ELİF ESEN (İstanbul) - Sayın Genel Müdürüm ben de sunumunuz için teşekkür ediyorum.

Şimdi, birkaç merak ettiğim soru var, onları soracağım. Sağlık Bakanlığı "web" sitesinde "erişilebilirlik" logosunun ibaresi bulunmuyor; bunun sebebini merak ediyorum. Diğer bakanlıklara baktığımızda; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Millî Eğitim Bakanlığında var, Sağlık Bakanlığının "web" sitesinde bu yok.

Yine Sağlık Bakanlığının "web" sitesine baktığımızda artık epey gerilerde kalmış "özürlü" kelimesinin "engelli" olarak hâlâ güncellenmediğini görüyoruz. Burada özel bir strateji ya da politikanız var mı değiştirilmemesiyle alakalı olarak? Bunu merak ediyorum.

Ve yine notlarım arasından şunu soracağım: Down Sendromu, Otizm ve Diğer Gelişim Bozukluklarının Yaygınlığının Tespitiyle İlgili Bireylerin ve Ailelerin Sorunlarının Çözümü İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu'nda bir öneri bulunuyordu. Bu öneri çok önemli bir öneriydi, bana da bu konuyla ilgili ulaşan bir anne oldu. Ben aslında onun, Sevim Çakır'ın sorusunu bu minvalde sormak istiyorum ve bu önerinin akıbetini merak ediyorum. Yani bakım verenin vefatı hâlinde engelli bireyin durumuna ilişkin öneriler kısmında şöyle bir öneri vardı: Mevcut bireysel emeklilik sisteminin engelli bireylere göre uyarlanması ve engelsiz bireysel emeklilik sistemi oluşturulması, oluşturulacak sistemle engelli bireylere engelli tanısı konulup raporlandıktan sonra ebeveynin talebi hâlinde maaşlarından yapılacak kesintilerle mevcut bireysel emeklilik sistemine benzer şekilde devlet destekli birikim hesabı oluşturulması. Bu öneri olarak gelmiş Komisyon raporunda Türkiye Büyük Millet Meclisinde kurulan. Bununla ilgili bir çalışma var mıdır, ne safhadadır? Onu merak ediyorum.

Yine, bir önceki toplantıda benim çok önemsediğim bir şey var: 2019 yılı sonrası engelli tanımlamasındaki ve kriterlerindeki değişiklik. Bize göre birçok engelli ve ailesinin mağduriyetlerine sebep oldu diye ifade ediyoruz bize ulaşan bilgilerden. Ben bu sayfa 21'deki grafiğinizi açıkçası çok anlaşılmaz buldum, karmaşık bulduğumu ifade etmek istiyorum. "Tam bağımlı" ve "kısmi bağımlı" diye 2019 sonrası 2 ayrı kırılımınız var. Hâlbuki öncesinde "ağır engelli" "orta" ve "hafif engelli" diye 3'e ayrılıyordu. Şimdi, bu yatağa bağımlılık vesaire. Yine o zaman da örnek vermiştim: Çocuğu zihinsel engelli olan bir anne. Evet, çocuk hareket edebiliyor, annesinin desteğiyle ihtiyaçlarını görebiliyor ama zihinsel engelli; anne bırakıp evde bu çocuğu hiçbir yere gidemez, hiçbir şekilde çalışamaz yani eve bağımlı, anne de sosyal engelli, hayatları engelli bu insanların ama siz şimdi bu tanımlamayla, bu çocuğu "ağır engelli" tanımından çıkarıyorsunuz. Bu örneği özellikle verdim, çok spesifik bir örnek ve çok açıklayıcı. Şimdi, burada çok ciddi mağduriyetler var ama sizin ifade ettiğiniz, buradaki "tam bağımlı çocuk" "tam bağımlı erişkin" 2019 öncesi, sonrası ama hep "ağır" ve "tam bağımlı"dan gidiyoruz. Benim merak ettiğim rakamlar bunlar değil, bunlar çok üstü örtülü rakamlar. Siz 2019 öncesindeki aslında o 3 kırılma olan dağılımı, sayısal dağılımı ve 2019 sonrasındaki dağılımı bize verdiğinizde biz net bir yorumlama yapabiliriz bununla ilgili. Ben onu da sizden rica ediyorum.

Teşekkür ederim.

JÜLİDE SARIEROĞLU (Ankara) - Engelli Hizmetleri Genel Müdürümüz engelli, yaşlı 4,5 milyon gibi bir rakam söylemişti aslında. Ben de şimdi ona baktım ama 4 milyon 100 bin gibi bir şey sizde.

SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRÜ HASAN BASRİ VELİOĞLU - Sayın Başkanım şöyle: Şimdi, biz 2019 sonrasında bu sisteme e-raporla girdik. Bundan önce hastanelerimizde bu var; bir ayırım yoktu, çocuk ve erişkin açısından raporlamada bir ayırım yoktu. Bir de bu verileri her bir hastanemize tarayıcı koyarak, mobil tarayıcı koyarak tarattırdık bunları. Tabii hastanelerimizde muhtemelen o aradaki fark tamamı taranarak yüklenmediği içindir diye düşünüyorum ama bu Aile, Sosyal Politikalardaki Genel Müdürümüzün bence verisi daha doğrudur çünkü orada bir hak mahrumiyeti oluyor. O mağduriyet olmasın, mahrumiyet olmasın diye gidip kendileri oraya bu raporlarını tanımlamışlardır ama bizim tüm verilerimiz, sizin sorunuza da cevap olsun diye söylüyorum yani 2019 öncesi bir ayırımı yapamıyoruz şu anda ama bundan sonraki tüm veriler, bu slaytta olduğu gibi tam bağımlı çocuk 520 bin 715, oradaki o kategoride. Her ne kadar erişkinlerdeki oransal, yüzdelik oran olmasa da yüzde 70 ve üzeri yani bahsettiğim gibi yüzde 70 ve üzeri oranı alanlar tam bağımlı oluyor yani tam bağımlıya giriyor.

ELİF ESEN (İstanbul) - Ama benim sorduğum şey bu değil yani farklı. Onu o zaman çocuk artı yetişkin olarak belirtebilirsiniz ama benim kriterim bu değil zaten yani çocuk ve yetişkini söylemiyorum size. Tam bağımlı...

SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRÜ HASAN BASRİ VELİOĞLU - Ben bunu yazılı olarak...

ELİF ESEN (İstanbul) - Evet, lütfen.

Tam bağımlı, kısmi bağımlı ve 2019 öncesindeki o üç ayrı kırılım.

SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRÜ HASAN BASRİ VELİOĞLU - "Web" sayfalarındaki diğer o şeyler de sehven unutulmuştur, özür diliyoruz ciddi anlamda.

ELİF ESEN (İstanbul) - Yani çok ciddi mağduriyetler var bununla ilgili, bu yanlış bir politika, yanlış bir strateji. Daha ayrıntılı görülmesi gerekirken iki ayrı odağa toplanıp... Yani çok ciddi mağduriyetlere sebep olan bir durum.

Benim bu raporla ilgili, Komisyon raporundaki öneriyle ilgili gelişme var mı?

SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRÜ HASAN BASRİ VELİOĞLU - Sizin Komisyon raporundaki Aile ve Sosyal Politikaları ilgilendiriyor diye düşünüyorum, onların cevap vermesi gerekir diye düşünüyorum.

ELİF ESEN (İstanbul) - Belki Çalışma Bakanlığı...

SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRÜ HASAN BASRİ VELİOĞLU - Emeklilik hakkıyla ilgili.

ELİF ESEN (İstanbul) - Evet, Çalışma Bakanlığına da sorulabilir, Aile Bakanlığı da bilebilir.

SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRÜ HASAN BASRİ VELİOĞLU - İkisi beraber.

ELİF ESEN (İstanbul) - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına soracağız o zaman.