| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 19 .11.2025 |
AYYÜCE TÜRKEŞ TAŞ (Adana) - Çok teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.
Sayın Bakan, kıymetli bürokratlar, kıymetli milletvekilleri, basın mensupları; ben de hepinizi saygıyla selamlıyorum. Bütçenin hayırlı uğurlu olmasını diliyorum.
Tabii ki Ulaştırma Bakanlığı önemli bir Bakanlık, önemli bir bütçeyi görüşüyoruz çünkü Türkiye'nin kalkınmasının ve gelişiminin anahtarı olan bir Bakanlık ama bütçenize baktığımızda maalesef, sanki bu rakamlar ve bu bütçe fotoğrafı Türkiye'nin kalkınma ve gelişimini destekleyen bir manzara önümüze koymuyor. Türkiye'nin ihtiyacı olan altyapı, yol, demir yolu yatırımlarına göre zaten çok "conservative" bir artış var bütçenizde ve rakamlara baktığımızda neredeyse yarısından fazlası sermaye transferleri, hazine yardımları başlığı altında hiçbir şeffaflığı olmayan kalemlere ayrılmış durumda.
Burada çok konuşuldu, çok üstünde duruldu ama ben de bir kere daha vurgulamak istiyorum: Sadece 2026'da Karayolları Genel Müdürlüğü üzerinden ödenecek garanti ve katkı payı 101,3 milyar lira, 520 milyar lira gibi bir bütçeniz var. Bu rakamın ne kadar büyük olduğunu şöyle daha iyi kavrayabiliriz: Mesela, Ticaret Bakanlığının bütçesinden yüzde 32 daha büyük bu ödenecek garanti miktarı, Enerji Bakanlığı bütçesinin yaklaşık 3 katı, Dışişleri Bakanlığı bütçesinin 2 katı yani öyle bir ülke ki bir bakanlığın bütçesi değil müteahhide ödenecek para dış politikadan, enerjiden, turizmden daha büyük. Bu tablo da pek halka hizmet değil de Sayın Bakan, bunu bazı şirketlere finansman aracılığı yapan bir kurummuş gibi gösteriyor Bakanlığınızı.
Bir de devamlı burada işte, yapılan yollar, alt geçitler, üst geçitler, havalimanları falan filan konuşuldu. Tabii ki teşekkür ediyoruz, önemli ama zaten yirmi üç yıldır yönetiyorsunuz. Ben anneyim, evladımı doğurdum, büyüttüm diye; ben bu çocuğu iki yıl emzirdim, üç yaşına kadar altını değiştirdim, bir de her gün yemek yapıyorum diye anlatmak ne kadar abesse yirmi üç yıldır bir ülkeyi yöneten bir partinin de bu kadar bunları anlatması bana o kadar abes geliyor çünkü bazı şeyler yapılmalı. Ha, şöyle bir durum olduğunda anlatılabilir: Gerçekten çok büyük bir fark yaratılırsa, çok farklı bir strateji olursa ne bileyim, savunma sanayisinde olduğu gibi, bunlar anlatılabilir. Ha, tabii, bu arada öyle yollarımız var ki Amerika Birleşik Devletleri'nde bile belki böyle yollar yok; onu da görüyoruz ama acaba bu kadar da önemli mi, onu da tartışmak gerekir. Mesela, ilkokuldan beri hepimiz biliyoruz, hepimize öğretilmiştir, Türkiye'nin doğal koşulları demir yollarının çok müsaittir, hatta daha çok demir yolu olsa can kaybı da az olur, ulaşım da daha kolay olur, daha hızlı olur diye bir şeyle hep büyüdük. Onuncu Yıl Marşı'nda da diyorlar ya "Demir ağlarla ördük ana yurdu dört baştan." diye. Zaten Sayın Güneş de söyledi, ta, Osmanlı'nın son zamanları, cumhuriyetin ilk zamanları bunun üzerine bir strateji kurulmuş ama bundan sonra aynı strateji üzerinde devam edilmemiş. Ben merak ediyorum, acaba sizin Bakanlığınız asfalta bu kadar para harcıyor, biz bir nevi araba alıyoruz, araba da aslında ithal. Her ne kadar TOGG yerli olsa da baktığımızda, aldığımız arabaların çoğu ithal, 1 araba yerine 4 araba alıyoruz aslında; benzin deseniz çok ciddi maliyet, asfalt zaten pahalı. Acaba bunun bir stratejik... Yani mesela, elli yılda bu kadar yol yapacağımıza şu kadar demir yolu yapsak can kaybı ne kadar azalırdı, benzin tasarrufu ne kadar olurdu, asfalt tasarrufu ne kadar olurdu, cari açığa bunun nasıl bir etkisi olurdu falan gibi bir çalışma yapıldı mı, bunu işin açıkçası merak ediyorum.
Sayın Bakanım, Adana'nın durumunu Sayın Kısacık söyledi, bahsetti. Gerçekten Adana -burada bir laf kalabalığı ya da ne bileyim, siyaset yapmak için söylemiyoruz- ihmal edilmiş durumda. Sırf Mansurlu yolu bile bunun göstergesi, tamamlanamayan demir yolu yatırımımız -yine 2027 sonu olacağını söylediniz- tamamlanamayan metromuz... Bir de Sayın Bakanım, siz Adanalıya hatırlarsanız, Belediye seçimleri zamanında, Sayın Kocaispir'le propaganda zamanında gelip söz de verdiniz; metro sözü verdiniz, alt geçit sözü verdiniz, hepsini anlattınız. Bakın, kayıtlar var, Twitter'da da açarsanız hâlâ görürsünüz. O yüzden, Adanalı gerçekten sizden...
ORHAN SÜMER (Adana) - Adayınızla beraber gezdiniz, doğru söylüyor Ayyüce Hanım.
AYYÜCE TÜRKEŞ TAŞ (Adana) - Evet, gerçekten.
Biliyoruz, o Türk devletinin yatırımı ama Adanalı'ya siz Kocaispir'in yatırımı gibi anlattınız. O yüzden Adana bunu bekliyor Sayın Bakan. Vallahi, Adanalı bekliyor, biz ağızdan çıkanı söz olarak... Diyor ki: "Bakan buraya..." Tamam, siz 10-15 söz verdiniz, ikisini yapın, biz ona da razıyız. Mansurlu yolunu yapın, bir de Adana-Mersin demir yolu olsun, ona da razıyız çünkü Adana tarım deposu, enerji merkezi, lojistik kapısı, sanayi üssü. Yani Adana bir lojistik merkezi olacak da bir yer bununla ilgili de planlama yapılması lazım. Yani, mesela Adana metrosu 2'nci etap neden hâlâ yok? OSB'lerin demir yolu bağlantıları neden bitmiyor? Adana'nın fiber altyapı oranı neden Türkiye ortalamasının altında? Lojistik köy projesi neden on yıldır başlamıyor? Adana-Mersin-Yumurtalık enerji ve liman koridoru neden yatırım listenize yok? Biz bunları işin açıkçası merak ediyoruz. Yani BTK de benim için hani gerçekten üzücü bir nokta demek istiyorum. Hepimiz dünyayı geziyoruz Sayın Bakanım görüyoruz yani ben de çok isterdim bu arkadaşlarımın söylediklerini ülkemizde yaşamayı ama internet açısından gerçekten Türkiye çok geri ve zayıf durumda. Hatta öyle ki yani artık hani yapay zekâ falan dünyada, gerçi bizde de kullanıyor ama dünyada böyle çok daha farklı boyutta kullanılıyor. İnternet maliyetleri insanların gözüne batmıyor dünyada baktığınızda artık zaten Starlink var. Hani cebimize onu alıp nereye gidersek -şu Tesla'nın Starlink'i- çekiyor. Mesela şu anda isim vermeyeceğim de işte Amerika'da bir dağ şeyine gidin, inanın, yani Türkiye'deki en hızlı internetin 100 katı hızlı internete ulaşabiliyorsunuz. Yani bizde internet gerçekten lüks Sayın Bakanım, yani ben şu anda internete ödediğim -benim eşim çalışmalarını evden sürdürüyor- internet faturamı burada söylemek istemiyorum yani gerçekten göze batan bir rakam; bu göz önüne alınmalı.
Ondan sonra bu sahte diploma, sahte imza, e-imza şeyi gerçekten çok önemli. Yani, mesela, yine yurt dışına baktığımızda bu imza otoriteleri bir elin parmağını geçmeyecek sayıda, aslında çok az otorite var ama Türkiye'de çok fazla e-imza otoritesi var ve bunun güvenliği zaten sizi de aşan bir şey; bu konuda çok hassas olunması gerekiyor. Yani artık torbacının emniyet müdürü olarak atandığını gazetelerde okumak bizi gerçekten derinden yaralıyor ve üzüyor. Artık kendi aldığımız diplomayı bile neredeyse sorgulayacağız, o kadar paranoyak hâle geldik.
Yine, Sayın Kısacık'ın söylediği dinlenme, takip, işte insanların "Beni dinliyorlar." yok "Kaydediliyor." ya da kısıtlama, internetin yavaşlatılması vesaire bunlar... Bir de ya ben de hani güvenli internetten yanayım, özellikle iki çocuk annesi olarak hani internetteki şeylerden ben de şikâyetçiyim ama -bunu BTK Başkanımız da çok iyi bilir- aslında bu bir çözüm de değil. Yani, alternatif VPN'ler kullanılıyor, artık kullan at VPN'ler var. Hani bunları baypas etmek çok kolay, çözüm bunlar değil, çözüm bunun yerine daha başka şeyler... Mesela dijital okuryazarlığı artırmak, dijital okuryazarlık eğitimini herkesin bilmesi, özellikle hani ilkokulda, anaokulunda bile bunun başlanması önemli çünkü bunu gerçekten hani baypas etmenin yolu yok. Güven, dijital güvenlik çok önemli. Dediğim gibi e-imza otoritesi herkese verilmemeli yani orada çok ciddi eliminasyon yapılması lazım.
Yine, iletişimin pahalı olmaması lazım, internetin pahalı olmaması lazım. Fiber altyapı, yani ben Ankara'nın güzel bir semtinde oturduğumu düşünüyorum ama bizim sitede bile fiber altyapı hani "Yapılacak, yapılıyor." söylemleri falan var. İşte, ilk başta ona göre bir para aldılar, şöyle böyle bunlar yani hani bana patinaj...
ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANI ABDULKADİR URALOĞLU - Site içinde...
AYYÜCE TÜRKEŞ TAŞ (Adana) - Evet, site içinde ama ne bileyim yani bana bunlar komik geliyor diyeyim yani o yüzden, bizim sizden beklentimiz. Gerçekten biz teşekkür etmeyi, takdir etmeyi istiyoruz, seviyoruz biz devletimizi, milletimizi, vatanımızı da çok seviyoruz. İnanın, bu anlatılan düzeyden çok daha iyi olması için hepimiz elimizden geleni yaparız ama bizim burada dile getirdiklerimiz sizin de daha iyi hizmet edebilmeniz için ve Türkiye'nin de daha iyi bir noktaya gelebilmesi için. Biz objektif duygu ve düşüncelerimizi söylüyoruz. Bir ev içi dertleşme seansı gibi görüyoruz bütçe toplantılarını. O yüzden hem ciddiye almanızı, hem dikkate almanızı hem de inşallah gelecek bütçede bu konularda da adım atmanızı temenni ediyoruz.
Tekrar sunumunuz için teşekkür ediyoruz.