MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Sayın Başkanım, ben de Sırrı Süreyya Önder Beyefendiye başsağlığı dileyerek, DEM Grubuna başsağlığı dileyerek sözlerime başlamak istiyorum.

Plan ve Bütçe Komisyonumuzun çok değerli Başkanı, kıymetli Komisyon üyelerimiz, kıymetli bürokratlar, sivil toplum kuruluşlarımızın değerli temsilcileri, çok değerli basın mensupları; her birinizi ben de saygıyla, muhabbetle, hürmetle selamlıyorum.

16 Nisan 2017 yılında milletimizin iradesiyle kabul edilen Anayasa değişikliği, yapısal sorunlara çözüm bulmak amacıyla hayata geçirilmiştir. Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemiyle de esasen yönetimde istikrar, karar alma süreçlerinde hız ve etkinlik, demokratik meşruiyeti güçlendirme hedeflenmiştir. Demokrasideki hantallık, çok katmanlı karar alma süreçleri, her bakanlığın ayrı bir gündemle ilerlemesi gibi sorunların aşılması için yürütme daha bütüncül bir yapı altında toplanmıştır. Bu sistemle birlikte parlamenter dönemin ürünü olan ve Bakanlar Kurulu yetkisine dayanan kanun hükmünde kararnameler de sona ermiştir çünkü artık yürütme organını Cumhurbaşkanı temsil eder hâle gelmiştir. Bu yetki, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri aracılığıyla modern ve daha hızlı bir idari düzene bırakmıştır yerini. Cumhurbaşkanlığı kararnameleri bu anlamda yasama alanına girmeden idari düzenlemelerin hızlıca yapılmasına olanak tanımıştır. Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemi Türkiye'nin yönetim kültürüne ve siyasi gerçeklerine uygun bir model olarak siyasi istikrarı teminat altına almak ve halk iradesinin yönetimde doğrudan temsilini sağlamak için getirilmiştir. Bu sistemle artık Türkiye, rotasını dış müdahalelere açık, kırılgan koalisyonlara değil, kararlı, etkin, hesap verebilir ve halka doğrudan bağlı bir yönetim anlayışına oturtmuştur.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugün kanun teklifimizde 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'yle getirilen düzenlemelerin önemli bir kısmı aynı şekilde, bazıları ise düzenleme tarihi esas alınıp revize edilerek yeniden düzenlenmiş bulunmaktadır. Özetle, teklifimizde yer alan düzenlemeler, hâlihazırda mevzuatımızda ana hatlarıyla uygulaması devam eden ve Anayasa Mahkemesi kararları ve gerekçeleri doğrultusunda kanun yoluyla mevzuatımızda yeniden yer almasının sağlanması amaçlanan düzenlemelerdir. Bugün burada Plan ve Bütçe Komisyonunda Ankara Milletvekilimiz Orhan Yegin'le birlikte ilk imza sahibi olduğum 17 maddeden oluşan Bazı Kanunlar ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin maddelerini görüşeceğiz.

Öncelikle, bu kanun teklifimizin ülkemize ve aziz milletimize hayırlar getirmesini diliyorum. Yapacağınız değerlendirmeler ve sağlayacağınız katkılar sebebiyle de her birinize şimdiden ayrı ayrı teşekkür etmek istiyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 21 Ocak 2017 tarihinde milletimizin iradesiyle hayata geçirilen ve 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'la birlikte daha etkin ve daha hızlı karar alma mekanizmalarını bünyesinde barındıran Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemiyle birlikte büyük bir değişim yaşanmıştır. Bu köklü sistem değişikliği sonrasında Türkiye Büyük Millet Meclisimiz, Anayasa'da yapılan değişikliklere uyum sağlanması amacıyla, Bakanlar Kuruluna, 7142 sayılı Kanun'la çeşitli kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde gerekli uyum düzenlemelerini yapma yetkisi vermiştir. Bu kapsamda, artık Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminde hukuki karşılığı kalmayan Başbakanlık, Bakanlar Kurulu, kanun tasarısı, tüzük gibi kavramların mevzuatımızdan çıkarılması ve ayrıca Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle düzenlenmesi öngörülen konuların kanun ve kanun hükmünde kararname metninden çıkarılması sağlanmıştır. Anayasa Mahkemesi tarafından yapılan tetkikler neticesinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde alınan yetki çerçevesinde hazırlanan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'yle yapılan bazı düzenlemelerin yalnızca kanunla düzenlenmesi gereken hususları içerdiği ya da bu düzenlemelerin dayanağını oluşturan yetki kanununun kapsamı dışında kaldığı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi tarafından çeşitli iptal kararları verilmiştir. Bu iptal kararlarıyla birlikte sistem değişikliğine uyum sürecinde yapılan bazı düzenlemelerin hukuki temeli ortadan kalkmış ve ortaya çıkan bu hukuki boşluğun giderilmesi amacıyla iptal kararlarının Resmî Gazete'de yayımlanmasından itibaren bir yıl içinde kanun yoluyla düzenleme yapılması gerekliliği söz konusu olmuştur. Kanun teklifimizle amacımız hem Anayasa Mahkemesinin verdiği iptal kararlarının gereğini yerine getirmek hem de uygulamada doğabilecek tereddütleri bertaraf ederek sistemin işlerliğini güçlendirmektir. Bu kanun teklifi Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminin kurumsal yapısının güçlendirilmesi noktasında katkı sağlayacaktır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugünkü görüşeceğimiz 17 maddelik kanun teklifinin Anayasa Mahkemesi tarafından içerik olarak şeklen iptal edilen 14 maddesi aynen korunmakla birlikte 3 yeni maddede ise değişiklik yapılmıştır. Kanun teklifindeki maddelere bakıldığında kariyer meslek alımlarında 35 yaş sınırının aranması hususu düzenlenmiştir. 703 sayılı KHK'nin 173'üncü maddesiyle getirilen hükümler kanuni düzenleme yapılmak suretiyle aynen korunmaktadır. Bu çerçevede kanunlarla ve CBK'lerle kurulan kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşlar tarafından mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle yapılacak alımlarda 35 yaş şartı aranması şartı mevcut düzenlemede aynen korunmaktadır.

Diğer bir düzenlemede 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun'un 2'nci maddesinin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen ikinci fıkrası yeniden düzenlenmektedir. Burada Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanının Anayasa Mahkemesi üyeleri arasından seçilmesi düzenlenmektedir.

Başka bir maddede ise vergi incelemesine yetkili olan kamu görevlilerinin görevlerinden ayrıldıktan sonra üç yıl süreyle yapamayacakları görev ve işlere ilişkin düzenleme yapılmıştır.

Diğer bir maddede Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu üyelerinin atanması şartları düzenlenmektedir. Anayasa Mahkemesinin iptal gerekçesi çerçevesinde 703 sayılı KHK metniyle aynı hüküm 2813 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin ikinci fıkrasıyla ilgili düzenleme yapılmış ve düzenleme 657 sayılı Kanun'un 48'inci maddesine eklenmiştir.

Yine bir başka maddede TRT Genel Müdürünün mali ve sosyal haklarının belirlenmesinde en yüksek devlet memurunun kıstas alınması öngörülmektedir. Düzenlemeyle TRT Genel Müdürünün mali ve sosyal haklarının kanuni dayanağının belirlenmesi amaçlanmaktadır. 1983 yılından bu yana uygulanmakta olan düzenleme aslında aynen korunmaktadır. TRT'yle ilgili bir başka kanun maddesinde ise TRT'nin faaliyetleriyle ilgili olarak şirket kurabilmesi, satın alabilmesi veya ortak olabilmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır. TRT'nin ve ortak olduğu şirketlerin her türlü alım, satım, hizmet, danışmanlık, yapım ve taşıma işlerinin Kamu İhale Kanunu ile Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'ndan istisna tutulması öngörülmektedir. Yine TRT'yle ilgili bir başka kanunda TRT personelinin ek göstergelerinin Cumhurbaşkanlığınca belirlenmesi, Kurumda özel hukuk hükümlerine tabi personel çalıştırılması, Kurum personelinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanmasının 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun'a göre yapılması ve bunlar hakkında soruşturma izninin Genel Müdür tarafından verilmesi düzenlenmektedir. Başka bir maddede ise TRT'de özel hukuk hükümlerine tabi olarak çalışan personele de yönetim kurulu onayıyla ikramiye verilebilmesi düzenlenmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yine bir başka maddede kamu idarelerine ait taşınmazların görev ve faaliyetlerinde kullanılmak üzere TRT'ye bedelsiz tahsis edilebilmesi öngörülmektedir. Diğer taraftan, TRT çalışanlarıyla ilgili olarak, TRT'nin istihdam fazlası kamu personeli olarak hâlen tabi personelinin mevcut hak kaybı yaşamaması adına 657 sayılı Kanun'a tabi bir göreve atananların Kurumda almış oldukları aylık ek gösterge, varsa ikramiye, her türlü zam ve tazminat haklarını korumaya devam etmeleri amaçlanmaktadır.

Yine, bir diğer maddemizde, 3212 sayılı Kanun'da Millî Savunma Bakanına verilmiş olan yetkilerin Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından yürütülmekte olan projelerdeki iş ve işlemlerde Savunma Sanayii Başkanına ait olması ve kişi güvenlik belgesinin Savunma Sanayii Başkanlığı personeli için aranmaması düzenlenmektedir.

Bir başka maddede de Kamu İhale Kurulu üyelerinin geçmişte veya hâlen herhangi bir siyasi partiyle ilişkilerinin bulunmaması öngörülmektedir.

Teklifimizde, kamu kurum ve kuruluşlarında idari hizmet sözleşmesiyle veya iş mevzuatına tabi uzman ve uzman yardımcısı istihdamına ilişkin usul ve esaslar da düzenlenmektedir.

Bir diğer düzenlemede ise özel bilgi ve uzmanlık gerektiren geçici mahiyetteki işlerde yerli veya yabancı personelin tam zamanlı, kısmi zamanlı veya projelerle sınırlı olarak sözleşmeyle istihdam edilebilmesi düzenlenmektedir.

Başka bir maddede de kamu kurum ve kuruluş teşkilatına ait görevlerin, kadro veya pozisyonların diğer kurum veya birimlere devir işlemleri, diğer kamu kurum veya kuruluşlarına atanmaları ile yeni atandıkları kadro veya pozisyonlardaki mali ve özlük hakları düzenlenmektedir.

Bir diğer düzenlemede ise Çalışma Bakanlığı il müdürlerinin görevden alınmaları veya görevleri sona ermeleri durumunda mülga ek 18'inci maddenin (c) bendi ve buna bağlı hükümlerin uygulanması öngörülmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; son maddemizde de 24/11/2023 tarihi itibarıyla Çalışma ve İş Kurumunda il müdürü kadrosunda bulunanların görevleri sona ermeleri veya görevden alınmaları durumunda geçici 45'inci madde hükümlerinin uygulanmaya devam edilmesi amaçlanmaktadır.

Çok Değerli Başkanım, kıymetli milletvekili arkadaşlarım; bugün burada görüşeceğimiz kanun teklifine ilişkin sizlerle paylaşmak istediğim konular bunlardır. Teklif üzerinde görüşmelerimize devam edeceğiz. Görüşmeler sırasında kanun maddeleriyle ilgili olarak görüş ve düşüncelerimizi sizlerle paylaşmaktan memnun olacağımızı belirtiyor, yüce heyetinizi ve sizleri saygıyla ve hürmetle selamlıyorum.

Teşekkürler.