MUSA ÇAM (İzmir) - Teşekkür ederim.

Doğrudan demokrasinin tek temsilcileri. Mahallede direkt vatandaş tarafından seçilen, yegâne seçilen tek kişi muhtarlar çünkü diğerleri, il genel meclisi üyeleri, belediye meclisi üyeleri, milletvekilleri bir şekilde parti genel merkezleri tarafından atanan, belirlenen, ön seçimden gelenler olabiliyor ama doğrudan demokrasinin tek temsilcisi muhtarlar ve gerçekten de bulundukları mahallenin, köyün de bütün dertlerini, sıkıntılarını, sorunlarını, problemlerini, her şeyini ama her şeyini de üstlenen insanlar. Bir noktada da o mahallenin, o köyün şehremini; emin insanı, sevilen, sayılan insanları. Fakat Sayın Bakanın da söylediği gibi geçmiş yıllardaki konumları çok daha iyi olmasına rağmen, günün koşulları nedeniyle ücret açısından, işte, verilen ikametgâh ve nüfus suretleri açısından gerçekten büyük sıkıntılar çekiyorlar.

Geçtiğimiz 24'üncü Dönemde de yine bu Komisyonda ücretler yükseltildi, iyi bir noktaya getirildi ama yine Sayın Bakanın söylediği gibi, yeterli mi? Değil. Çünkü muhtarların çok sorunları ve problemleri var yani en azından görev yaptıkları yerin kirası var, görev yaptıkları yerin elektrik, suyu var, görev yaptıkları yerin faks, telefon ve İnternet masrafları var, bunların hepsi var. Aynı zamanda, sosyal güvenlik primlerini kendi ceplerinden ödüyorlar, bu da şu andaki katsayı artışlarıyla beraber yaklaşık 500 lira civarında falan. Dolayısıyla, muhtarların gerçekten çok büyük sorun ve problemleri var ama muhtarların başka sorunları da var mesela.

442 sayılı Köy Kanunu'nun günün koşullarına getirilmesiyle ilgili talepleri ve istekleri var. Yine, muhtarlarımızın, 4541 sayılı Şehir ve Kasabalarda Mahalle Muhtar ve İhtiyar Heyetleri Teşkiline Dair Kanun'un günün koşullarına göre yeni baştan ele alınması ve düzenlenmesiyle ilgili ihtiyaçları ve talepleri var. Yine, muhtarlarımızın 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 9'uncu maddesinin değiştirilmesiyle ilgili bir talepleri ve ihtiyaçları var. Muhtarlarımızın, yine, il, ilçe, belde sınırları içerisinde aralarında seçecekleri bir muhtarın belediye meclisinde ve encümeninde bağımsız üye olarak temsil edilmesi, ayrıca büyükşehir meclis ve encümenlerinde de bir kırsal mahalle ve bir şehir mahalle muhtarının bağımsız üye olarak temsil edilmesiyle ilgili talepleri var. O ilçenin muhtarlarının kendi içlerinde seçtikleri bir temsilcisinin ise o ilçenin belediye meclisinde o ilçenin veyahut da o mahallelerin sorunlarını dile getirmesiyle ilgili talepleri ve istekleri var. Yine, muhtarların mahalleyi ilgilendiren konuların görüşüldüğü ihtisas komisyonlarına katılması ve oy hakkı tanınmasıyla ilgili talepleri ve ihtiyaçları var. Özellikle de emlak vergilerinin belirlenmesi konusunda belediyeler oturup kendileri karar veriyorlar ama mahalle muhtarlarının ve mahalle sakinlerinin hiçbirinin haberinin olmaması nedeniyle de astronomik rakamların belirlendiği dönemler oluyor.

Yine, muhtarların izin hakkının düzenlenmesiyle ilgili talepleri ve istekleri var. Mahalle muhtarlarımızın evlendirme yetkisiyle ilgili talepleri ve istekleri var. Muhtarların, yine, görev sonrası silah ruhsatlarından alınan harçların kaldırılmasıyla ilgili talepleri ve istekleri var. Zaman zaman mahallelerde savcılık kararıyla evler aranıyor veyahut da güvenlik güçleri tarafından aranılması isteniyor, mahalle muhtarı çağırılmıyor. Ev aramalardaki sorunları ve problemleri var muhtarların. Onların da güvence altına alınmasıyla ilgili mutlaka talepleri ve ihtiyaçları var. Yine, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nda değişiklik yapılarak muhtarlar tarafından düzenlenecek bir belgeyle adres kayıt işlemlerinin yapılmasıyla ilgili talepleri var. Yine, muhtarların, bu 50 bin küsur muhtarın muhtarlar birliğinin kurulmasıyla ilgili talepleri ve istekleri var.

Dolayısıyla, muhtarlarımızın gerçekten büyük sorunları ve problemleri var. Özellikle teknolojinin gelişmesiyle birlikte, Sayın Bakanın söylediği gibi, birçok yerde ikametgâh, nüfus sureti ve diğer kişisel verilerin alınması çok kolaylaştı. Muhtarlarımız şu anda bulundukları yerlerde icra memurları görevini yapıyorlar arkadaşlar ve hatta tebligat memurları görevini yapıyorlar çünkü artık nüfus sureti, ikametgâh ve diğer verileri başka kanallardan almak mümkün olunca, şimdi muhtarlar gelen icra takiplerini alıyorlar, onlar götürüp tebliğ ediyorlar. İcra takip noktasına geldi muhtarlık ve muhtarlar son derece itibar ve prestij kaybettiler. Dolayısıyla, muhtarlarla ilgili yapılacak her türlü düzenlemenin ben yerinde ve doğru olduğunu düşünüyorum.

Ama özellikle yeni seçilen Sayın Cumhurbaşkanının iki haftada bir, üç haftada bir Türkiye çapında muhtarları toplayıp da muhtarlara nutuk atmasını ve muhtarlara nutuk atarken de muhalefet partisi liderleri hakkında orada bir Cumhurbaşkanına yakışmayacak şekil ve tarzda, üslupta konuşmasını da doğru bulmuyorum. Evet, muhtarlar bizim için çok önemlidir, halk tarafından seçilmiş insanlardır. Tabii ki kuşkusuz Sayın Cumhurbaşkanı da muhtarlarla fikir teatisinde bulunabilir. Ama iki haftada bir muhtarları toplayıp da köşkte onlara nutuk atıp "Gidin şunları şunları yapın, bunları bunları yapın." deyip de görev biçmesini de çok doğru bulmuyoruz ve siyaseten de onaylamıyoruz bunu. O nedenle, Sayın Cumhurbaşkanının da muhtarları sürekli toplayıp da muhalefet partilerini âdeta orada yargılayan tutum ve davranışlarından vazgeçmesini... Çok istiyorsa gittikleri yerlerde, o illerde, ilçelerde bulunan muhtarları ziyaret etmesinde, sorunlarını dinlemesinde, problemlerini dinlemesinde, Cumhurbaşkanı olarak da ziyaret etmesinde bizce hiçbir mahzur yok. Ama iki haftada bir muhtarları köşke toplayıp da bu şekilde toplantı yapmasını da siyaseten doğru bulmadığımızı da burada dile getirmek isterim.

Şimdilik geneli üzerindeki sözlerim bu. Daha sonra önergeler üzerinde de görüşlerimi paylaşacağım.

Teşekkür ederim.