CEVDET AKAY (Karabük) - Teşekkürler Sayın Başkanım.

Sayın Başkanım, Değerli Komisyon üyeleri, Sayın Bakanım, kıymetli bürokratlar; ben de hepinizi sevgiyle saygıyla selamlıyorum.

Bakanlığın bütçesi 2026 yılında 36 milyar 97 milyon, genel bütçenin binde 1,9'u. Geçmiş yıla göre baktığımız zaman da 9 milyar 235 milyonluk bir azalış var yani oransal olarak yüzde 20 hatta 2024 yılındaki bütçenin bile altında. Tabii, bunun belli sebepleri var gördüğümüz kadarıyla. Belediyelerle ilgili genel aydınlatma giderlerinin vergideki paylarının artırılmasıyla ilgili geçen hafta bir torba yasa görüştük burada. Burada Komisyondan geçti, Genel Kurula inecek. Orada belediyenin maliyetleri 3 kat kadar artıyor, yüzde 30'a kadar çıkan oranlar var, Cumhurbaşkanına da 2 katına kadar artırma, yüzde 60 yetkisi var. Buradaki maliyetler Enerji Bakanlığı açısından düşerken belediyeler açısından artmış oluyor. Ama ben baktığım zaman bütün bakanlıklar arasında Enerji Bakanlığının bütçesi haricinde böyle bir düşüş görmedim. Tasarruf tedbirlerine uyulmuş, onu görüyoruz, gerekli şekliyle hareket edilmiş ama en azından bir önceki yıl bütçesini koruyarak belirli programlara aktarılabilirdi bu bütçe, taviz verilmemesi gerektiğini düşünüyorum. Örneğin, sürdürülebilir çevre ve iklim değişikliğiyle ilgili 24 milyon 671 bin TL ayrılmış sadece. Bu on bin 6 civarında bir rakam.

Yine sunumunuzda siz ifade ettiniz Sayın Bakan, 2022-2025 yılları arasında 679 bin haneye 4.8 milyarlık bir doğal gaz tüketim desteği, yine 2003'ten bu yana da 225 milyarlık bir kömür desteği. Mesela taviz vermeyip, bu 9-10 milyarlık rakamdan ödün vermeyip buralara aktarılması daha uygun olacaktı diye bunu özellikle buradan ifade etmek istiyorum. Dolayısıyla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı gibi önemli bir bakanlığa ayrılan bütçenin yetersiz olduğunu, artırılması gerektiğini buradan bir kez daha ifade edeyim.

Şimdi, hem kendi bölgem Karabük'ten -seçim bölgemden- bazı talepler var Sayın Bakanım. Bu, Türkiye genelinde bazı illerde de olan talepler esasında mevcut durumlar. Sanayi ve organize sanayi bölgelerine özel yeni trafo merkezleri ve kapasite artışıyla ilgili enerji iletim ve dağıtım altyapısını güçlendirilmesiyle ilgili talep var. Yetersiz kalan iletişim hatlarının, iletim hatlarının güçlendirilmesi ve modernizasyonuyla ilgili, yine ilimizde Eskipazar, Safranbolu, Eflani ve Ovacık ve Yenice hatlarının yenilenmesi talebi var. Gerilim dalgalanmalarını önleyecek şebeke iyileştirilmesine ihtiyaç var.

Geçtiğimiz yaz bölgemizde çok ciddi orman yangınları oldu, mutlaka sizin de haberiniz var, bölgeye de gidip geliyorsunuz, takip ediyorsunuz Sayın Bakan. Buradaki yangınların 2 tanesinin de enerji nakil hatlarıyla ilgili hatalardan kaynaklandığından yani yetersiz oluşundan olduğu tespit edilmiş, tutanaklara da geçmiş. Burada da işte bu elektrik direklerinin yenilenmesine veya şehir merkezlerinde ve bazı bölgelerde yer altına alınarak bu yangınların önlenmesi gerekiyor. Buna ihtiyaç var. Bu konuyla ilgili de bütçenin bu tarafa aktarılmasıyla ilgili bölgenin Bakanlığınızın desteğine ihtiyaç var.

Şimdi, daha yeni, bugün Sayın Bakan, şöyle size göstereceğim: Burada belediyenin asfaltlama çalışması yaparken -görüyor musunuz bilmiyorum- Sayın Bakanım bugünkü bir kaza olmuş da burada. Belediye asfaltlama çalışması yaparken kamyonun damperi yüksek gerilim hattına çarpıyor ve bir kardeşimiz maalesef hayatını kaybediyor. Servet Kayaoğlu diğer bir kardeşimiz de Yasin Özgü yaralandı. Ben hayatını kaybeden hemşehrimize Allah'tan rahmet diliyorum, yaralımızın da bir an önce iyileşmesini temenni ediyorum. Yani buradaki enerji nakil hatlarıyla ilgili önlemlerin mutlaka alınması gerekiyor.

Demir, çelik ve metal sektörüne yönelik bölgesel enerji maliyetleri teşviki istiyorlar, bu konuda destek istiyorlar. Yine, doğal gazla ilgili Sayın Bakan, iki bütçedir, üç bütçedir, biz taleplerde bulunmuştuk, sizde yakından ilgilendiğiniz, Eflani ilçemize geldi, Yenice'ye de geldi, şehir merkezlerine doğru iniyor; birtakım tali yerlere, köylere, mahallelere henüz ulaşmadı. Şimdi, baktığımız zaman Yenice'de Atatürk Mahallesi ve Kalaycılar bölgesi, örneğin hiç bu doğal gazdan yararlanmıyor, burada da gerekli desteğe ihtiyaç var.

Yine, sizin Bakanlık olarak belediyelere köy yollarının yapımıyla alakalı verdiğiniz destekler var, hibe olarak bitüm veriyorsunuz. Karabük ili de bu bitümde hibe olarak yararlandı. Bu talebin yani hibenin daha doğrusu artırılması talebi var. Bu konuda Karabüklü hemşehrilerim sizden gerekli desteği mutlaka bekliyor.

Filyos Limanı'yla ilgili burada "Türkiye Petrolleri Liman AŞ'ye verilecek." diye bir duyumumuz var. Bunun doğru olup olmadığının teyidini birazdan sizden alırız. Bir an önce açılması gerekiyor. Burada KARDEMİR ve sanayiciler açısından navlun bedelleri çok önem arz ediyor. Tonda 21 dolar fazla navlun ödemek zorunda kalınıyor. Totale vurduğunuz zaman 60-70 milyon dolarlık bir ekstra navlun giderinden bahsediyoruz. İhracat rekabetimizi ortadan kaldırıyor. Bölgede buraya gerekirse gerekli desteği vereceğini özellikle ifade ediyor. Bu konuda da hızlandırılmasıyla ilgili sizden gerekli desteği bekliyoruz.

KARDEMİR AŞ üçüncü çeyrekte 955 milyon zarar etti. Sizin Bakanlığınızdaki üst düzey bürokratlardan yönetim kuruluna atamalar oldu, siz de oranın eski başkanısınız, yakından ilgilendiğinizi biliyorum, KARDEMİR bizim bölge için çok çok önemli, oradan elinizin çekilmemesi gerektiğini bir kez daha vurguluyoruz. Ekonomi açısından, Karabük'ün ekonomisi açısından eğer önlem alınmazsa gidişat iyi görünmüyor. Bu konuda sizden yüksek beklentimiz var Sayın Bakan.

Şimdi, genel aydınlatma giderleriyle ilgili dedikten sonra, bir de özellikle burada elektrik dağıtım şirketleriyle ilgili bir durumu belirtmek istiyorum. Elektrik dağıtım şirketlerinin TEDAŞ'tan olan alacakları Bakanlık tarafından ödeniyor ama bir taraftan da iletişim sistemleriyle ilgili bu dağıtım şirketlerinin TEİAŞ'a borçları var. Bu borçlarla alakalı gerekli ödemeler yapılmıyor. Yani bir taraftan kamu kurum ve kuruluşlarından birinin alacağı varken bu alacağını tahsil edemiyor ama bir taraftan da diğer kurumun bu şirketlere ödemesi var, bu şirketlere ödemeler yapılıyor. Burada bir kanunla düzenlemeye ihtiyaç var. Yani mahsuplaşma mı olur, belirli bir aya belirli bir yıla yayılarak mı olur? Zaten hazine yardımları olarak program dışı ödeneklerden gerekli destekleri alıyorlar, borçlarına da sahip çıkmaları ve ödemeleri gerekiyor. Bu düzenlemenin mutlaka yapılması gerekiyor. Biz bunu torba yasada da Komisyon üyeleri olarak, milletvekilleri olarak özellikle vurguladık, bir kez daha size iletmiş oluyoruz.

Şimdi, tabii, bütçe açıkları had safhada. Bu yılda da 2 trilyon 712 milyarlık bir bütçe açığı olacak genel olarak. Dolaylı, dolaysız vergiler ayırımında da dolaylı vergilerin artarak devam ettiğini görüyoruz. Yüzde 63 ile yüzde 66 arasında bir dolaylı vergi var, dolaysız vergileri artıramıyoruz. Buradaki en büyük gelir kaynaklarından biri de mal ve hizmet fiyatları içerisinde gizli olan dolaylı vergiler. İşte, enerji sektöründe de bu var, ithalat açısından çok ciddi bağımlılığımız var, özel tüketim vergisi, KDV dâhil maalesef bunlar da faturalara yansıyor. Bu yansıyan faturalar da halkın cebinden ekstra çıkıyor. Halkın faturalarla daha fazla ilgili desteğe ihtiyacı var. Sabah da örnek vermiştim, 2002 yılındaki 12 kilogramlık bir tüp 20 TL iken 2025 yılında 1.000 TL'ye çıkmış, 50 kat artmış. İşte, elektrik fiyatları, konutların kullandığı son bir yılda yüzde 63 artmış, doğal gazla ilgili yüzde 25 artış var. Şimdi, akaryakıtla ilgili, benzinle ilgili, motorinle ilgili baktığımız zaman da yüzde 29 civarında bir artış var. Bunlar vergi olarak halkın cebinden çıkıyor ve daha fazla fatura ödemek zorunda bırakıyor. Hâlen doğal gazla ilgili çalışmalar devam etmiş olmasına rağmen, halkımızın meskenlerde kullandığı -köyler var, mahalleler var- yüzde 51,7'sine doğal gaz ulaşamıyor. Yani Filyos havzasında, Batı Karadeniz havzasında doğal gaz bulundu, çıkartılma çalışmaları devam ediyor ama henüz buradaki üretimin fiyatlara yansıdığını görmüyoruz. Hem meskenlerin hem sanayi üretiminin maliyetler açısından enerji desteğine ihtiyaç var ve enerji desteğiyle ilgili maliyetleri aşağıya çekecek Enerji Bakanlığının katkısına ihtiyaç var dolayısıyla, hazine yardımına da ihtiyaç var.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Son bir dakika...

CEVDET AKAY (Karabük) - Lütfen, bu bütçenize sahip çıkın, hatta burada en azından şu anda 9 milyar civarında bir önceki yıla göre azaltılmış olan bütçenin muhafazasıyla ilgili burada hep beraber bir önerge verelim. Komisyon üyeleri burada, sayın vekiller burada, hep beraber imza atalım ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının bütçesini bir önceki yıldaki bütçe olarak teklifle beraber kanunlaşmasını hep beraber sağlayalım diyor, teşekkür ediyorum, sağ olun.