| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/280) ve 2024 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/279) ile Sayıştay tezkereleri |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 05 .11.2025 |
EDNAN ARSLAN (İzmir) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.
Sayın Bakan, değerli bürokratlar; hoş geldiniz. Bütçenizin şimdiden hayırlı olmasını diliyorum ben.
Sayın Bakanım, biliyorsunuz, Sayın Mehmet Muş sizden önce Bakanken bir E-Ticaret Yasası getirmişti ve Meclisten de geçmişti bu yasa. Bu yasanın temel amacı şuydu: Herhangi bir şirket bu e-ticaret sektöründe tekel olmasın ve yerli e-ticaret şirketlerini korumaya yönelik bir düzenlemeydi bu. Sizin zamanınızda bir tadilat geldi yasanın o lisans bedelleriyle ilgili kısmına çünkü yüzde 20'yi geçen şirketlere yani piyasanın yüzde 20'sini ele geçiren şirketlere karşı böyle bir lisans bedeli gelmişti ve bu lisans bedeli önemli bir gelir kalemiydi bizim için. Tabii, o dönemde arkadaşlar ve bürokratlarınız bu işi hızlı bir şekilde savunurken işte "Biz e-ticarette ihracatın artmasını murat ediyoruz." demişlerdi ve o günün bizim kendi yapmış olduğumuz hesaplamalarla, sizin de arkadaşlarımızın bazılarının, bürokratların söylemiş olduğu şekliyle ortadan 100 milyarlık bir lisans bedeli kalkacaktı. Tabii, biz bunu söyledikten sonra bazı bürokrat arkadaşlar da "Ya, işte, bu yıl bir 23, 24 milyar oluşacak ama işte bu şirketler bunu ödeyemez." ikrarından sonra hızlı bir şekilde ilgili komisyon başkanı ve arkadaşlar marifetiyle "Ya, gelir oluşmadan nasıl lisans bedeli oluşabilir?" diye bir savunma gelişmişti. Şimdi, o dönemde Sayın Mehmet Muş yanlış mı yapmıştı o yasayı çıkararak; "Tekel olmasın, yerli şirketleri koruyalım." derken yanlış mı yapmıştı ki bu şekilde bir tadilata gittik ya da bu tadilatı yaptıktan sonra bizim vazgeçtiğimiz lisans bedeli karşılığında ülkemiz nasıl bir ihracat geliri elde etti? Çünkü orada öyle bir madde koyduk, o lisans bedelleri tahsil edilmesin diye ihracat bedelinin 4 katını, bir yıl için 4 katını, bir yıldan sonra 3 katını bu cirolardan düşüp lisans bedelini hesaplayacak olan cirolarda bir formülle, aslında bir matematik oyunuyla ciddi bir gelir kaybı oluşturuyordunuz. Ben baktım, sunumunuzu da inceledim, tutanaklara da baktım, bununla ilgili bir şey söylemiyorsunuz Sayın Bakanım. "Yani bir iş yaptık, bir yasa çıkardık, bir tadilat yaptık, muhalefetin iddia ettiği şekliyle 100 milyar liralık bir zararımız olmadı." demiyorsunuz. "E-ihracatta şu kadar büyük bir sıçrama yaptık." demiyorsunuz. Bunun karşılığında biz ne kazandık, onunla ilgili herhangi bir veri yok. Zaten sizin o dönemde yapmış olduğunuz sunumlarda da etki analiz raporlarında da bunlara yönelik hiçbir bilgi, veri yoktu.
Yani şimdi, ben şu soruları buradan size sormak isterim: Şimdi, bu E-Ticaret Yasası'nı değiştirdik, bununla ilgili 2024 Ekim ayından sonra bu etkiye, bu oluşan yeni duruma yönelik Bakanlığımızın bir çalışması var mıdır? 2024'teki yasanın ardından e-ticaret firmalarının hacimlerinin ve büyüklüklerinin son durumu nedir? E-ticaret sektöründe ülkemizde lider konumda olan firmanın işlem hacmi ve arkasından gelen firmaların işlem hacmi nedir? Bu yeni düzenlemeden bugüne kadar lisans bedeli oluştu, oluşan lisans bedellerine ne kadar ödendi? Ödeyen, ödemeyen firmalar hangileridir? Sektörün lider konumundaki firmadan daha az işlem hacmine sahip olduğu hâlde bu firmadan daha fazla lisans bedeli ödemek zorunda kalan firma var mıdır? Çünkü o zaman yapmış olduğumuz hesaplamalarda eğer bir şirketin ihracatı yoksa o daha fazla lisans bedeli ödeyebileceğini matematiksel olarak burada anlatmıştık biz. Öyle bir firma var mıdır? E-ihracatta yaşanan artışın firmalara yayılımı nedir? Yapılan düzenlemeden en çok faydalanan lider firmanın ihracatı ne kadar arttı, buna karşılık ithalatı nasıl değişti? 2024'teki sektörde tahakkuk eden toplam e-ticaret lisans bedelleri nedir? Tahsilat oranı ne olmuştur? 2023'te eğer bu yasa çıkmasaydı bu tutar ne olurdu? 2024 sonunda yasa değişikliğinden önce ihracat gelirinin 4 katı lisans bedeli hesaplamasından düşülmesiydi sektörün en büyük firması ne kadar lisans bedeli ödeyecekti, bu yasa sonrasında ne kadar lisans bedel ödemiştir ve bu aradaki fark kamu zararı mıdır, değil midir? Bakanlığınıza bunları ben sormak isterim.
Yani baktığımız zaman, aslında e-ticaret noktasında çok da parlak bir durumda değiliz. İşlem sayısı azalmış Sayın Bakanım, fark artmış, parasal olarak belki bir büyüme var ama o da geçen sunumunuzda 2 kere geçirdiğiniz "enflasyon" kelimesi bu sunumda hiç geçirmediğiniz enflasyonla alakalı. Enflasyon arttığı için, malların değerleri yüzde 100 arttığı için işlem sayısı artmasına rağmen parasal olarak büyümüştür yani dediğiniz şekilde bir büyüme ve e-ticarette bir gelişme oluşmamıştır.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)