Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
Konu | : | Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünün (TİGEM) 2021 ve 2022 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 07 .05.2025 |
MEHMET AKALIN (Edirne) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Çok değerli hazırun, ben ilk olarak Bulgu-2 üzerinde, daha sonra da geneli üzerinde değerlendirme yapmak istiyorum.
Evet, TİGEM'e bağlı Gözlü Tarım İşletmesi tarafından 2021'de gerçekleştirilen reforme küçükbaş hayvan satış süreci, ihale yöntemi ve yönetimi, kaynak kullanımı ve karar alma mekanizmaları açısından ciddi sorunlar barındırmaktadır. Denetime yansıyan bulgular kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmadığını ve kararların somut gerekçelere dayanmadığını göstermektedir. En dikkat çekici problem, muhammen bedelin üzerinde teklifler gelmesine rağmen ihalelerin iptal edilmesidir. İlk olarak 23 bin lira olarak belirlenen muhammen bedel 25 bin liraya çıkarılmış ancak 2'nci ihalede ortalama 25.585 liralık tekliflere rağmen yetersiz rekabet gibi soyut gerekçelerle ihale iptal edilmiştir. Oysa ilk 2 ihaleye çok sayıda firma katılmış, geniş kesimlere ilanlar ulaşmış ve gerekli bilgilendirmeler yapılmıştır; bu da rekabetin oluşmadığı yönündeki savunmayı geçersiz kılmaktadır. İptaller nedeniyle ortaya çıkan ekonomik kayıp ise oldukça büyüktür. Hayvanların elde tutulduğu süre boyunca günlük ortalama 2,95 lira bakım maliyeti ile yaklaşık 3,7 milyon lira ilave gider oluşmuş, bu süreçte yaşanan ölümlerle birlikte 100 bin liralık ek zarar meydana gelmiştir. Ayrıca, Et ve Süt Kurumuna gönderilen hayvanlardan elde edilen kesim geliri ihalelerde teklif edilen fiyatlara göre hayvan başına ortalama 6,4 lira daha düşük kalmış ve toplamda yaklaşık 3,2 milyon lira gelir kaybı yaşanmıştır. Tüm bu veriler, TİGEM'in satış ve ihale süreçlerinde plansız, şeffaflıktan uzak ve hesap verebilirlikten uzak bir yönetim sergilediğini göstermektedir. Bu bağlamda, TİGEM yönetimine şu soruları yöneltmek istiyorum: Muhammen bedelin üzerinde teklif verilmişken ihaleler neden iptal edilmiştir? Bu kararların somut gerekçeleri nelerdir? İhale yerine kesim yoluna gidilerek oluşan yaklaşık 3,2 milyon liralık zarar karşısında sorumlular hakkında herhangi bir idari işlem yapılmış mıdır?