KOMİSYON KONUŞMASI

ALİ GÖKÇEK (İstanbul) - Teşekkür ediyorum.

En sonda söyleyeceğimi başta söylediğim ben: Biz bu PTT'yi ne yapacağız? Yani bize güzel bir haber verebiliyor musunuz Sayın Genel Müdürüm? Çünkü gerçekten PTT'ye dair güzel bir haber duymaya ihtiyacımız var. Mevcut hâliyle bizim elimizdeki en son rapor olan 2023 raporunu da katarak konuşuyorum. Şirketin öz kaynakları tamamen eriyerek eksiye düşmüş durumda. 2021 yılında 386 milyon, 2022 yılında 1,1 milyar öz kaynağımız varken öz kaynağımız 2023 yılında tamamen eriyerek eksi 1,2 milyar liraya kadar düşüyor. Bugün için öz kaynağımızın güncel durumunu öğrenmek istiyorum sizden öncelikle. Şirketin mali sürdürülebilirliği için sermaye yapısının güçlendirilmesi gerekiyor. Şirketin aktif-pasif dengesinde çok ciddi bozulma var. Bunun için de Varlık Fonunun üzerine düşen, sermaye borcunu ödemesi gerekiyor. Alt komisyonda hatırlarsanız espriyle karışık Varlık Fonu temsilcilerine "Kardeşim, ödeseniz ya borcunuzu, niye ödemiyorsunuz?" demiştim ama şimdi ciddi ciddi sormak gerekiyor: Varlık Fonu sermaye borcunu ödedi mi yoksa hâlâ ödemedi mi? Ödemediyse... Lütfen, arkadaşlarımız yanlış anlamasın ama PTT'den bahsediyoruz, Varlık Fonuna devredilmiş bir PTT'den bahsediyoruz.

Bir yönetim kurulu üyesi buraya kalkıp gelseydi de şu durumu hep beraber konuşsaydık, ne olurdu Başkanım? Bu, bizim Komisyonumuzun dikkate alınmamasıyla ilgili bir durum, bu konuda lütfen... PTT gibi büyük bir kurumdan bahsediyoruz, Varlık Fonunun bir yönetim kurulu üyesi gelseydi şu mali durumda ne yapacağımızı konuşabilirdik.

Varlık Fonu borcunu ödedi mi, ödemedi mi; bunu soru olarak tekrar yönelteyim.

Alt komisyonda 2024 zararını sormuştum, cevaben 3 milyar 909 milyon yani neredeyse 4 milyarlık bir zarar beklediğinizi söylediğiniz. Son hâli nedir, bilmiyorum ama 4 milyar yerine 3 milyar 600 milyon zarar ederek bütçe hedefinizden yüzde 8 olumlu bir sapma yaşadığınızı söylemişsiniz. Bu da 2023 zararının üzerine yüzde 60'a yakın artışı işaret eder.

PTT en son kârını 2018 yılında 215 milyon lira dönem/kâr olarak yapmış; sonra 2019'da 1 milyar 218 milyon lira, 2020'de 741 milyon lira, 2021 yılında 387 milyon lira, 2022 yılında 259 milyon lira, 2023 yılında 2 milyar 388 milyon lira zarar, 2024'te de 3 milyar 600 milyon lira zarar ede ede bugüne geliyor. Yani bizim iyiye doğru beklememiz varken ne yazık ki PTT her gün kötüye doğru gidiyor ve eminim ki bu salondaki herkesi de bu durum üzüyor.

Sayın Genel Müdürüm, bağımsız denetim raporlarımıza biraz bakabildim. Şunu söyleyeyim: Elimizdeki son 5 raporda da sınırlı olumlu görüş almışız. Hep söylediğim gibi, PTT olarak neredeyse iki yüz yıllık bir markayı, sadece bir kurumu değil, aynı zamanda bir markayı da yönetiyorsunuz. Ben "sınırlı olumlu" değil, "olumlu" gelmiş olmasını isterdim bu raporların.

2024 bağımsız denetim raporunuzu talep ediyorum; aslında alt komisyonda da etmiştim, galiba hazır değildi, hazırsa onu sizden rica ediyorum. Orada da "sınırlı olumlu" görüş aldık, onun da cevabını rica ediyorum.

Ortada bir gerçek var: PTT zarar ediyor -birazdan konuşacağız- alt şirketi de zarar ediyor. Pandemi gibi on-line alışverişin, kargo sektörünün uçtuğu bir dönemde PTT nasıl bu noktaya gelmiş; gerçekten çok merak ediyoruz.

Sizin verdiğiniz veriler üzerinden gidiyordum Sayın Genel Müdürüm. 2024 yılının ilk yarısında posta kargo sektöründe sektör büyüklüğü 48,9 milyar lira, bu pazarda biz 6'ncı sıradayız. Bugün 2019'a baktığımda, yüzde 9,29'la 5'inci sıradaymışız; ben PTT'nin daha üste çıkması gerektiğini düşünürken neden bir alt sıraya indiğimizi sizlere sormak istiyorum.

Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetlerin giderleri çok yüksek, bunu alt komisyonda da vurgulamıştım. Kendi personelimizle yapma imkânımız yok mu? Bir kâr-zarar analizi yapsanız demiştim, cevaben "Dışarıdan aldığım en büyük hizmet posta ve kargo gönderisi ayrımı işi, o da evrensel hizmettir." demişsiniz. Evet, evrensel hizmet yükümlüsüsünüz, bu konuda zaten bir soru işaretimiz yok ancak bu hizmeti sunarken kendi personelinizle sunmaya ağırlık vermeniz mümkün değil mi; ben bunu soruyorum çünkü dışarıdan aldığımız fayda ve hizmet giderlerini azaltmak için bir çaba harcamamız gerekiyor. Ne kadar farkındayız, bilmiyorum ancak mali durumunuz gerçekten iç açıcı değil, giderleri bir şekilde düşürmeniz lazım.

Yine, başka bir konu; bu, aslında Komisyonumuzu da ilgilendiren bir konu. 2019 Denetim Raporu'nuzda Millî Emlak Genel Müdürlüğünden alacağınızın akıbeti ve faiz alınıp alınmadığı yönündeki belirsizliğe değinilmiş. Burada yanlış hatırlamıyorsam şöyle bir olay vardı: Biz PTT'nin bir mülkünü Millî Emlak Genel Müdürlüğüne devrediyoruz ancak parayı alamıyoruz. Aradan çok zaman geçiyor, hem dövizde bir artış oluyor, enflasyondan ötürü para değer kaybediyor hem de zaten gayri menkul bu süreçte enflasyonun da üzerinde değerlendiği için şu an Millî Emlaka verilen arazi, arsa neyse, alacağımız para arasında çok ciddi bir fark ortaya çıkıyor ve bu, iki kurum arasında çözülmesi gereken bir husus olarak karşımıza çıkıyor. Ben burada -net söylüyorum- PTT'den taraf oluyorum. İkisi de devlet kurumu ama Sayın Başkanım, bunun üzerine değinmemiz lazım. Millî Emlak Genel Müdürlüğü ile PTT'nin arazisinin bugünkü güncel değeriyle PTT'ye ödemesinin yapılması için ne gerekiyorsa biz de elimizden geleni yapalım lütfen.

Yine önemli bir husus, adli tebligatların kamu görevlisiyle dağıtılması konusu bildiğiniz üzere, dağıtılmaması yani. 7201 sayılı Kanun gereği tebligat yapma yetkisi bulunmayan taşeron firma çalışanları tarafından yapılan tebligatlar yasaya aykırı olduğu gibi, yargılamanın gecikmesi ve kamu zararının doğması riskini de taşımakta. Israrla kadrolu eleman almıyor PTT, mevcut personelinizle bu hizmeti de yetkin bir şekilde yürütemiyorsunuz ne yazık ki. Cevaben bir taslaktan söz etmiştiniz bu konuyla ilgili, bu taslak ne aşamada? Siz, kanun yapma aşamasına da katıldığınızı söylemiştiniz diye hatırlıyorum. Bununla ilgili öneriniz ne oldu? Yani "Taşeronla dağıtılsın."ı mı biz kanun olarak çıkaralım yoksa "Kamu personeli eliyle dağıtılır." mı diyorsunuz? Buradaki fikrinizi ve çözüm önerinizi merak ediyorum. Süreç uzadıkça da Edirne İdare Mahkemesinin verdiği dava konusu işlemin iptali yönündeki kararın, benzeri kararların daha çok doğma riski artıyor. Bu konuyu biraz daha ciddiye almamız gerektiğini düşünüyorum.

2024 yılı Genel Kurul toplantınız hâlâ gerçekleşmemişti, mart ayını işaret etmiştik. Bu toplantıyı gerçekleştirebildik mi? Daha gelmedi, onu mu bekliyoruz?

"PTTeM ve PAL Express iştirak şirketleri için bağımsız denetim raporları Sayıştaya gönderiliyor mu?" diye sormuştum, cevap alamamışım. Sayıştaya sormak istiyorum: Siz, bu iki kurumun -PTTeM ve PAL Express- bağımsız denetim raporlarına ulaşabiliyor musunuz?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Böyle bir yöntemimiz yok.

ALİ GÖKÇEK (İstanbul) - Başkanım ama çok basit bir şey soruyorum. O zaman sormuşum, alt komisyonunda bu soruyu sormuşum, cevabını alamamışım; burada mecbur bir daha soruyorum.

Ben bir daha sorayım o zaman: PTTeM ve PAL Express iştirak şirketleri için bağımsız denetim raporları Sayıştaya gönderiliyor mu? Bu konuda Sayıştay bir sıkıntı yaşıyor mu? Onu sormuş olayım.

Alt komisyonda yine denetim elemanı eksikliğinize dikkat çekmiştim, "İlgili yönetmelik taslağının yürürlüğe girmesini bekliyoruz." demiştiniz. Ne zaman yürürlüğe girecek, girdi mi? Bu denetçi eksikliği konusuna bir an evvel son verilmesi gerekiyor.

Ve konuşmamız gereken bir liyakat meselesi var Başkanım. Alt komisyonda konuştuk ancak aldığım cevap yine beni tatmin etmemişti. 9 Ocak 2025 tarihinde Gaziantep AK PARTİ İl Başkanlığı WhatsApp grubunda bir mesaj paylaşılıyor, bu mesajın Meclis tutanaklarında da yerini alması için aynen okuyorum: "Değerli Yönetim Kurulu üyelerimiz, aşağıda kriterleri ve sayıları belirtilen personel alım ilanı için her bir üyemizden kriterlere uygun bir kişinin özelden tarafıma iletilmesini rica ederim. Verilen isimlerin alınacak personel sayısından fazlası olması durumunda isimler arasından kura çekilecek olup referans olan yönetim kurulu üyemiz not edilerek sonraki personel alımlarında ona göre değerlendirme yapılacaktır. Verilecek isimlerin kriterlere uygun olması ve bu konunun dışarıya açılmaması önem arz etmektedir. Hassasiyetiniz ve anlayışınız için teşekkür eder, saygılar sunarım." Yani içerideki demokrasi anlayışına hayran kaldım Başkanım açıkçası; çok fazla kişi varsa kura çekiliyor, oradan yazılanlar sonra başka tarafa... Helal olsun gerçekten. Bunu ne diye sormuştum? Burada kurumumuz tabii hâliyle şunu söyledi: "Şirketimizde iş gücü hizmet alımı suretiyle istihdam edilen firma personelinin işe alım ve işten çıkarma dâhil her türlü özlük hakları istihdam edildikleri firmalara aittir." Yani bu, şu demek oluyor: "Personel ihtiyacı olduğunda KPSS'yle personel almıyorum. Yani bunu alıyoruz da normalde, alımımız var da 2018'den beri ben bu yola gitmiyorum, onun yerine alt yükleniciler eliyle bu personel ihtiyacını yürütüyorum. Bu şekilde de aslında kamu kurumuna değil, alt yüklenici kendisine bir çalışan almış oluyor. Bunu da o zaman AK PARTİ WhatsApp grubundan paylaşılıp oradan eleman ihtiyacının karşılanmasında bir beis görmüyorum." oluyor.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Toparlayalım Sayın Gökçek.

ALİ GÖKÇEK (İstanbul) - Hemen toparlıyorum, biraz kaldı Başkanım.

Ben burada "Neden AK PARTİ il başkanının haberi var da MHP'nin, CHP'nin haberi yok?" da demiyorum, iki yüz yıllık bir kurumdan bahsediyoruz. Bu kurum böyle işlerle anılmasın diyorum ve borç batağında olan bir kurumdan bahsediyorum. Yani, bunu borç batağından kurtarmak için liyakatli insanların çalışmasına ihtiyacımız var. O yüzden, bu duruma bir an önce son verilmesini rica ediyorum.

Bir de şöyle bir durum var: İştiraklerden yaptığınız kayıt dışı alımların tablosunu rica etmiştim sizden Sayın Genel Müdürüm. Gönderdiğiniz listede bir şey dikkatimi çekti. Merak ediyorum, TEİAŞ ve Eti Madenle ilgili kapsam dışı alımlar yapılmış; bir ofis mobilyası alınmış, işte TEİAŞ'a koruyucu giyim yardımı alımı yapılmış, bunlar yine, PttAVM üzerinden yapılmış. Biz TEİAŞ'a koruyucu giyim yardımı, Eti Madene ofis mobilyası niye alıyoruz; böyle bir usul mü var yoksa ben mi anlayamadım; bunu bilen birisinin açıklamasını rica ediyorum.

2030 yılı için filonun yüzde 80'inin elektrikli araçlardan oluşacağını hedeflediğinizi belirtmiştiniz. Şu anda filoda bu oran ne? Kısa, orta, uzun vadede bunun için bir kaynak ayırdık mı?

Şunu da öğrenmek istiyorum: Kâr-zarar durumu müdürlükler bazında mı? Bütün şubelerimiz, bütün müdürlüklerimiz mi zarar ediyor yoksa kâr eden şubelerimiz var ama çokça zarar eden şubelerimiz de mi var, belki yükümlülüklerimiz gereği? Detaylı bir tablo hâlinde müdürlüklerimizin kâr-zarar durumunu rica ediyorum.

Son olarak, bitirirken... Gerçekten, PTT'yi bu hâle getiren sebepler nedir, anlamak istiyorum. İçtenlikle soruyorum bunu yani gelinen vahim noktanın nedeni nedir, ne olur bize anlatın; ben de bir muhalefet milletvekili olarak "PTT yönetiminin bütçesini ibra ettik ama iktidarın sayısal çoğunluğu olduğu için değil, gerçekten ibra edilmesi için ibra ettik." diyebileyim.

PTT iyi durumda değil, elimizde öz sermaye diye bir şey kalmamış, bir an evvel ciddiyetle bu konuya eğilmeliyiz. O yüzden, başında sorduğum soruyu bir de sonunda soruyorum: Biz bu PTT'yi ne yapacağız?

Teşekkür ediyorum.