ÖMER ÖCALAN (Şanlıurfa) - Sayın Bakan, hoş geldiniz.

Ben eylül ayında Bakanlığınızın yaptığı açıklamaya dönük fıstığın hikâyesini burada size anlatmak isterim. İsmi Antep fıstığı olsa da merkezi Urfa'dır. Adıyaman'da üretiliyor, Mardin'de, Batman'da, Siirt'te üretiliyor Sayın Başkan. Bu dönem rekolte düşüktür, doğrudur, geçen dönem belki ülke tarihinin rekolte açısından en yüksek yılıydı. Bu fıstık nasıl yetişir, biraz anlatmak lazım. Yüz binlerce insanın geçimini sağladığı bir üründür.

Bir fıstık ağacı on beş, yirmi yıl arasında yetişir Sayın Başkan. Fıstık ağacını ekersiniz, on beş yıl verim almazsınız ve bir yatırım yaparsınız. Hem coğrafyayı güzelleştirirsiniz, ağaçlandırırsınız hem de hizmet edersiniz on beş ve yirmi yıl arasında. On beş, yirmi yıl sonra verim almaya başlarsınız ve bu verimi alırken de bakım yapmaya devam edersiniz; ilaçtır, tarla sürmektir, budamaktır ve kurak bir meyvedir. GAP'ın merkezindedir. Birecik'te yetişir, merkezi Birecik, Halfeti, Bozova, Hilvan, kısmen Suruç, Urfa açısından merkezdir, Nizip de çok yakındır. Susuzdur ve kuraktır. Tarım Bakanlığı bu noktada görevini yerine getirmemiştir. Aslında kurak bir bölge, 50 dereceyi buluyor, su dibinden geçiyor, sulama imkânınız yok.

Piyasaya da bakınca bu işin piyasası biraz Antep. Taban fiyat yok. Karadeniz'de fındıkta en azından bir taban fiyat var, serbest piyasada çok oynamazsınız o ürünle. Geçen sene kabuklu kırmızı fıstığın kilosu 250 lira civarındaydı Sayın Bakan, bu sene yok senesi olduğu için 600 liraya kadar çıktı. Aslında fıstığın ortalama fiyatı 10-12 dolar, 13 dolar arasındadır uluslararası piyasada. Geçen sene niye bir şey yapmadınız Sayın Bakan, Tarım Bakanlığı niye bir şeyler yapmadı; teşvik vermedi, sahip çıkmadı? Serbest piyasada bu işin müşterisi yoktu ama bu sene eylül ayında çıkıp açıklama yaptınız, ithalatın önünü açtınız, fıstık üreticisi sahipsiz kaldı. 550 liraya, 600 liraya çıkan fıstık bir gecede 400 liraya kadar indi. Bir gün önce satan 600 liraya sattı, bir gün sonra satan 400 liraya kadar indi. Şimdi aradaki skala farkını Tarım Bakanlığı, sizler denetlemeniz lazım. Geçen sene sahipsiz bırakılan fıstık bu sene üretim az olduğu için fiyat biraz yukarı gitti, baklavacıların baskısıyla maalesef fiyat baskılandı. 1 kilo baklavanın fiyatı 2.500 liraya çıkıyor ama fıstığın kilosu 600 lira, şu an 550-600 lira, 620 lira arasında değişmektedir. Şimdi, 1 kilo baklavanın tamamı fıstıktan oluşmuyor ki, biraz buna böyle bakmak lazım. Sizin ağzınızdan çıkacak bir cümle, yapacağınız bir açıklama arz-talep dengesini, piyasayı altüst edebiliyor. Biz fıstık üreticisini güvenceye almalıyız ama maalesef bu noktada çok rahat açıklamalar yapılıyor ve fıstık üreticisi de bu noktada sahipsiz bırakılıyor. Ya bir taban fiyat, ya bir destekleme, sulama konusunda Tarım Bakanlığı görevini yerine getirmelidir ama Ticaret Bakanlığının çıkıp bu noktada bir açıklama yapması problemli bir durumdur. Urfa'da, Antep'te bu durumlar konuşuluyor, vekillerimiz zaman zaman bu durumları belirtiyor ama bu işe sessiz kalmak doğru değildir. Bakınız, üretici de zarar görüyor, tüketici de zarar görüyor Sayın Bakan. Siz stokçudan bahsedeceksiniz, kısmen stokçuluk olabilir ama Sayın Bakan, biz de fıstık üreticisiydik, fıstık üreticisi ne yapar? Fıstığını toplar, herkesin 10 ton, 20 ton ürünü olmaz; 1 ton, 2 ton, 3 ton, 500 kilo evin bir odasına koyar ya da küçük bir deposu varsa koyar, her ay 2 çuval, 3 çuval ihtiyacı oranında, geçimi oranında o fıstığı satar ve geçimini sağlar. Tabii ki bazı suistimallerin önüne geçmekte fayda var ama toptancı bir perspektifle işe bakarsanız yoksulu da öldürürsünüz, o fıstıkta suistimal yapanları da denetleyelim derken orayı da ortadan kaldırırsınız. Bu noktada açıklamaların daha dikkatli olması lazım. Tarım üreticileri, üreticiler bu noktada beklenti hâlindedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Teşekkür ediyorum.

ÖMER ÖCALAN (Şanlıurfa) - Şimdilik ben bunları belirteyim ama fıstık üreticilerine de büyük haksızlık yaptığınızın farkında olun.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Gülderen Varli...

ÖMER ÖCALAN (Şanlıurfa) - Bir gün öncesinde...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Teşekkür ediyorum, fıstık meselesi anlaşıldı, gayet iyi anladık.

ÖMER ÖCALAN (Şanlıurfa) - ...600 liraya satıp bir gün sonrasında 400 liraya satmak...