MEHMET ALİ ÇELEBİ (İzmir) - Sayın Bakanım, teşekkür ediyorum.

Öncelikle, şahsınızda Komisyonunda görev alan tüm milletvekillerimize, yardımcı olan personellerimize, gelen konuklarımıza, burada izleyen basına, akademisyenlerimize, raporları yazanlara; hepsine çok teşekkür ediyorum.

Çok zevkli bir Komisyon oldu, koşa koşa geldik her zaman, görevimiz olmadığı vakitler elimizden geldiğince burada olmaya çalıştık.

Rapor başlıklarına baktığımızda Sayın Bakanım, bir önerim olacak orada, etik ve felsefi kaygılar; burada Ayşe Vekilime ben katılıyorum; belki bunu risklerde de inceleyebiliriz ama genelde kitaplarda ayırıyor. Belki etik ve felsefi kaygıları ya orada ya vizyonda katmamız gerektiğini değerlendiriyorum. Yani bunun bir beka meselesi olduğunu zaten ortaya koyacağız ama insanlığa bir veda meselesi olmadığını da ortaya koymamız gerekiyor. Yani yapay zekâyı göklere çıkarırken bir taraftan da etik ve felsefi kaygılar üzerinden, filozoflar üzerinden tarihe bir sesleniş yapmak da gerekiyor. Bana göre bunun oranı, raporun oranı yüzde 70, faydalarından bahsederken yüzde 30 da öbür taraftan yani ters taraftan gelmek ve felsefi etik kaygıları ortaya koymak olabilir, bunu hep beraber belirleriz.

Öneriler bölümü çok kritik. Bu öneriler bölümünü de bence bir tematik bölümlere ayırmak gerekiyor. Ben birkaç başlık önermek istiyorum bu anlamda.

1) Siyaset kurumuna düşen nedir? Devlet nasıl bir rehberlik yapacak, öncelikli alanları nasıl belirleyecek? Burada siyaset kurumuna yönelik tavsiyelerde bulunabiliriz.

2) Altyapı. Altyapıyı da başlıklara ayıracak olursak bir; veri. Mesela, işte TÜİK'in veri ajansına çevrilmesi. Enerji bağlamında ne yapmamız gerekir? İki: Donanım. Ne yapılması gerekir? Üç: Yazılım. "Altyapı" başlığında bunu inceliyoruz.

3) Ekosistem. Ekosistemi nasıl kuracağız? Hangi ülke modelleri bize uygun? Amerika, Çin; onlar farklı bir kategoride olduğu için... Singapur, Güney Kore; bunlardan hangileri bizim işimize yarar? Bunlara bakmamız lazım. Destekler, fonlar nasıl verilecek? "Start-up"lara hangi öneriler, KOBİ'lere hangi önerilerde bulunabiliriz? Teknoparkları nasıl yapılandıracağız? Ekosistem başlığında bunları inceleyebiliriz.

4) Yetenek havuzu ve uzmanlığı nasıl oluşturacağız? Bu da çok önemli, insan kaynağı.

5) Eğitimde hangi reformları yapmamız gerekir? Mesela, ilkokulda, ilköğretimde yani üniversitelerde ne yapmamız gerekir? Yaşam boyu öğrenme adına ne yapmamız gerekir? Bunu eğitimde inceleyebiliriz.

6) Hukuki çerçeve ve etik ilkeler. Bunu da ülke modellerinden tariflerle yapabiliriz.

7) Siber güvenlik. Ayrı bir başlık açılıp bununla ilgili tedbirler sıralanabilir.

8) İstihdam. Hem daralma hem de yeni işler bağlamında neler yapılması gerekir?

Bunları inceleyebiliriz. Önerilerde bunu yaparken bu bakanlıklar için kafa karıştırıcı olabilir. Sizin de başta söylediğiniz gibi, bakanlıklara ayrı bir düzenlemeyle en son orada, bakanlıklar özelinde de bir düzen alınabilir diyorum.

Ben tekrar yapılan çalışmalar için sizin şahsınızda tüm Komisyonumuzu saygıyla selamlıyorum.