Komisyon Adı | : | (10/2608,2609,2610,2611,2612,2613) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
Konu | : | Komisyonun bugüne kadar yaptığı toplantılara, zirai don olayından etkilenen illerde yapılan çalışma ziyaretlerine, saha incelemelerine ve Komisyon raporuyla ilgili önerilere ilişkin görüşme |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 17 .07.2025 |
ALİ KIRATLI (Mersin) - Teşekkür ediyorum Başkanım.
Öncelikle, Vekilim geçmiş olsun.
YÜKSEL ARSLAN (Ankara) - Sağ olun.
ALİ KIRATLI (Mersin) - Değerli Başkanım, kıymetli milletvekili arkadaşlarım; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Komisyonumuzun değerli üyeleri, tabii, Allah bir daha yaşatmasın ama herhâlde önümüzdeki süreçte yine yaşayacağız gibi görünüyor. Özellikle, iklim şartlarının değişmesi... Zirai don olarak başladık ama esasında sadece zirai donla sınırlamamak lazım, zirai afetlerin hemen hemen birçoğunu önümüzdeki süreçte, "yeni normal" adını verdiğimiz -en azından Bakanlığımızın böyle ifade ettiği- bu süreçlerde hem soğuğu zirvesinde hem sıcağı zirvesinde yaşayacağımız birçok dönem olacak gibi görünüyor. Bir kere, Komisyonumuza çok teşekkür ediyorum, Başkanımıza çok teşekkür ediyorum. Az önce Hüseyin ağabey cümle arasında "Bakanım" dedi, Allah söyletti herhâlde.
HÜSEYİN ÖZHAN (Adıyaman) - O zaman bir şey var.
ALİ KIRATLI (Mersin) - Ama öyle dedin ağabey.
BAŞKAN ADEM KORKMAZ - Benim sana bir kötülüğüm olmadı ama niye böyle yapıyorsun?
ALİ KIRATLI (Mersin) - Öyle dedi ağabey, ben bir şey demedim. Bir şeyi 40 sefer söylersek olurmuş, birini o söyledi, ikinciyi ben söyledim, 38 kaldı, artık gerisine de bakacağız yani.
Tabii, Komisyonumuzda iktidarıyla, muhalefetiyle esasında hiçbir ayrım gözetilmeksizin çok güzel bir çalışma ortamı oldu. Gerek sahada bireysel, birey olarak çiftçilerimizin kendisinden bazı taleplerini ve çözüm önerilerini dinledik, akademisyenleri, bilim insanlarını toplantılarda dinledik; her açıdan her perspektiften bakılmaya çalışıldı. Ben özellikle burada Komisyonumuzun aslında zirai don olarak değil de belki imkân olur zirai afetler konusunda kalıcı bir komisyon olması gerektiğini ifade ediyorum Meclis çatısı altında, mutlak suretle bunun devam etmesi gerektiğini çünkü önümüzdeki dönemlerde...
HÜSEYİN ÖZHAN (Adıyaman) - Gezmeye alıştı.
ALİ KIRATLI (Mersin) - Gezmeyle alakası yok değerli vekilim, bir Tokat kebabı yiyemesek de. Ama devamının gelmesi gerektiğini düşünüyorum çünkü gerçekten sahada karşılığı olan bir Komisyon.
Tabii, belki şunu atlıyoruz, her zaman konuşuyoruz ama sahadaki algı farklı. Komisyonumuz teknik bir komisyon, özellikle yaşanılan zirai afetlerde zeminde yaptığımız incelemelerin raporlamaları yani Bakanlığımıza bir sonraki yaşanabilecek afetlerde çözüm önerileri, onun dışında yine üreticilerimizin kayıplarının nasıl azaltılması gerektiği, yine özellikle sahada gördüğümüz erken uyarı sistemlerinin güçlendirilmesi ve bununla alakalı nasıl desteklemeler sağlanması, yine alınacak tedbirlerin belirlenmesi noktasında teknik bir Komisyon ve hazırlayacağı raporlar hakikaten çok kıymetli. Sahada, Komisyonun çalışmasını bitirdiğinde çiftçilerimize nakdî veya birtakım destekler sağlayacağı yönünde algı oldu, bunun önüne geçmek lazım.
Tabii, TARSİM'le alakalı birçok milletvekilimiz ifade etti. TARSİM'i dünyada bizden başka uygulayan çok fazla yer var mı bilmiyorum yani tarihine bakmadım ama çok önemli bir özellik, çok önemli bir sigorta sistemi. TARSİM'in iyi yanları da var, eksik yanları da var; bunda hepimiz hemfikiriz zaten. Ben en başından beri savunduğum o tezimi yine burada da ifade etmek istiyorum. Az önce Cüneyt ağabey söyledi ama ben ona şöyle ilave edeceğim; ülkemizde zorunlu trafik sigortasındaki "zorunlu" kısmı çıkardığımızda birçok vatandaşımız trafik sigortası yaptırmaz; bunu kaskoda görüyoruz, kaskoyu bireyselde yaptıran sayısı ile zorunlu trafik sigortasının sayısını, oranını karşılaştırdığımızda zaten ortaya çıkıyor. Tabii, stratejik ürünler mi olur, ürünlerin tamamı mı olur, önce pilot bölgede mi başlanır bilemiyorum ama özellikle TARSİM'in maliyet rakamlarını, üreticilerin maliyet rakamları kadar olan kısımlarını zorunlu tutarak bir fon oluşturması, bundan sonraki yaşanılacak olumsuz süreçlerde ekonomik boyutunun buradan karşılanması gerektiğini ki az önce Değerli Başkanımın da ifade ettiği gibi yaşanan zirai afetlerde bir sonraki yıl prim artsa da oradaki havuz genişleyeceği için prim miktarının rakamsal boyutu artacağı için prim miktarı düşecektir orada. Prim miktarı da düşürülerek burada "zorunlu" kısmının getirilmesi gerektiğini ifade etmek istiyorum.
Tabii, yapacağımız çok iş var. Eksiklerimiz var mı? Var ama iklim değişikliğinin sürekli devamlılık gösterdiği dünyamızda bizler de buna ayak uydurmak zorundayız.
Yaptığımız çalışmalar hayırlara vesile olur inşallah. Herkesin emeğine, yüreğine sağlık. İnşallah buradan çıkacak olan rapor da bir an önce başta TARSİM olmak üzere ve diğer özellikle zirai donun ve zirai afetlerin önlenmesi, tedbirlerin alınması, özellikle orada dumanlamadır... Mesela hiç unutmuyorum, Mersin'de Ticaret Odası Başkan Yardımcımız ifade etmişti galiba, bir Çin malı dumanlama makinesi aldığını, bir iki saatlik kullanımdan sonra artık kullanamadığını ve Alman markası bir ürünü getirdiğini ve o sayede bahçesini kurtardığını ifade etmişti. Ama tabii, bunlar maliyetli ürünler, bu ve buna benzer ürünlerin sübvanse edilmesi ve bunlarla alakalı raporların da Bakanlığımıza iletilmesi gerektiğini ve hızlı bir şekilde artık sonuçlandırmamız gerektiğini düşünüyorum.
Herkesin eline, emeğine sağlık, yüreğine sağlık. İnşallah yaptığımız çalışmalar amacına ulaşır diyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum.