MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Ben, milletvekili arkadaşlarıma da değerlendirmeleri için ayrıca teşekkür etmek istiyorum.

Tabii, birkaç konu odaklı değerlendirmeler yapıldı. Bunlardan bir tanesi Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminin işleyişi ve yapısıyla alakalıydı. Yine, bazı maddelere atıflar yapıldı, 35 yaş sınırı gibi. Bunun dışında da genelde TRT odaklı eleştiriler, yorumlar ve değerlendirmeler yapıldı. Tabii, bu beş dakika içerisinde hepsine cevap verme şansımız yok ama maddeler birer birer değerlendirileceği için orada çok detaylı bir şekilde kanun maddelerini konuşma imkânımız olacak, eleştirilere de elbette cevap verme fırsatımız olacaktır.

Değerli arkadaşlar, şimdi, Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemi burada tabii, genelde eleştiriliyor ama baktığımız zaman, halkımızın yüzde 51,4 oranında "evet" oyuyla alınmış, Anayasa değişikliğiyle getirilmiştir. 25 milyondan fazla insanının desteğiyle...

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - OHAL altında.

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - 25 milyondan fazla vatandaşımızın desteğiyle, demokratik meşruiyetini ispat ederek hayata geçirilmiştir.

CAVİT ARI (Antalya) - Mühürsüz oylar vesaire, onları...

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - OHAL koşullarında. Ben Muş'taydım, ya Vali bütün köylüleri tehdit etmişti.

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Yani ben o dönemdeki çalışmaları da çok iyi biliyorum, Türkiye'nin ortamını da çok iyi biliyorum. Ne OHAL vardı ne bir şey vardı; bu, bizim milletimizin iradesidir, buna saygı duymak lazım.

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - "Ne OHAL vardı..." ne demek ya!

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Bir kere buna saygı duymak lazım.

(Gürültüler)

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - OHAL vardı, OHAL!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli milletvekilleri, değerli arkadaşlar, bir saniye...

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Cevap veriyorum.

ERHAN USTA (Samsun) - Ver bakalım.

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Veriyorum.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli milletvekilleri, değerli arkadaşlar...

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - Vali bütün köylüleri, imamları, muhtarları tehdit etmişti, "'Evet' çıkmazsa sizi alırım." diye.

ERHAN USTA (Samsun) - Sistemle ilgili eleştiri yaptım.

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Tamam, fark ettim, söyleyeceğim zaten.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli milletvekilleri, değerli arkadaşlar, bir saniye...

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - Ama dayanamıyoruz bu kadar yaşadığımız şeyin çarpıtılmasına ya!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Ben de dayanamıyorum ama dayanıyorum işte görüyorsunuz bazı şeyleri yani ne yapalım.

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - Ben de dayanamıyorum.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Dayanacağız.

MUSTAFA ERDEM (Antalya) - Başkanım, bu millet iradesine hangi mahallede sahip çıkılıyor? O zaman onlar da sahip çıksın! Millet iradesine onlar da saygı duysun o zaman! Biz duyacağız, onlar duymayacaklar mı?

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - Ekrem İmamoğlu niye içeride?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, şöyle yapalım...

CAVİT ARI (Antalya) - O kadar belediyeye yapılan baskıyı, tehdidi...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Şöyle yapalım mı değerli arkadaşlar, şimdi, siz eleştirilerinizi...

CAVİT ARI (Antalya) - Niye saygı duymuyorsunuz Başkanım? Soruyoruz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Belediye yapılan baskıya mı saygı duyacağız?

CAVİT ARI (Antalya) - Halkın iradesine.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, halkın iradesi en üst mercidir zaten.

CAVİT ARI (Antalya) - Niye orada yok sayılıyor da sadece burada ileri sürülüyor? Kaldı ki biz, Anayasa'nın varlığını savunan, uyulması gerektiğini en çok savunan kişileriz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Arkadaşlar, bakın, Sayın Arı...

Sayın Arı, sandık kurulduğu zaman milletin ne yapacağını göreceğiz.

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - O yüzden sandık hemen kurulsun.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Dolayısıyla merak etmeyin, millet iradesini...

CAVİT ARI (Antalya) - Kurulsun, bir an evvel gelsin.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Arkadaşlar, millet iradesine her zaman sahip çıkar.

CAVİT ARI (Antalya) - Biz imza topluyoruz, "Adayım yanında, sandığımız önümüzde" diye; buyurun, getirin.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Arkadaşlar, Sayın Arı, zamanı gelince seçime de gidilir, sandıkta kurulur. Şimdi, müsaade edin, şu işi bir halledelim.

Sayın Canbey, buyurun.

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Başkanım, teşekkür ediyorum.

Burada ben sadece "millet iradesinin yansıması" dedim, bir şey demedim aslında ama.

Şimdi, burada, sadece Sayın Erhan Usta'nın atfına cevaben değil, bütün herkes eleştiri yaptı, onun için... Lütfen yanlış anlamayın, benim sizinle ilgili de elbette söyleyeceklerim var. Ama şunu söylemek isterim: Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemiyle birlikte arkadaşlar, işlerin daha etkin bir şekilde yürütülmeye başladığı çok açıktır. Türkiye'de şu anda bütün sistem hızlı bir şekilde çalışmaktadır.

Yine, Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemini Anayasa’nın 125'inci maddesi uyarınca...

CAVİT ARI (Antalya) - Hızlı olması hukuka, Anayasa'ya aykırı olmaması anlamına gelmez.

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - Daha sistem oturmamış, 50 kere torba kanun teklifi getiriyorsunuz.

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Uluslararası ilişkilere bakmanız yeterli, uluslararası alana bakın, şöyle bir bakın yeterli, yeterli.

CAVİT ARI (Antalya) - Hızlı olması kanunlara aykırı olmaması anlamına gelmez. Anayasa'ya aykırı olmaması anlamına gelmez. Hızlı olsun, doğru olsun.

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - O kadar hızlı ki sekiz yıl olmuş hâlâ torba kanun çıkarıyorsunuz ya! Vallahi çok sinirleniyorum ya!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, Sayın Kayışoğlu, böyle bir usulümüz yok, laf atarak salonda çıkma gibi lütfen.

NURHAYAT ALTACA KAYIŞOĞLU (Bursa) - Başkanım, dayanamıyorum ya!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, lütfen...

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Vallahi, bence tüm dünya takdir ediyor, bir siz takdir etmiyorsunuz, tüm dünya takdir ediyor.

CAVİT ARI (Antalya) - Hangi dünya, biz de görelim arkadaşlar!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, lütfen, bir müsaade edin.

CAVİT ARI (Antalya) - Kıbrıs'ı bile elinizden çıkartıyorsunuz ya! Bu mu...

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Nereye çıktı Kıbrıs?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar...

ERHAN USTA (Samsun) - Hiç olmazsa biraz destekli atın ya! Destekli at ya!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlarım, Sayın Canbey...

ERHAN USTA (Samsun) - En zayıf olduğu yerden söylüyorsun.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, şimdi...

CAVİT ARI (Antalya) - Tanıyanlara bir bakın, kimin çıkardığını görürsünüz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Arı...

Sayın Canbey, siz sözlerinizi tamamlayın, söz vereceğim.

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Devam ediyorum Başkanım ama ben konuşamadım hiç.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, ondan sonra...

CAVİT ARI (Antalya) - Kıbrıs'ı tanıyan bir tane Türk devleti yok, Türk devleti! O kadar Türk devletinden bahsediyorsunuz ki...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Evet, devam edin.

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Devam ediyorum Başkanım.

Şimdi, Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminde, Anayasa’nın 125'inci maddesi uyarınca yürütme faaliyeti çerçevesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu da açıktır. Bu kapsamda, idarenin yapmış olduğu bütün düzenleyici işlemler ile idari işlemler ve eylemler idari yargı denetimine tabidir; bu, yeni sistemle birlikte gelmiştir.

Değerli arkadaşlar, yine Anayasa değişikliğiyle yasama ve yürütme organının görev ve yetkileri birbirinden ayrılmış ve düzenleyici işlem yapma yetkisi hususunda yeni ilke ve esaslar getirilmiştir. Bu kapsamda, daha önce yasama organı ile yürütme organına ait olan...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Bitti, bitti.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Buyurun, sorulara cevap...

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Evet, ona cevap veriyorum Başkanım.

...kanun teklif etmek ise Anayasa’nın 88'inci maddesinde yapılan değişiklikle münhasıran TBMM üyelerine verilmiştir yani bize verilmiştir, biz şu anda bu kanunu teklif ediyoruz. Siz bize "kurban" falan dediniz ama biz kurban falan değiliz, milletvekiliyiz yani milletvekiliyiz.

ERHAN USTA (Samsun) - Hazırladınız, üzerinde çalıştınız.

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Evet, biz defalarca toplantı yaptık.

ERHAN USTA (Samsun) - Etki analizlerinizi yaptınız.

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Yaptık, defalarca

toplantı yaptık.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Aynen öyle, yaptık.

ERHAN USTA (Samsun) - Gözümüzün içine baka baka yalan konuşuyorsunuz ya.

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Defalarca toplantı yaptık ya, defalarca toplantı yaptık.

ERHAN USTA (Samsun) - Ne olduğunu anlamak için yaptın toplantıyı, burada sıkışmayayım diye.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Ya, kardeşim başka birinin hikâyesini anlatmıyoruz, kendi yaptığımız şey bu ya.

ERHAN USTA (Samsun) - Bir tane maddesini mi değiştirdin ya? Bir tane maddesini mi değiştirdin?

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Ne yapıp ne yapmayacağımı sana mı soracağım ya? Ben çalışmasını yaptım. Allah, Allah! Çalışmasını yaptım ben.

ERHAN USTA (Samsun) - Bana soracaksın değil... Bak kardeşim, zaten...

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - "Bak kardeşim" falan...

ERHAN USTA (Samsun) - İtiraf ediyorsun, yanlışlık şurada...

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Görüldüğü üzere Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminde, parlamenter sistemde olduğu gibi...

ERHAN USTA (Samsun) - Gözümün içine baka baka...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, Sayın Canbey, Sayın Usta...

ERHAN USTA (Samsun) - Hayır, gözümüzün içine baka baka yalan...

ORHAN YEGİN (Ankara) - Neyi yalan söylüyor ya?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Usta, bakın... Değerli arkadaşlar... Sayı

ORHAN YEGİN (Ankara) - Gayet dürüst.

ERHAN USTA (Samsun) - Ne dürüstü ya?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Usta, bir saniye... Değerli arkadaşlar....

ORHAN YEGİN (Ankara) - Gayet dürüst davranıyor.

ERHAN USTA (Samsun) - Dürüstlükten anlayışınız da bu.

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Hiç konuşturmuyorsun ya!

ORHAN YEGİN (Ankara) - Niçin böyle davranıyorsun?

ERHAN USTA (Samsun) - Ya, kardeşim, yeni sistem diyor ki... Doğru veya yanlış, bakın, ben, sizin getirdiğiniz sistemin şeyini söylüyorum.

ORHAN YEGİN (Ankara) - Kardeşim, o kanunu o adam çalıştı, bürokratlarla oturdu çalıştı, madde madde çalıştı.

ERHAN USTA (Samsun) - Çalıştı, ne olduğunu anlamaya çalıştı. Bunu kurumlar getirdi.

CAVİT ARI (Antalya) - Keşke önceden de çalışsaydınız da bu kadar madde Anayasa Mahkemesinden dönmeseydi.

ERHAN USTA (Samsun) - Kurumlar getirdi, tabii kurumlar getirdi ya!

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Ya, baskı altına almaya çalışıyorsun kanun veren milletvekilini, diyorsun ki: "Verdiği cevaplar böyleyse bu bitmez." Ne demek istiyorsun? Psikolojik baskı altına almaya çalışıyorsun beni.

ERHAN USTA (Samsun) - Psikolojik baskı falan yok.

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Ne yapmaya çalışıyorsun?

ERHAN USTA (Samsun) - Öyle bir şey söylüyorsun ki alakasız savunmalar yapıyorsun.

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Sonuna kadar savunurum ben maddeleri kardeşim.

ERHAN USTA (Samsun) - Savun, maddeyi savun.

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Savunurum, tamam mı. Öyle psikolojik baskı altına da alamazsın. Senin ne yapmaya çalıştığını anlamayacak insanlar mı var burada? Sendeki zekâ bizde de var, sadece sende yok.

ERHAN USTA (Samsun) - Maşallah.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar...

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Ha bire hakaret ediyorsun grubumuza, bize ya.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar...

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Sakin sakin götürüyoruz şurada.

ERHAN USTA (Samsun) - Eline tutuşturulmuş şeyi burada...

MUSTAFA CANBEY (Balıkesir) - Geç onu sen, geç.