KOMİSYON KONUŞMASI

NEVROZ UYSAL ASLAN (Şırnak) - Ben şöyle ifade edeyim: Her ne kadar bu maddenin getiriliş gerekçesi olarak trafik magandaları ya da yaşananlarla ilgili gerekçe sunulsa da size bizzat yaşadığım bir olayı anlatarak söyleyeceğim, biraz da CHP'li milletvekillerinin ifade etmiş olduğu durumu teyit eden bir mesele. Biz DEM PARTİ olarak -Şırnak Milletvekiliyim ben- yerel seçim zamanı aday tanıtımı için bir konvoy yaptık ve biz bu konvoyu yaparken İdil ilçesi girişinden Cizre'nin ana merkez girişine girmeyelim diye Cizre Kaymakamlığının kararıyla emniyet "Yol çalışması var." diyerek önümüzü kesti. Biz ilçe merkezine gidemedik, gitmekte ısrar ettiğimiz için büyük bir konvoy ve bekleyiş oluştu, orada bir bekleme hâli oluştu. Hatta orada beklememizle ilgili bir tane videomuz var. "Yol çalışması var." deniliyor ama buradaki gördüğünüz kepçe güya yolu kazıyormuş gibi yapıyor ama bir kazı mazı yok. Biz bununla ilgili suç duyurusu da yaptık. Ne mi oldu? Bizim hakkımızda hem trafik güvenliğini tehlikeye atma hem de bu maddeden dolayı soruşturma açıldı -tüm adaylarımıza, araba sahiplerine- bana da fezleke geldi, şu an komisyonda bekliyor. Eğer ki bu madde bu hâliyle geçerse hareketin engellenmesinden, ulaşım araçlarıyla engellenmesinden otomatik olarak biz ceza alacağız. Cebir, tehdit yok; durdurma var, hukuka aykırı davranış, orada bir engellemeyle biz karşı karşıyayız. Şimdi, bu madde geçtiğinde ben otomatik ceza alacağım. Bu dosya hâlâ açık, fezleke Meclisin içerisinde bulunuyor.

BAŞKAN CÜNEYT YÜKSEL - Geriye yürümeyecek.

NEVROZ UYSAL ASLAN (Şırnak) - Diyeceksiniz ki "İstisna, özgün bir dosya."

BAŞKAN CÜNEYT YÜKSEL - Genel olarak yani bundan sonra olursa...

NEVROZ UYSAL ASLAN (Şırnak) - Hayır, bu sıkça yaşadığımız bir mesele. "Niye?" diyeceksiniz; muhalefetin yapmış olduğu eylem ve etkinliklerde özellikle konvoy ve toplu gidişlerde ya jandarma tarafından ya polis tarafından durduruluyoruz. Durdurulmamız otomatik hâle dönüşüyor, biz de buna tepki göstermek adına çoğu zaman araçlarımızın kontağını kapatıp bekliyoruz; bu bir protesto şekli, bu bir yasaklamaya dönük tavır alma şekli. Şimdi, biz otomatik olarak bunların hepsinden... Neye üstünlük tanınacak? Maalesef ki Türkiye'deki yargı tarafsızlığını, bağımsızlığını, hâkimlerin değerlendirilmesini dikkate aldığımızda çok da lehe bir uygulama beklenemeyeceği açık. O nedenle, buradaki cebir, tehdit kısmının neden kaldırıldığı burada net şekilde açıklanmadıkça bu hükmün bu şekilde gerçekleşmesinin keyfiyete yol açacağı açık.

BAŞKAN CÜNEYT YÜKSEL - Selman Hocam, buyurun.

DOÇ. DR. SELMAN DURSUN - Bu düzenleme herhâlde en yanlış anlaşılan düzenleme bence. Aslında mevcut yani önerilen şeyde çıkarılan tek şey cebir veya tehdidin bir alternatif seçimlik hareket olmaktan çıkarılması, bunun dışında aslında hiçbir değişiklik yok. Engelleme davranışı metinde var, başlıkta unutulmuş, başlığa ekleniyor sadece, yeni bir hareket ihdası söz konusu değil. Mevcut hâlinde zaten "cebir veya tehdit kullanarak ya da hukuka aykırı davranışla işlenmesi" şeklinde iki alternatif davranış öngörülmüş. Şimdi, tabii, cebir, tehdit çıkarılınca tek sonucu cebir, tehdit dolayısıyla ayrıca ceza verilmesi, bu anlamda cezası artacak diyebiliriz tabii ki.

"Hukuka aykırı davranış ne demek? Belirli midir?" meselesi. Bu başka suçlarda da var tabii, bu suça özgü bir sorun da değil. Şimdi, burada kanun koyucu bir neticeyi öngörmüş yani bir aracın engellenmesi ama bu engelleme o kadar çeşitli hareketlerle olabilir ki bunları tüketici bir şekilde saymanız mümkün değil. O yüzden, genel bir sıfat kullanılmış burada, hukuka aykırı herhangi bir davranış.

Toplantı ve gösteri yürüyüşü tabii ki kurallara uygun davranılması hâlinde hukuka aykırı bir davranış olarak değerlendirilmeyecektir ama tabii bizde uygulamada bunun sınırları biraz muğlak olduğu için bazı tartışmalara yol açtığını da söylemek lazım. Hukuka uygun bir toplantı ya da eleştiri hakkı çerçevesinde, ne bileyim, protesto hakkını da ona sokuyorsanız, hukuka uygun bir davranış olarak nitelendiriyorsanız tabii ki bu suçun unsuru gerçekleşmeyecektir diyebiliriz.