif ve kurnazca bir açıklama değil midir? Nedir?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Değildir, kurnazca değildir.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yüzde 2 saklanıyor işte, yapılan konut üretiminin yüzde 2'si.

MEVLÜT KARAKAYA (Ankara) - Ya, o yüzde 2 değerlendirmesi tamamen teknik, başka bir şey o ya!

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, Sayıştay yazıyor bunu.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sürekli buradaki kurumları, burada kurumu temsil eden genel müdürlerimizi, yönetim kurulu başkanlarımızı töhmet altında bırakıyorsunuz.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Töhmet altında bırakmıyorum.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Hakaret ediyorsun, lütfen.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, Sayıştay raporunda var.

ALİ KIRATLI (Mersin) - Ya, bunu manipüle edecek olsa bu gördüğünüz değerlere ulaşamazsınız, bunu zaten açıkça paylaşıyor. Bunu niye manipüle etsin? Bunu zaten paylaşıyor.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - O zaman Çevre Bakanı çıksın desin ki: "TOKİ ile biz geçmişte 2019, 2020, 2021, 2022, 2023, 2024'te alt ve yoksul gelir grubundakiler için toplam şu kadar konut ürettik, toplam ürettiğimiz konutun yüzde şu kadarıdır." desin, önümüzdeki yıllarda da ne kadar üreteceğini açıklasın. Geçmiş yıllardakini Sayıştay raporu zaten açıklamış, ya raporlara mı bakmadınız?

ALİ KIRATLI (Mersin) - Tamam, zaten manipüle etmiyor, paylaşmış zaten bunu. Niye bu tilkilik olsun, bu kurnazlık olsun?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Raporda yazıyor, var, alt ve yoksul gelir gurubuna yılda ürettiği konutların yüzde 2'sini o yönde üretiyor; bunu söylüyorum.

ALİ KIRATLI (Mersin) - Bunu sana sunmuş zaten niye burada tilkilik arıyorsun, kurnazlık arıyorsun?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Devam edin, buyurun.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Devam edelim.

Diğer taraftan, 2'nci konu da bu deprem konutları meselesi. Şimdi, burada açıklamalar yapılıyor, konuşmalar yapılıyor ve deniliyor ki: "TOKİ'nin yaptığı binalar depremde yıkılmadı." TOKİ'nin yaptığı binaların yıkılmaması başarı sayılıyor.

DURMUŞ ALİ KESKİNKILIÇ (Karabük) - Başarısızlık mı?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, normal olan bu değil mi zaten? TOKİ'nin yaptığı binaların zaten yıkılmaması gerekiyor. Yıkılabileceği yönünde bir düşünce ve soru işaretleri mi vardı da yıkılmayınca birden bire bir tebrik konusu oldu? Bakın, mühendislik tekniğine göre...

ALİ KIRATLI (Mersin) - Bunu biz söylemiyoruz Sayın Yavuzyılmaz, bunu vatandaş söylüyor, "TOKİ'nin yaptığı binalar sağlam ve ayakta kaldı." diye; bunu siyasetçiler söylemiyor, bunu vatandaş söylüyor.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Evet, diğerleriyle kıyaslıyor çünkü ona göre...

ALİ KIRATLI (Mersin) - O yüzden bu tebrik tamamen vatandaş tarafından geliyor.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Kıratlı, Sayın Yavuzyılmaz devam etsin konuşmasına.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bakın, bu toplantıda birçok kişi buna benzer ifadede de bulundu. Vatandaşlarımız söyleyebilir ancak biz olayların arka yüzlerini bildiğimiz, teknik boyutlarını çalıştığımız için, oradan ele alarak ifade ediyoruz. Söylemeye çalıştığım şey şu: Japonya'da da binalar yıkılmıyor; hem devletin yaptığı hem özelin yaptığı veya müteahhitlerin yaptığı, devletin de denetlediği binalar yıkılmıyor. Şunu söylemeye çalışıyorum: TOKİ'nin normal ürettiği konutların zaten mühendislik tekniğine göre fizibilitesi yapılır, projesi yapılır, oradaki zeminin durumuna göre ona uygun malzemeler kullanılır; ister deprem bölgesinde olsun ister deprem bölgesinin dışında olsun, zaten yıkılmaması lazım, yanlış yere konut yapılmaması lazım. Ben bu çelişkiyi ifade etmek istiyorum. Diğer taraftan, ayrıca...

DURMUŞ ALİ KESKİNKILIÇ (Karabük) - Ya, burada çelişki yok ki. Yıllarca TOKİ'yi eleştirdiniz, eleştiren sizsiniz.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, zaten bu olması gerekenin üzerine tebrik mesajları yağdırılırken olmaması gerekenler üzerine hiçbir değerlendirme yapılmıyor burada.

ALİ KIRATLI (Mersin) - TOKİ'nin binalarının yıkılmamasından neden bu kadar rahatsızsın?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Burada vatandaşlarımız enkazların altında kaldılar.

ALİ KIRATLI (Mersin) - Yani TOKİ'nin yaptığı binaların da mı yıkılmasını istiyordun, bundan keyif mi alacaktın?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Vatandaşlarımız enkazların altında kaldılar.

ALİ KIRATLI (Mersin) - TOKİ'nin yaptığı binaların yıkılmamasından neden bu kadar rahatsızsın? O binalar yıkılsaydı mutlu mu olacaktın?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Değerli milletvekilim, bakın, bu soruyu...

ALİ KIRATLI (Mersin) - Neden rahatsızsın bundan bu kadar ya?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Hatibi dinleyelim.

Sayın Kıratlı, dinleyelim.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - İç dünyanızda nasıl böyle bir soruyu ürettiğinizi bilmiyorum ama şunu söyleyeyim...

ALİ KIRATLI (Mersin) - Siz bu konularda bütün komisyonlarda ne zaman söz alsanız konuları manipüle ediyorsunuz.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Değerli Vekilim, ben Maraş'ta enkaz altına girmiş biriyim.

ALİ KIRATLI (Mersin) - Maalesef, burada bütün kurumlarımızı zan altında bırakarak bu konuşmalarınızı yapıyorsunuz, doğru iş yapmıyorsunuz.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Buyurun, devam edin.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, siz kiminle konuşuyorsunuz. Ya, siz kime söylüyorsunuz?

ALİ KIRATLI (Mersin) - Size söylüyorum tabii ki.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Kıratlı, lütfen.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, ben enkaz altında kalan insanların cansız bedenlerini çıkarmış kişiyim.

ALİ KIRATLI (Mersin) - Ne demek ya? Siz TOKİ'nin yıkılmayan binalarından ne istiyorsunuz?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ben depremde enkaz altına girip kucağımda insan kaybettim, insan!

ALİ KIRATLI (Mersin) - TOKİ'nin yaptığı binalar yıkıldığında mutlu mu olacaktın?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Siz kiminle konuşuyorsunuz?

ALİ KIRATLI (Mersin) - Sizinle konuşuyorum ben.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Benim son Maraş depreminde çıkardığım cenaze bir bebek cenazesiydi.

ALİ KIRATLI (Mersin) - Ben sizinle konuşuyorum. Bağırınca haklı olmuyorsunuz.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Siz neredeydiniz acaba?

MEVLÜT KARAKAYA (Ankara) - Ne demek neredeydiniz? Herkes oradaydı.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Nerede? Böyle laf mı edilir ya? Bu kadar acımasızca laf mı edilir?

ALİ KIRATLI (Mersin) - Ben deprem bölgesinde yardım dağıtıyordum, sen neyden bahsediyorsun?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Yavuzyılmaz, herkes deprem bölgesindeydi, sadece siz deprem bölgesinde değildiniz. Devletin bütün kurumları, bütün vekil arkadaşlarımız, herkes oradaydı.

ALİ KIRATLI (Mersin) - Neden bundan bu kadar rahatsız oluyorsunuz, mutlu olacağınız, gurur duyacağınız kurumdan neden rahatsız oluyorsunuz?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Niye siz "asrın depremi" diyorsunuz biliyor musunuz?

ALİ KIRATLI (Mersin) - Niye?

GÜRSEL EROL (Elâzığ) - Sayın Başkan, müdahale edin, böyle bir toplantı olmaz, karşılıklı tartışma olmasın.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Çünkü siz on binlerce vatandaşı enkazların altında yapayalnız bıraktınız. Bıraktığınız sürenin içinde interneti yavaşlattınız. İnternet yavaşlattınız, internet!