KOMİSYON KONUŞMASI

HAYDAR AKAR (Kocaeli) - Ben teşekkür ediyorum.

Şimdi, aslında burada konuşulması gereken konu, niye bu ihtiyaç çıktı. Belki TKİ kendi redevanslı sahalarından ve kendi sahalarından ürettiği kömürün kalorik ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı şartlarına uygun olmayabilir, bir şekilde düzeltilir ama buradaki sorunun hassasiyeti şurada. Bu redevans usulüyle almış olduğumuz firmaların kendi sahalarında üretmeyip eksilen kısmı TKİ'ye taahhüt ettiği ve eksilen kısmı bir başka üretim şirketinden, TKİ'nin iştiraki olmayan bir başka şirketten veya üretim tesisinden -ruhsatı TKİ'ye ait olmayan- alması ve buralardan servis etmesi. Bununla ilgili örnekler var yani anlatmak istediğim şu aslında: Nedir fakirlere dağıtılan kömürlerdeki olay? 3 (r) maddesine göre TKİ'nin iştiraki veya redevans bağlı ortaklıkları olması lazım yani kömür buradan alınacak, bunun dışındaki kömür eğer ihtiyaç varsa kendi ortaklıklarından ve redevans usulüyle karşılayamıyorsa İhale Kanunu'na göre uygun olarak dışarıdan alacak. Öyle değil mi? Şimdi, örneğin Yeni Çeltek, 2011 yılında 150 bin ton kömür alınması kararlaştırılmış -bizim iştirak Yeni Çeltek- ancak üretilenin 150 bin ton olduğu görülüyor Yeni Çeltek'te. Yani redevanslı sahada 150 bin ton kömür üretiliyor ama TKİ'yle anlaşması bu fakirlere kömür dağıtımıyla ilişkili 150 bin ton. Geriye ne kalıyor? İşte 43 bin ton ihtiyaç kalıyor, 43 bin tonu üretemiyor. Ne yapıyor? 43 bin tonu başka bir firmadan alıyor, TKİ'nin ilişkisinin olmadığı bir firmadan alıyor ve bunları servis ediyorlar çünkü biraz evvel konuştuğumuz madde dolayısıyla nakliyesi CIF'i falan içine alındığı için şirket kendisi dolduruyor ve gitmesi gereken, ulaştırılması gereken yere kendi tesislerinden ulaştırıyor bunu. Böyle olunca kontrol ortadan kalkıyor. Tabii, bunu nereden tespit edebilirsiniz? Üretim miktarlarından tespit edebilirsiniz, böyle bir tespit de var zaten burada. Bu soru asıl onun için aslında yani bu iki tane ayrı olay var burada. Bir tanesi "3 (r)'ye uygun davranıyoruz." deyip arkadan dolanıp geri kalan kömürü başka bir tesisten almak, üretim tesisinden almak ve oradan yollamak, ikincisi de kalite problemleri. Ben Melike Hanıma şey olsun diye söylüyorum, orada bir soru da ben ileteyim, o soruyu bize bildirirsiniz. Madem bu ilgili yönetmeliğe uygun şartlar taşımadığı tespit edildiği burada varsayılıyor, raporlara geçmiş; son beş yılda hangi firmalar, hangi yılda, ne kadar ürün veya teslim edilen kömür bu şartlara uygun olmayıp vakıflar tarafından geri gönderildi ve sizin tarafınızdan değiştirildi? Bir bunu görelim, rakamı, böyle bir bilgi var mı elimizde, bu kontroller yapılıyor mu?

Evet, arkadaşlar, bu sıkıntılı bir durum, gerçekten bu redevans işi kontrol edilemeyen boyutlara ulaştı, kontrol edilemeyen boyutlara ulaşınca da devlete satım garantisi olduğu için daha da ucuza -kendileri devletle redevans ilişkisi içerisinde olan firmalar- piyasadan daha ucuza, kaçak yollarla -kaçak üretilen kömürler gibi birçok şeyle- daha ucuz maliyette üretilen kömürleri alabilme şansına sahip olduğu için bu firmalarla, bunlarla yapılan anlaşmalar biraz evvel verdiğim örnekteki gibi yüksek meblağlarda yapıldı ama hemen peşinden de bu eksiklikler, dediğim gibi, farklı yöntemlerle giderildi. Bunun önüne geçilmesi gerekiyor. Eğer bu kanunda belirtilen şartları yerine getirmeyen ve kanunun arkasından dolanan firmaların bir şekilde sözleşmelerinin iptalimi diyeyim -biraz ağır mı olur bilmiyorum, oradan avukatım da biliyor bu işleri, bakıyor bana burada- ya da bir bakanlık teftiş kurulu bunu bir incelesin bir bakalım, bizim de böyle bir talebimiz olsun. Sayıştayın burada talebi var mı bilmiyorum ama bunlar ne derecede doğru, ne derecede, hangi oranlarda yapılıyor, bunları hep birlikte bir görelim diyorum.