HÜSEYİN ALTINSOY (Aksaray) - Sayın Başkanım, sözlerime başlamadan önce Plan ve Bütçe Komisyonu üyemiz Seydi Beyin babası vefat etti Allah rahmet eylesin, ben taziyede bulunmak istiyorum. Seydi Gülsoy Osmaniye Milletvekilimizin babası akşamı vefat etti Allah rahmet eylesin, başımız sağ olsun.

Değerli Başkanım, kıymetli milletvekili arkadaşlarım, Komisyon üyesi arkadaşlarım, Sayın Bakan Yardımcımız, kamu kurum ve kuruluşlarımızın kıymetli bürokratları, sivil toplum kuruluşlarımızın değerli temsilcileri, saygıdeğer basın mensupları; sizleri saygıyla, muhabbetle selamlıyorum.

Bugün Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunduğumuz 36 maddeden oluşan ve Komisyonumuzda görüşmelerine başladığımız Vergi Kanunları İle Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'mizi AK PARTİ Grubumuz Sakarya Milletvekilimiz Ertuğrul Kocacık, Osmaniye Milletvekilimiz Seydi Gülsoy ve teklifte imzası bulunan 51 milletvekili arkadaşlarımızla birlikte hazırlamış bulunmaktayız. Plan ve Bütçe Komisyonumuzun bu kanun teklifine vereceği desteğe olan inancımla sunacağınız katkılar için şimdiden sizlere teşekkür ediyorum.

Değerli milletvekilleri, pandemiyle başlayan ve Rusya-Ukrayna savaşıyla derinleşen kriz ortamı, yakın coğrafyamızda yaşanan savaşlar, ticaret savaşları küresel ekonomiyi enflasyonist baskılar ve sıkı para politikalarıyla zor bir döneme sürüklemiştir. Ticarette artan korumacılık ve jeopolitik gerginlikler dünya genelinde ticari ve ekonomik faaliyetlerde büyük belirsizlikler ortaya çıkarmıştır. Bu süreçte oluşan enflasyonist dalga, başta gelişmiş ekonomiler olmak üzere dünya geneline yayılan bir finansal sıkılaşmayı beraberinde getirmiş, iktisadi faaliyette yavaşlama beklentilerini de artırmıştır. Türkiye'ye yakın bölgede yaşanan jeopolitik gerilimlere ve küresel belirsizliklere rağmen 21'inci yüzyılı Türkiye Yüzyılı yapma hedeflerine ilişkin çalışmaları kararlılıkla sürdürmekteyiz. Küresel ekonomideki zayıf seyir, ticaret ve sanayi politikalarında artan korumacı eğilim, yakın coğrafyamızda artan jeopolitik çatışmalar ve belirsizlik ortamına rağmen Türkiye ekonomisi üretime, istihdama ve ihracata devam etmiştir. Ekonomide temel amacımız enflasyonu düşürmek, fiyat istikrarını sağlamak, istihdam ve büyüme oranlarında daha yüksek seviyelere ulaşarak refahı toplumumuzun tamamı için kalıcı hâle getirmektir.

Değerli milletvekilleri, hükûmetlerimiz almış olduğu güçlü kararlar ve hayata geçirdiğimiz yapısal reformlarla her zaman çalışanın, üretenin ve yatırımcının yanında olmaya devam etmektedir. Kurduğumuz güçlü ekonomi yönetimiyle enflasyon ve hayat pahalılığı başta olmak üzere, ülkemizin mevcut sorunlarını çözecek ve ülkemizi şoklara karşı daha dirençli hâle getirecek kapsamlı bir programı kararlılıkla hayata geçirdik. 86 milyonun yüreğini yakan 6 Şubat depremlerinin yaralarını sarmaya devam ediyoruz. 6 Eylül tarihinde Malatya'da 304 bininci yuvamızın anahtarlarını hak sahibi kardeşlerimize teslim ettik. Yıl sonuna kadar toplam 453 bin bağımsız bölümü hak sahibi ailelerimize teslim etmek için canla başla çalışıyoruz. Bugüne kadar deprem bölgemiz için kamu olarak güncel rakamlarla 3,6 trilyon lira yani yaklaşık 90 milyar dolar harcama yaptık.

Değerli milletvekillerimiz, önceliğimiz halkımızın hayat pahalılığı sorununu kalıcı olarak çözmektir. Ağustos ayında son kırk beş ayın en düşük enflasyonunu görerek önemli bir dönüm noktasına ulaştık. Yıllık enflasyon son on altı ayda hızla düşerek yaklaşık 33,29'a gerilemiştir. Dezenflasyon sürecinde hane halkının refah seviyesini gözetmek adına konutta kullanılan elektriğin yüzde 50'si, doğal gazın ise yaklaşık yüzde 70'i devletimiz tarafından karşılanmaktadır. Kişi başına düşen millî gelirimiz 15 bin dolar seviyelerine ulaşmış, Merkez Bankası rezervlerimiz 189,7 milyar dolara yükselmiştir. Bütçe açığımızın millî gelire oranı 2023'te 5,1, 2024 yılında 4,7'ye gerilerken bu oranın 2025 yılında yüzde 3,6 olması beklenmektedir. Eylül ayı yıllıklandırılmış ihracat değerimiz ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,2 oranında artarak 269,7 milyar dolar seviyelerine gelmiştir. İşsizlik oranımız tam yirmi sekiz aydır tek hanelerde seyrederek Eylül 2025 tarihi itibarıyla yüzde 8,5 seviyelerinde gerçekleşmiştir. Maliye politikalarımızda kamu harcamalarında etkinliği ve verimliliği artırıcı, kamu gelirleri tarafında ise kayıt dışılığı azaltıcı tedbirleri hayata geçirerek güçlü ve müreffeh Türkiye vizyonumuzla, insan odaklı bir anlayışla milletimizin ihtiyaçlarını karşılama kapasitemizi sürekli artırıyoruz.

Değerli arkadaşlar, vergiler devletin varlığını sürdürmesi, kamu hizmetlerini yerine getirmesi ve toplumsal refahı artırması için önemli bir kaynaktır çünkü devlet eğitimden sağlığa, güvenlikten adalete, ulaşımdan savunma sanayisine, yerli ve millî üretime destek olmak amacını gerçekleştirmek için pek çok hizmeti vergi gelirleriyle finanse eder. Dolayısıyla vergi yalnızca bir mali yükümlülük değil, vatandaş ile devlet arasındaki karşılıklı sorumluluk ve güven ilişkisini temsil eden bir dayanışma aracı ve anayasal bir haktır. Bu sorumluluğun gereği olarak ekonomik ve sosyal gelişmelere uyum sağlamak, vergi adaletini güçlendirmek ve kamu maliyesinin sürdürülebilirliğini temin etmek amacıyla Meclis Başkanlığına kanun teklifimizin sunmuş bulunmaktayız.

MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Damga vergisi vergi adaletiyle bağdaşmıyor.

HÜSEYİN ALTINSOY (Aksaray) - Hazırlanan bu teklif kayıt dışılıkla kararlı bir şekilde mücadele edilmesi ve vergi adaletinin güçlendirilmesi hedeflerine hizmet eden yapısal ve hukuki düzenlemeler içermektedir. Üzerinde görüştüğümüz Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'yle mali disiplini güçlendirecek adımlar atıyoruz. Hazırlanan kanun teklifinde vergi dışında kalan alanların kapsama alınması, bazı istisnaların kaldırılması, kayıt dışılıkla mücadele edilmesi, vergi adaletinin güçlendirilmesi hedeflerine hizmet etmek üzere vergi mevzuatıyla ilgili bazı kanunlarda düzenleme yapılmaktadır.

Teklifimizle portföyünün en az yüzde 51'i Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetlerinden oluşan bazı serbest fon yatırımcıları tarafından bir yıldan fazla süreyle elde tutulan fon katılma paylarından elde edilen gelirlere ilişkin gelir vergisi istisnasının vergi planlama aracı olarak kullanılmasını önleyecek ve vergi dışında kalan alanın kapsama alınmasına hizmet edecek şekilde düzenleme yapılmaktadır. Diğer taraftan, mesken kira gelirlerine ilişkin istisna kaldırılmakta ancak kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanların Türkiye sınırları içinde bulunan meskenlerinden elde ettikleri kira gelirlerinde mevcut gelir vergisi istisnası korunmaktadır.

Dördüncü geçici vergilendirme döneminin tekrar getirilerek geçici vergi mükellefiyeti bulunan mükelleflerin kazançlarının üç, altı, dokuz ve on iki aylık dönemlerle tespit edilebilmesi, böylelikle dördüncü geçici vergi dönemi faaliyet sonuçlarını içeren geçici vergi beyannamesinin alınması önerilmektedir.

Ayrıca, gayrimenkullerin devir ve iktisaplarında emlak vergisi değerinden az olmamak üzere mükelleflerce beyan edilen alım satım bedeli üzerinden tapu harcı hesaplanmakta, beyan edilen alım satım bedelinin gerçek durumu yansıtmadığının tespiti hâlinde aradaki farka ilişkin tapu harcı yüzde 25 nispetinde vergi ziyaı cezasıyla alınmaktaydı. Yapılan düzenlemeyle kayıt dışılıkla mücadele kapsamında gerçek alım satım bedelinin beyan edilmesini sağlamak amacıyla bu cezanın bir kat olarak uygulanması amaçlanmaktadır. Bu kararlı adım, gerçek değerin beyan edilmesini teşvik ederek vergi adaletine hizmet edecektir.

Sıfır araçların ilk tescil işlemleri ile tescil edilmiş araçların -ikinci el araçların- satış ve devirlerinde noterler tarafından satış ve devir bedeli üzerinden asgari 1.000 TL'den az olmamak üzere binde 2 oranında nispi noter harcı alınması sağlanmaktadır.

Yine, teklifimizle, ruhsata ve işletme belgesine tabi bazı faaliyetlerin benzer faaliyetlerde olduğu gibi faaliyet harcına tabi tutulmasına yönelik düzenlemeler yapılmaktadır. Kuyumculuk, ikinci el motorlu kara taşıtı ve taşınmaz ticareti yetki belgeleri, bazı özel sağlık kuruluşlarının belgeleri, kıymetli madenler ve ticari havacılık işletme ruhsatları yıllık harca tabi tutulmaktadır.

Diğer bir düzenleme önerimiz ise büyükşehir olan illerde il özel idareleri yerine kurulan yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarının il özel idarelerinde olduğu gibi bazı vergilerden istisna edilmesine ilişkin düzenlemelerdir.

Ülkemizde oynanacak olan 2026 UEFA Avrupa Ligi Finali ve 2027 UEFA Avrupa Konferans Ligi Finali müsabakaları ile 2032 UEFA Avrupa Futbol Şampiyonası kapsamında Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA), iş yeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan katılımcılar, takımlar ve organizasyonda görevli tüzel kişilerin bu müsabakalara ilişkin olarak Türkiye'de elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısıyla gelir, kurumlar vergisi ve KDV'den muaf tutulmaları amaçlanmaktadır. Söz konusu düzenlemeler, vergilemede adaletin ve öngörülebilirliğin sağlanmasına, vergi konusuna girmeyen alanların kapsama alınmasına ve kayıt dışılıkla mücadeleye katkı sağlayacaktır.

Yine, teklifimizle, İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi -kısa adıyla İSMEP- kapsamında İstanbul Valiliğine bağlı olarak faaliyet gösteren İstanbul Proje Koordinasyon Birimine yapılacak olan teslim ve hizmetler finansmanı yabancı devletler uluslararası kurum ve kuruluşlarca karşılanmak şartıyla 31/12/2030 tarihine kadar KDV'den istisna tutulmaktadır.

Genel aydınlatma kapsamında aydınlatılan yerlerde gerçekleşen aydınlatma giderleri Bakanlık bütçesine konulacak ödeneklerden ilgili belediyeler ile il özel idarelerinin genel bütçe vergi gelirleri payından karşılanmaktadır. Teklifimizle uygulamanın süresi 31/12/2030 tarihine uzatılmaktadır. Ayrıca genel aydınlatma giderlerinin belediyelerce sağlanan katkı oranları yeniden düzenlenmektedir.

Teklifimizle Kahramanmaraş depreminin ekonomik ve sosyal etkilerinin azaltılması amacıyla yapılan harcamalarla 2025 yılı gelir yönünü bütçe gelişmeleri nedeniyle ortaya çıkan ilave finansman ihtiyacının karşılanması ve hazine nakit rezervinin belirli bir seviyede tutulabilmesi amacıyla bütçe kanunuyla belirlenen net borç kullanım tutarının artırılmasına dair düzenlemeye yer verilmektedir.

Kentsel Dönüşüm Başkanlığına afet riskine karşı uygulamaların süratle biçimde teminat altına alınması amacıyla 31/12/2029 tarihine kadar kamu bankalarından iç borçlanma yapılabilme yetkisi verilmektedir.

Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi'nde tasarrufların artırılması, sistemin etkinliğinin artırılarak hedeflenen fon büyüklüklerine ulaşılması, kamu mali dengesinin gözetilmesi ve büyüyen fonların finansman ve yatırımlara dönüşmesinde dengeli büyüme sağlanmasını teminen devlet katkısı oranının mali hedefler doğrultusunda belirlenmesine yönelik imkân oluşturması amacıyla yetki hükümlerine yer verilmesine, yine Çek Kanunu'nda yapılan düzenlemelerle üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ibrazının geçersiz olduğuna ilişkin geçici madde düzenlemesinin süresinin uzatılmasını, vakıf yükseköğretim kurumlarında öğrencilerden alınacak ücretlerin cari yıl haziran ayı Yıllık Üretici Fiyat Endeksi artışı ile cari yıl haziran ayı Yıllık Tüketici Fiyat Endeksi artışı ortalaması da dikkate alınarak Yükseköğretim Kurulunun tespit edeceği esaslara göre belirlenmesine yönelik düzenlemeler teklif edilmektedir.

Sosyal güvenlik sistemi toplumun refahını güvence altına alan en kritik kamu hizmetidir. Bu sistemin aktüeryal dengesini sağlamak ve sürdürülebilirliğini güçlendirmek devletimizin temel görevlerindendir. Teklifimizle sosyal güvenlik sisteminin aktüeryal dengesine katkıda bulunmak üzere gelir etkisi de olan düzenleme öneriler yer almaktadır. Bu kapsamda işveren prim teşvikinin imalat sanayi hariç 4 puandan 2 puana indirilmesi, prime esas kazanç tavanının asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkarılması, emeklilik prim oranının işveren hissesinin 1 puan artırılması, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranının işveren hissesi yüzde 11'den yüzde 12'ye çıkartılması ve ilgili sigorta kollarının prim oranlarının yükseltilmesiyle kurumumuzun finansal sürdürülebilirliği desteklenmektedir. Gelir ve aylık bağlanmış olanlarda prim borçlarının gelir ve aylıklarından yüzde 25 oranını geçmemek üzere kesilmesi sağlanarak kurumumuzun alacakları güvence altına alınmaktadır.

Doğum hariç borçlanma prim oranının yüzde 32'den yüzde 45'e çıkarılması, BAĞ-KUR primlerinin ödenmemesi nedeniyle durdurulan sigortalılık sürelerinin ihya prim oranının yüzde 45 olarak belirlenmesi, kamu üniversitesi hastaneleriyle imzalanan götürü bedel sözleşmeleri kapsamında ödenen ancak sözleşme tutarından aşağıda kalan tahakkuk tutarların terkin edilmesi yönünde düzenlemeler yapılmaktadır.

Hazırlamış olduğumuz teklifle ilgili sizlere genel gerekçelerimizi kapsayan özet bilgilerin sunumunu gerçekleştirdik. Maddelere geçince madde gerekçeleriyle birlikte detaylı olarak Komisyonumuzda görüşeceğiz.

Ben bu kanun teklifinin hazırlanmasında emeği geçen ve katkı sunan milletvekillerimize, tüm kurum ve kuruluşlarımıza ve ilgili bakanlıklarımıza teşekkür ediyorum.