KOMİSYON KONUŞMASI

EJDER AÇIKKAPI (Elazığ) -

EJDER AÇIKKAPI (Elazığ) - Çok teşekkür ediyorum Başkanım.

Sayın Başkanım, Sayın Bakanım, değerli Komisyon üyeleri, kıymetli milletvekilleri; öncelikle hepinizi saygıyla selamlıyorum.

SEVDA KARACA DEMİR (Gaziantep) - Bunu lütfen yayınlayın, bu söylediklerinizi lütfen yayınlayın...

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sevda Hanım, yeter ama bu olmuyor. Şimdi, size söz verdiğimizde aynı şekilde davranırlarsa uygun mu size? Yapmayın bunu.

EJDER AÇIKKAPI (Elazığ) - Sayın Başkanım, konuşmamın başında öncelikle 5 Kasımdan beridir arama tarama faaliyetlerinde bulunduğumuz otizmli evladımız kaybolmuştu. 5 Kasımdan beridir tüm güvenlik güçlerimizle, birimlerimizle AFAD'ımızla, UMKE'mizle yoğun bir arama tarama neticesinde maalesef, bugün 11 yaşındaki Veysel Bilen evladımızın cansız bedenine az önce ulaşıldı. Ben ailemize sabrıcemil diliyorum, şehrimize sabırlar diliyorum. Bu tür olayların ülkemizde tabii zaman zaman olduğunu görüyoruz, Rabb'im sabırlar versin.

Bugün, tabii, Türkiye'nin emeğini, alın terini, sosyal adalet anlayışını ve güçlü devlet refleksini konuşuyoruz. Bazı arkadaşlarımız iş kazaları, asgari ücret, emekli maaşları, kayıt dışı istihdam ve sosyal güvenlik sistemi üzerinden bazı eleştirilerde bulundular. Tabii ki biz bu eleştirileri demokrasinin bir gereği olarak görüyor ve saygıyla karşılıyoruz. Ancak bunun yanında, bu eleştiriler yanında hakkaniyetli bir değerlendirme için de tablonun bütünüyle görülmesi gerektiğini, ortaya konulması gerektiğini de ifade etmek istiyorum.

Son dönemlerde yaşanan acı olaylar elbette hepimizi derinden üzmüştür ancak Türkiye'de hiçbir olay Türkiye'nin iş sağlığı ve güvenliği alanındaki köklü dönüşümlere yönelik çalışmalarını da gölgelememelidir. Sayın Bakanım, sizin de ifade ettiğiniz gibi biz sadece mevzuatı değiştirmedik, aynı zamanda bir kültürü de değiştirdik. Hedefimiz "sıfır kaza" kültürünü ülkemizde mutlaka tesis etmektir. Bunun için de yoğun çalıştığınızı biliyoruz. 2002'de yalnızca belli sektörleri kapsayan iş güvenliği uygulamalarının bugün kamu dâhil bütün iş yerlerini ve 50'den az çalışanı olan işletmeleri de kapsadığını görüyoruz. Artık iş güvenliği, evet, bir zorunluluk değil, bir çalışma kültürüdür, böyle olmalıdır. 2022'de 166 bin iş yeri İSG hizmeti alırken bugün bu sayı 773 bine, çalışan sayısı da 11,5 milyona ulaşmıştır. Bu artış sadece denetimin değil aynı zamanda bilinç dönüşümünün de bir sonucudur.

Elbette ki haklılık payı da olan bazı eleştirilerde asgari ücretin açlık sınırının altında kaldığı dile getiriliyor. Evet, 2002 yılında şunu da görmemiz lazım: 184 Türk lirası olan asgari ücret bugün 22.104 Türk lirasına yükselmiştir. Gönül arzu eder ki bu çok daha fazla olsun. Bu artış reel olarak yüzde 223 bir iyileşmenin olduğunu da bize göstermektedir. Sayın Bakanım, yine sizin ifadenizle "Asgari ücret sosyal adaletin temel direğidir." dediniz, biz de aynen buna katılıyoruz, arzumuz ve isteğimiz de bundan sonraki süreçlerde inşallah asgari ücret konusunda çalışan kardeşlerimizin hak ettikleri ücretleri hak ettikleri düzeyde almalarıdır. Bu konuda hiçbir eksiğimiz yoktur. Muhalefetin düşünceleriyle tabii ki bizim de düşüncelerimiz bu konuda aynıdır. Bugün en düşük memur maaşı 50.503 TL, memur emekli aylığı 22.671 Türk lirasıdır, SGK ve BAĞ-KUR emekli aylığı ise 16.881 TL'den başlayan bir orana sahiptir. Arzumuz, tabii ki bu rakamların da ilerleyen süreçlerde çok daha güzel noktalara gelmesidir. Bu artışlar tabii, sosyal devletin vatandaşına sahip çıkma kararlılığı olarak da görülebilir. Türkiye çalışanını da emeklisini de inşallah, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da aynı şekilde enflasyona karşı korumaya çalışacaktır, bu yönde gayretli olacaktır.

Sosyal Güvenlik Kurumunun mali dengesi de sıkça bundan önce de gündeme geliyordu bugün de gündeme getirildi. Tablo açıktır: 2002 yılında gelirlerin giderleri karşılama oranı yüzde 71 iken, 2024 yılında bu yüzde 99,7'ye, yine 2025 yılı içinse şu ana kadar yüzde 95,3'e ulaşmıştır. Sosyal Güvenlik Kurumu açığının millî gelire oranı bu hâliyle binde 4 düzeyindedir. Sayın Bakanım, siz bu tabloyu şöyle ifade etmiştiniz: "SGK artık açık veren değil, kendi kendini taşıyan bir yapıya dönüşmüştür." Evet, bu mali disiplinle sosyal devlet dengesinin başarıyla yürütüldüğünü görüyor ve size ve ekip arkadaşlarınıza da teşekkür ediyoruz.

Bazı değerlendirmelerde İşsizlik Sigortası Fonu'nun işveren lehine kullanıldığı iddia edilmişti. Oysa, bu Fon'un hem işsiz vatandaşlarımızın hem de istihdamı koruyan, korumaya yönelik programlarda etkin bir şekilde kullanıldığını da biz görüyoruz. Yine, burada sizin Sayın Bakanım bir ifadeniz vardı: "Fon'un büyüklüğü 2025 sonu itibarıyla 560 milyar TL'yi aşmıştır." demiştiniz. Bunun üçte 1'i doğrudan işsizlere, geri kalanı istihdam programlarına aktarılmaktadır. 2025 Eylül itibarıyla iş gücü 35,6 milyon, istihdam 32,5 milyon, işsizlik oranı yüzde 8,6 olarak gerçekleşmiştir. Bu tablo, üretim ekonomisinin ve aktif istihdam politikalarının somut bir sonucudur.

Bir diğer eleştiri ise şu şekilde olmuştu: "Kayıt dışı, istihdam oranları üzerindedir." Ancak veriler ortadadır: 2002'de yüzde 52 olan kayıt dışı istihdam oranı, 2025 yılı ikinci çeyreğinde yüzde 25,9'a gerilemiştir. Yalnızca bu yıl kayıt dışı işçi çalıştıran işyerlerine 2,3 milyar Türk lirası idari para cezası uygulanmıştır. İşçiler lehine de 954 milyon Türk lirası alacak ödemesi yapılmıştır. Bu tablo, denetim kapasitemizin güçlendiğini ve emeğin artık sadece kontrol edilmediğini, korunduğunu göstermektedir.

Kadın, genç ve engelli istihdamı konusunda da Sayın Bakanım sık sık siz vurguluyorsunuz: "Kadınlar ve gençler üretimin merkezinde olmalı." Bugün Türkiye kadın istihdamında OECD ülkeleri arasında en hızlı artış kaydeden ülkelerden biridir. İş Pozitif Programı'yla 1,7 milyon kadın, Engelsiz İŞKUR Programı'yla binlerce engelli vatandaşımız çalışma hayatına kazandırılmıştır; bu, çok önemli, değerli ve kıymetlidir. 2002-2025 aralığında 16,3 milyon kişinin bu şekilde istihdamına vesile olduk. Bu adımlar fırsat eşitliğinin ve kapsayıcı büyümenin de temellerini oluşturmaktadır.

Sayın Bakanım, biraz da ilim Elâzığ'la ilgili konulara değinmek isterim.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Son bir dakika.

EJDER AÇIKKAPI (Elâzığ) - Elâzığ Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğümüz 13.072 metrekarelik yeni hizmet binasında 2020 yılından bu yana hizmet vermektedir ve 2023 yılında yeni yapılan bu binamız hasar almamıştır. Elâzığ'da 98.490 kişi 4/A, 21.250 kişi 4/B, 34.350 kişi de 4/C'de aktif sigortalıdır. Ayrıca, 63.585 kişi genel sağlık sigortası kapsamındadır. Bunların 52.150'sinin primini devletimiz karşılamaktadır. EYT düzenlemesiyle ilimizde yaklaşık 10 bin vatandaşımız maaşa bağlanmıştır. İlimizde 9.750 işveren bulunmakta, tahsilat oranı da yüzde 85,9'la Türkiye ortalamasının üzerinde bulunmaktadır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

EJDER AÇIKKAPI (Elâzığ) - Bu da hem kurumun direncini hem de Elâzığ'ın üretim gücünü gösterir diyor, 2026 yılı bütçemizin hayırlı olmasını diliyorum.