Komisyon Adı | : | (10/2608,2609,2610,2611,2612,2613) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
Konu | : | Komisyonun bugüne kadar yaptığı toplantılara, zirai don olayından etkilenen illerde yapılan çalışma ziyaretlerine, saha incelemelerine ve Komisyon raporuyla ilgili önerilere ilişkin görüşme |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 17 .07.2025 |
CÜNEYT ALDEMİR (Tokat) - Sayın Başkan, çok kıymetli Komisyon üyelerimiz; öncelikle teşekkür ederek başlamak istiyorum.
25 ilde gerçekleştirmiş olduğumuz bu ziyaretler kapsamında tüm Komisyon üyesi arkadaşlarımız gerçekten güzel bir katılımla, halktan gelen bütün dertlerimizin tamamını dinleyerek çözüm odaklı çalışmalarımızla inşallah bunları en kısa zamanda sonuçlandırmak üzere büyük bir gayret sarf ettiler. Öncelikle tüm Komisyon üyeleri ve onların nezdinde de Kıymetli Başkanıma teşekkür ediyorum.
Tabii, ülkemiz bir tarım ülkesi ama tarım ülkesi olduğu günden itibaren de her yıl yaşanan ne seller ne dolular ne yangınlar ne de donlar bir şekilde bundan sonraki süreçte de devam edecek ama bizim Zirai Don Komisyonu olarak her gittiğimiz ilde gördüğümüz şey şu: Bunlarla ilgili süreçte çiftçimizin öncelikle kayıt altına alınmasıyla ilgili sürecin hızlandırılması çünkü ÇKS kaydı olmayan hâlâ yüzlerce, binlerce insanımız var. Bunlar bir otokontrol içerisine girmeden ne yapıyorlar, bundan sonraki süreçlerde de ne yapacaklar, bunların illaki bir şekilde kayıt altına alınması lazım. Bundan sonraki süreçte de ÇKS'si olan tüm arkadaşların tamamının da TARSİM'e girmesiyle ilgili ya da sigorta şirketlerinden tazmin edilebilmesiyle ilgili bir sisteme dâhil edilmesi gerekiyor. Biz nasıl arabamızı alıyoruz, arabamızı aldıktan sonra kasko sistemine dâhil ediyoruz, bununla ilgili de şirketlerden az veren, çok veren, az karşılayan, çok karşılayanlar var. Bunları da bir şekilde çiftçimizin idare edip istediği kuruma, kuruluşa bir şekilde sigortasını yaptırması gerekiyor, en başta yaptırmamız gereken şeyin bu olduğuna inanıyorum. Bu TARSİM'le ilgili şikâyetlerin sadece bu kaydolup olmamayla ilgili değil, memnuniyet oranının da çiftçimiz konusunda istenilen düzeyde olmadığı da ortada. Çiftçimizin nasıl TARSİM'e kaydolmasındaki hızı artırabileceğiz onun yöntemlerine bakmak lazım. TARSİM'in dünyadaki örnekler içerisinde çok fazla başarılı olan sistemlerinin olmadığı da ortada. Yani hangi ülkede TARSİM şirketi olarak yapıldı da başarılı olmuş, çok fazla olduğu ortada değil ama biz bunu da inşallah gerçekleştireceğiz. TARSİM nasıl çiftçimizi daha fazla kayıt yaptırabilecek şekle getirilebiliyorsa onu düzenlememiz gerekir diye düşünüyorum. Şu anda çiftçilerimizin hayatlarını idame edebilmeleri için çekmiş oldukları krediler var, ürünleri yok şu an, ürün olmadığı için bu kredilerin de bir şekilde tanzim edilmesi, önümüzdeki süreçte de hayatlarını idame ettirebilmek için bahçelerine yapacakları masrafların da bir şekilde tedarik edilebilmesi için de bu sene çekecekleri yeni krediler için de ya faizsiz ya da onunla ilgili de bir düzenleme yapılıp en azından önümüzdeki süreçlerde bu maddi hasarların ve kayıpların bir şekilde çiftçilerimizin ayakta kalabilmesi için düzenlenmesi gerektiğine inanıyorum. Zirai donla ilgili önümüzdeki süreç de; bu yüzyıllar boyu devam edecek, bu sonuçta bir doğal afet yani bugün son yetmiş beş yılda olmayan bir zirai don olayı yaşadık, bundan sonra da bunu yaşayacağız. Önümüzdeki süreçte bizim bahçelerimizde nasıl önlem almamızla ilgili yapacağımız faaliyetlere de önayak olabilmek için bu işleri teşvik etmemiz lazım. Yani işte, rüzgâr gülleri gibi bunları yapacak yüksek şeyleri, örtüleme teknikleri, ne gerekiyorsa bunun ilmî olarak araştırılıp bölgesel bazda bunların desteklenmesi gerektiğine inanıyorum ve aynı zamanda da gittiğimiz yerde gördük ki oranın doğal şartlarına uymayan, işte su yok, biz bir şekilde orada tarımsal faaliyet yapıyoruz. Onun dışında, ürün yelpazesi olarak dona elverişli olan iklim şartları olan coğrafi yerler var, orada dona hassas olan, zirai dona hassas olan ürünler yetiştiriyoruz. Bölgesel bazlı olarak yapacağımız ürünlerin de muhakkak coğrafi şartlara uyan şekilde ürün yelpazelerinin değiştirilmesi gerektiğine de inanıyoruz, buradan çıkan sonuçlardan biri de bu. Etkilenen sektörler sadece çiftçiler değil, çiftçilerin haricinde zirai ilaç satan arkadaşlar var, arıcılar var, hayvancılıkla uğraşan insanlar var, çiftlikler var, bunların da bu süreçte etkilenmelerinin daha aza indirilmesi için de bunlara da kredi imkânlarının sağlanıp inşallah süreçlerin desteklenmesi gerektiğine de inanıyorum. Tabii, bunun dışında daha çok not alınacak şeyler var ama sahada 25 ili gezdiğimiz zaman gördüğümüz izlenimler bunlar. İnşallah, Zirai Don Komisyonu olarak gezdiğimiz her yerde de beklentilerin çok yüksek olduğunu da biz izlemledik, onun için de bu sonuçların bir an önce nihayete kavuşması için Komisyon olarak da inşallah bu süreci de hızlandırıp bir an önce çiftçimizin eline ne geçecekse onu tedarik etmenin de yollarına bakmamız lazım diye düşünüyorum.
Ben bu Komisyon sırasında bizlere eşlik eden tüm Meclis çalışanlarına da, kıymetli Komisyon üyelerimize de ve Kıymetli Başkanımıza da teşekkür ediyorum. Bizleri oralarda misafir eden çok kıymetli illerdeki bürokratlara, çiftçilerimize de geçmiş olsun dileklerimi iletmek istiyorum.
Teşekkür ediyorum, sağ olun.