MEHMET AKALIN (Edirne) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

İlk olarak ben de geçtiğimiz günlerde vefat eden Sayın Sırrı Süreyya Önder'e Allah'tan rahmet diliyorum.

Yine, cenaze çıkışında Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Sayın Özgür Özel'e yapılan menfur saldırıyı Sayın Deniz Yavuzyılmaz hatırlattığı için değil ama içtenlikle kınadığımızı belirtmek istiyorum.

Şimdi, "diğer bulgu ve öneriler" bölümünde yer alan 7.2.3.1 numaralı bulgu üzerine değerlendirme yapıp birkaç soru sormak istiyorum. Burada kamu yayıncılığı anlayışımızı ve kamu kaynaklarının kullanımını doğrudan ilgilendiren çok önemli bir konuya ben de dikkat çekmek istiyorum. Bu konu, TRT bünyesinde geliştirilen ve yerli dijital form olarak lanse edilen "tabii" uygulamasıdır.

TRT gibi kamu kaynaklarıyla finanse edilen bir kurumun ücretli abonelik modeliyle bir dijital platform işletmesi kamu yayıncılığı prensipleriyle açıkça çelişmektedir. TRT halk adına yayın yapan bir kamu kurumuysa -ki öyledir- bu platformun içeriklerine erişimin ücretli olması kamu hizmetinin niteliğini tartışmaya açmaktadır. Kamu kaynağıyla oluşturulan içerikler halka tekrar para ödetilerek sunulmamalıdır. Bu platformun 2020 yılında bir proje olarak başlatıldığını biliyoruz ancak o tarihten bugüne kadar kaç milyar lira harcandığına dair kamuoyuna açık ve denetlenebilir bir bilgi verilmemiştir. Basına yansıyan bilgiler platformun kurulum ve içerik üretimi dâhil toplam maliyetinin 4 milyar lirayı aştığını göstermektedir. Eğer bu doğruysa bu büyüklükteki bir kamu harcamasının Sayıştay raporlarında detaylı bir şekilde yer alması gerekir. Aksi hâlde burada ciddi bir denetim açığıyla karşı karşıyayız demektir. Edinilen bilgilere göre "tabii" uygulaması için yaklaşık 80 dizi ve film projesi sipariş edilmiş durumdadır. Bu projelerin hangi yapım firmalarına, hangi yöntemle, hangi bedellerle verildiği büyük ölçüde belirsizdir. Kamu kaynağı kullanılarak yapılan bu harcamaların şeffaf bir biçimde açıklanması gerekir. Üstelik bu kadar yüksek sayıda ve bütçeli yapım arasından yalnızca bir tanesinin örneğin, "Gassal" adlı dizinin kamuoyunda dikkat çekmesi bu projeyi başarılı kılmaz. Aksine, yapılan büyük harcamanın geri dönüşü ve etkisi açısından sorgulanmasını zorunlu kılar.

Bir başka önemli başlık ise "tabii" platformunun abone sayısını artırmak amacıyla satın alındığı açıkça görülen UEFA Şampiyonlar Ligi yayın hakkıdır. TRT'nin bu yayın hakları için üç yıl boyunca yaklaşık 80 milyon euro ödeme yaptığı ifade edilmektedir. Bu rakam doğru değilse sizden bir düzeltme ve doğru rakamı öğrenmek isteriz. Bu tutar, ihaleye katılan diğer yayıncıların tekliflerinin neredeyse 3 katıdır. Eğer bu fark gerçekten mevcutsa burada sorgulanması gereken bir diğer konu da kamu kaynaklarının rasyonel ve rekabetçi biçimde kullanılıp kullanılmadığıdır. TRT yönetimi bu ifadeler karşısında "ticari sır" savunmasını yapacaksa şunu da kabul etmek zorundadır: O hâlde TRT artık, kamu kurumu gibi hareket etmemektedir. Dolayısıyla, vergilerimizle değil özel teşebbüsler gibi ticari yöntemlerle yayınlarını sürdürmelidir ama mademki TRT bir kamu kurumudur ve halktan kesilen vergilerle finanse edilmektedir, o zaman bu çatı altında hesap vermek, harcamaların detayını kalem kalem açıklamak durumundadır.

Şimdi, buradan birkaç soruyla sözlerimi tamamlamak istiyorum. "Tabii" projesinin 2020'den bugüne kadar toplam maliyeti nedir? Bu projede bugüne kadar kaç yapım firmasıyla iş birliği yapılmış, bu firmalara ne kadar ödeme yapılmıştır? İçeriklerin seçimi, değerlendirilmesi ve yapım kararları hangi kriterlere göre alınmıştır? TRT, UEFA Şampiyonlar Ligi yayın hakları için ne kadar ödeme yapmıştır? Bu ihalenin şartları ve süreci kamuoyuna neden şeffaf biçimde açıklanmamıştır? TRT'nin kamusal yayıncılık görevine rağmen abonelik sistemine geçmesi hangi yasal ya da idari kararlarla mümkün olmuştur? Sayıştay ya da benzeri bağımsız denetim organlarının "tabii" projesine ilişkin tespit ve raporları var mıdır?

Sayın Başkan, değerli üyeler; bu sorular yalnızca bir muhalefet söylemi değil, aynı zamanda Türk vatandaşları adına denetim yükümlülüğümüzün bir gereğidir. Burada yapılacak olan açıklamalar TRT'nin kamu yayıncısı olarak taşıdığı sorumluluğun gereğidir. Şeffaflık ve hesap verilebilirlik sadece birer ilke değil, demokrasinin temel taşlarıdır.

Teşekkür ederim.