Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | Gündemdeki (2/3160) esas numaralı Kanun Teklifi'nin torba kanun olarak geldiğine ve öncelikle emeklilerin ve çalışanların sorunlarının çözülmesi gerektiğine ilişkin açıklaması |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 25 .06.2025 |
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Teşekkür ederim.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; artık âdet olduğu üzere, yine bir torba kanun var. Geçen merak ettim -bize gelen- şu ana kadar 22 kanun gelmiş iki yıl içinde, hani bütçeleri saymıyorum, tabii, zaten bütçe... İçinde acaba torba kanun formatında olmayan var mı dedim, bir baktım, sermaye piyasasıyla ilgili düzenlemeler var, bir de bu Dışişlerini Güçlendirme Vakfı var, onun dışında hepsi torba kanun, birbiriyle ilişkisiz konular ve hiçbiri tali komisyonda görüşülmeden önümüze gelen konular; ayıp, bu olmaz. Kaçıncı kere söylüyoruz. Bir kere olur, birtakım düzenlemeler olur, yılda bir kere gelir, bir yasama döneminde bir kere gelir, denir ki: "Bir ihtiyaç var." Tamam. Yani böyle bir görüşme sistematiği yok. Bakın, şu anda 21 madde, yürürlük ve yürütme hariç 19 madde, 13 ayrı kanunda değişiklik yapılıyor ve bunun 7 maddesi Sanayi Komisyonunu ilgilendiriyor.
(Uğultular)
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Arkadaşları uyarın lütfen.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Arkadaşlar...
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bakın, Komisyonun adı şu: Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu. Yani aslında güzel, İç Tüzük'te güzel belirlenmiş, bak, sanayi var, ticaret var, enerji, tabii kaynaklar, bilgi ve teknoloji; "Hepsi, bunları ilgilendiren konular beraber görüşülsün." deniyor. Ama nerede? Tali komisyon görüşmemiş, asli komisyon olarak ona gitmesi gereken maddeler buraya gelmiş. Hadi diyebilirsiniz ki: "Bazıları bunların mali hükümler içeriyor." Ama böyle olmaz, böyle bir görüşme sistematiği yok.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Buyurun.
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Teşekkür ederim.
Şimdi, diğer taraftan, genel gerekçeye bir baktım yani -vergi- bu bir vergi kanun teklifi ama bakıyorum, içinde diyor ki: "Hazırlanan kanun teklifinde kayıt dışılıkla mücadele edilmesi, vergi adaletinin güçlendirilmesi, indirim ve istisnaların sınırlandırılması, dolaysız vergilerin vergi gelirleri içindeki payının artırılması, ihtilafların önlenmesi ve hukuki belirliliğin artırılması..." Vergi adaletinin güçlendirilmesine ilişkin hiçbir şey yok. Türkiye'nin en büyük sorunu... Bir de "vergi adaletinin güçlendirilmesi" diyor, "sağlanması" deyin bari, sağlanmış da güçlendiriyor musunuz? Vergi adaleti mi var Türkiye'de? Bunun içinde vergi paketi yok. Bugün Türkiye, cumhuriyet tarihinin belki en büyük ekonomik krizini yaşıyor. Bütün politikalar çöpe atıldı, iki yıllık, üç yıllık bir politika dönemi vardı, 1'inci yıl geçiş dönemi olacaktı, 2024 Hazirana kadar, Haziran 2025'e kadar geldik şimdi, dezenflasyon dönemi olacaktı, indirecektik, enflasyon inecekti, ondan sonra istikrar dönemi olacaktı. Nerede? İki yıl önce başlanan seviyesinde enflasyon, ekonomiye ilişkin tüm göstergeler bozulmuş ve burada, önümüzde bir vergi paketi yok. Zaten bu işin harcama kısmında tasarruf ve verimlilik paketi vardı, zaten orada bir şey yok ne israf engellendi ne bir şey oldu; doğru dürüst bir tasarruf yok. Harcamalarda bir yeniden belirleme, daha verimli çalışan bir devlet yapısına ilişkin bir şey yok ama vergi kısmında da hiçbir şey yok. Yani vergi diye önümüze getirilen bu mu Allah aşkına? Ayıp değil mi?
Diğer taraftan, bakın, en büyük bölüşüm şoku yaşanıyor. Bunun içinde emekli yok. Bunun için de ücretler, vergi dilimlerinin genişletilmesi yok. 158 bin liraya kadar yüzde 15; 158 bin 330 bin arası yüzde 20; 330 bin 800 bin arası yüzde 27.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Türeli, buyurun.
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Teşekkür ederim.
Bugün Türkiye'de asgari ücretin biraz üstünde alan kesimlerin hepsi üç dört ay sonra zaten bir üst dilime; ilerleyen 8'inci, 9'uncu ayda da bir üst vergi dilimine giriyor. Nerede vergi dilimi? Getirin, vergi dilimini koyalım buraya, hadi Parlamento olarak yasa yapalım beraber, vergi dilimlerini genişletelim. Yıllardır yapmamışsınız, yeniden değerleme oranının altında belirlemişsiniz, ondan sonra bir bakıyorsunuz ki zaten burada kazanç... Zaten ortada bir para yok, enflasyon kadar bir fark alıyorsunuz. Enflasyon TÜİK'in belirlediği enflasyon, rakamlarının hiçbir şekilde inanılırlığı, güvenirliliği yok. Koskoca Türkiye'nin, Türkiye Cumhuriyeti'nin istatistik kurumuna kimse inanmıyor. Bu kadar gayriciddi bir iş var ve bunun bedeli, bölüşüm ilişkilerinin gittikçe bozulması. Zenginin daha zengin, fakirin daha fakir olduğu bir yapının içindeyiz ve burada bir şey yok. Emeklilerin hepsinin gözü kulağı bizde, sosyal medyada mesaj yağmuru altındayız. Nerede burada, ne var? Ne var burada? En düşük emekli maaşının artırılması mı var? 14.469 lira arkadaşlar. Yaklaşık 3,9 ya da 4 milyon kişi bu şekilde en düşük emekli maaşı alıyor. Böyle bir şey var mı? Aylık bağlama oranları zaman içinde düşürülmüş, güncelleme katsayıları düşürülmüş; gelin, bunları yeniden düzenleyelim, hep beraber bir paket getirelim. Var, buna ilişkin tekliflerimiz var, Cumhuriyet Halk Partisi milletvekilleri olarak hepimizin kanun teklifleri var. Refah payı verelim emekliye.
Diğer taraftan, asgari ücret... Asgari ücret açlık sınırının altında ve yılda 1 kere asgari ücret belirliyorsunuz. Bu kadar büyük krizin olduğu ekonomi içinde, insanların çöpten yiyecek topladığı bir Türkiye'nin içinde asgari ücreti yılda 1 kere belirliyorsunuz; böyle bir şey yok. 2 kere bile değil, 4 kere; üç ayda bir belirleyeceksiniz.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Türeli, 3 defa açtım mikrofonunuzu.
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Teşekkür ederim, bitiriyorum Sayın Başkan.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Görüşlerde geniş yer vereceğim size.
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Yok, bitireceğim.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Biraz daha geneli üzerine döndü görüşleriniz. Vereceğim size söz.
Buyurun.
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Yani buradaki hikâyenin içinde bakın, bu, önümüze kanun teklifi olarak geldi; gelin, burada birlikte çalışalım, biz hazırız. Vergi adaletini sağlayalım, dolaylı vergi, dolaysız vergi ayrımı, hepsine ilişkin görüşlerimizi belirtelim; birlikte yapalım bu işi. Hep söylüyoruz, bu konuda her tür desteği vermeye hazırız. Vergi adaletini sağlayacak her politikanın altında Cumhuriyet Halk Partisi olarak varız.
Diğer taraftan, genel ücretler seviyesiyle ilgili bakalım, ne yapmamız gerekiyorsa onları yapalım, genel ücret seviyelerini yukarıya doğru çıkaralım. Emeklilerin sorunlarını çözelim, bu ülkede çalışan insanların sorununu çözelim. Toplum bizden bunu bekliyor, yoksa biz burada ne yapıyoruz, görüşeceğiz bunları, geçecek, gidecek, Meclis kapanacak.
Teşekkür ederim.