YILMAZ TUNÇ (Bartın) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Komisyon üyelerimizi, katılımcılarımızı ve Sayın Bakanımızı saygıyla selamlıyorum.

Alt komisyonumuz, bilirkişilik kurumuyla ilgili olan bakanlık yetkililerini, yüksek yargı temsilcilerini, akademisyenlerini, oda ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerini dinledi Komisyonumuza davet ederek ve gündemdeki tasarıyı geniş bir katılımla görüşüp raporunu ana komisyonumuza sundu. Tasarı hakkında Komisyonumuzda lehte ve aleyhte dile getirilen düşünceler vardı, bu düşünceleri Komisyonumuz raporuna yansıttı. Tasarının bazı maddelerinde de değişiklikler yaparak kabul ettik. 12 maddede değişiklik öngördük. Bu 12 maddede yaptığımız değişiklikleri arz etmeden önce, Komisyonumuzda ileri sürülen bazı hususlarla ilgili görüşlerimi paylaşmak istiyorum.

Bilirkişilik kurumunun yargının en sorunlu alanlarından birini teşkil ettiği, uygulamada yaşanan sorunların yargılamanın sıhhatine doğrudan etki ettiği ittifakla kabul edildi.

Hak arama hürriyeti ve adil yargılanma hakkıyla yakından ilgili olan ve Devlet Denetleme Kurulu başta olmak üzere birçok kurum ve kuruluşun raporlarına da yansıyan bilirkişilikle ilgili yaşanan sorunların yargıya olan güveni sarstığı, bu alanda düzenleme yapılması zarureti alt komisyonumuza katılanlar tarafından da ifade edildi.

Tasarıyla bilirkişilik alanında uygulamada yaşanan sorunlara çözüm getirmek maksadıyla bilirkişilik temel ve alt uzmanlık alanlarının, bilirkişinin sahip olması gereken niteliklerin, bilirkişilik etik kurallarının, bilirkişilik rapor tekniklerinin belirlenmesi ile bilirkişi listelerinin oluşturulması ve denetimine kadar tüm süreci kapsayan etkin işleyen bir kurumsal yapının oluşturulması olumlu karşılanmaktadır.

Tasarıyla mevcut bilirkişilik müessesesin daha kontrollü ve denetimli olarak devam etmesine yönelik hükümlere yer verilmiş olması genel kabul görmekle birlikte, bazı hususlarda da tasarıya yönelik eleştiriler yapılmıştır.

Bunları da kısaca özetlemek gerekirse, bilirkişilik danışma kurulunun işlevselliğinin artırılmasına yönelik görüşler ifade edilmiştir.

Bölge idare mahkemeleri nezdinde de bölge kurullarının oluşturulması yönünde görüşler ifade edilmiştir.

İdari yargının bölge kurullarında temsili vergi yargısının özelliği dikkate alındığında vergi hâkiminin kurulda bulunması yönünde görüşler ifade edilmiştir.

Yine, baro temsilcisinin bölge kurulunda temsil edilmesi yönünde görüşler ifade edilmiştir.

Bazı uzmanlık alanlarında hukukçu bilirkişilere başvurulabilmesi gerektiği yönünde Komisyonumuzda uzun tartışmalar olmuştur. Bu konuda üst komisyonda da bu anlamda bir değerlendirme yapılması yönünde Komisyonumuzda bir görüş birliği ortaya çıkmıştır, alt komisyonda.

Bilirkişilerin hazırladıkları raporların mevzuata uygunluğu bakımından bölge kurullarında şikâyet üzerine denetlenmesi ve bu kararlara karşı da idari yargıya dava açılması noktasında tasarıda hükümler vardır.

BAŞKAN - Nasıl, idari yargıya mı?

YILMAZ TUNÇ (Bartın) - Evet.

Bunun uygulamada birtakım sorunlara yol açabileceği, yargının uzamasına neden olabileceği yönünde eleştiriler yapılmıştı, bu konuda da üst komisyonda geniş değerlendirmelerin yapılması noktasında arkadaşlarımız görüşlerini ifade etmişlerdir.

Alt komisyonun tartışılan bu alanlarla ilgili olarak üst komisyonda da yine bu sorunları giderecek birtakım düzenlemeler yapılması, yapılabileceği noktasında raporumuza da yansıttığımız görüşlerimiz vardır.

Şimdi, yapılan değişiklikleri -12 maddede değişiklik yapıldı demiştim- kısa kısa arz etmek istiyorum.

Tasarının 3'üncü maddesinin (8)'inci fıkrasında yaptığımız değişiklik aslında bir redaksiyondan ibaret olan bir değişikliktir. "Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemiyle entegre bilişim sistemleri veya yazılımlar vasıtasıyla ulaşılabilen bilgiler veya çözülebilen sorunlar için bilirkişiye başvurulamaz." şeklinde orada...

BAŞKAN - Bunları maddelerinde mi tartışalım acaba?

YILMAZ TUNÇ (Bartın) - Yaptığımız değişikler 12 madde, hızlı bir şekilde geçeceğim.

Tasarının 6'ncı maddesinde yaptığımız değişiklik... Burada Bilirkişilik Daire Başkanlığının görevleri sayılmaktadır. Bu görevler, bilirkişilik temel eğitiminden ve listeye kaydedilmekten muaf tutulacak kişilerin listesini oluşturmak, yayımlamak görevi ilave edilerek böylelikle bilimsel yeterliliğini ulusal veya uluslararası alanda ispat etmiş kişilerin listelerinin tek bir merkezde tutulması amacıyla maddede bu yönde bir değişiklik yapılmıştır.

Tasarının 10'uncu maddesinde de değişiklik yapılmıştır. Burada tasarıyla özel hukuk tüzel kişilerine bilirkişi olabilme imkânı getirilmektedir. Bilirkişi olarak hizmet verecek özel hukuk tüzel kişilerinin bünyesinde çalışacak olan gerçek kişi bilirkişilerin de yine bilirkişi olma şartlarını haiz olması gerekir. Bu yönde bir değişiklik önerilmiştir.

Tasarının 12'nci maddesi, liste dışından görevlendirmeyle ilgili maddedir. Burada da yargı mercilerinin ihtiyaç duyduğu uzmanlık alanında bulunduğu bölge kurulunun veya diğer bölge kurullarının listelerinde bilirkişi bulunmaması hâlinde liste dışından görevlendirme yapılabilecektir. Liste dışından görevlendirileceklerin de 10'uncu maddedeki bilirkişiliğe kabul şartlarını taşıması gerekir. Bu durumda 10'uncu maddede bölge kurulu listesine kayıtlı olmak ve bilirkişilik temel eğitimini almış olmak şartlarının liste dışından görevlendirileceklerde aranmaması gerekir. Bu nedenle, orada da bir değişiklik yapılmıştır. Yani "redaksiyon" diyebiliriz buna da.

Tasarının 13'üncü maddesinde, tasarıyla bilirkişiliğe kabul edilenler üç yıl süreyle sicilde kayıtlı olabiliyorlar. Eğer bu süre dolduğunda yenileme talebinde bulunmamışsa bu durumda bölge kurulu kararıyla bilirkişilik sicilinden ve listesinden çıkarılabilecektir. Bu amaçla 13'üncü maddede de bir değişiklik yapılmıştır.

Yine tasarının 14'üncü maddesi itiraz ve dava hakkıyla ilgili. Burada da tasarının şu andaki ilk hâlinde bölge kurulu kararlarına karşı tebliğ veya ilan tarihinden on beş gün içinde bölge kuruluna itiraz, itirazın reddinden itibaren de otuz gün içinde idari yargıya dava açma süreleri belirlenmiştir. Bu süreleri alt komisyonumuzda idari yargılama usulündeki sürelerle paralellik arz etmesi amacıyla otuz gün içinde bölge kuruluna itiraz, yine yasal süre altmış gün içerisinde de idari yargıya dava açma şeklinde değiştirdik. Başlangıçta söylediğim gibi, zaten 14'üncü maddenin, bu hususun biraz daha belki üzerinde durulması gerekecek.

Tasarının 20'nci maddesi askerî mahkemelerle ilgili. Askerî mahkemelerde bilirkişi görevlendirmeleri de bu kanuna göre yapılacak ama yurt dışında, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde de askerî mahkeme olduğu için o mahkemeler bakımından liste koşulunun ve bilirkişiye kabulü aranan şartların aranmaması gerekir. Bu nedenle, ihtiyaçtan dolayı 20'nci maddede böyle bir değişiklik yapılmıştır.

Tasarının 23'üncü maddesi de Adli Tıp Kurumunun görevleriyle ilgili olan bir madde. Mahkemeler, hâkimlikler ve savcılıklar ile kamu kurum ve kuruluşları tarafından gönderilen Adli Tıpla ilgili konularda teknik ve bilimsel görüş bildirmek Adli Tıbbın görevleri arasında sayılmaktadır. Burada kamu kurum ve kuruluşları tarafından her türlü konuda rapor talebinde bulunulabileceğinden ve Adli Tıbbın kapasitesini aşan talepler olacağından burada "Adli Tıp Kurumunun uygun gördüğü alanlarda" şeklinde bir cümle ekleyerek uygulamada bir sorun çıkmaması amaçlanmıştır.

Yine tasarının 22'nci maddesinde de yaptığımız değişiklikle Adli Tıp Kurumunda görev yapan İhtisas Kurulu tasarıyla 6'dan 8'e çıkarılıyor. 8'inci İhtisas Kuruluna da enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanının istihdam edilmesi konusunda Adli Tıbbın bir görüşü vardı, bunu maddeye ilave ettik.

Tasarının 30'uncu maddesinde de Adli Tıp Fizik İhtisas Dairesi ve Trafik İhtisas Dairesi raporları ve diğer bilirkişi raporlarıyla çelişki olması durumunda da itirazların ilgili ihtisas dairesinin 7 uzmanından oluşan genişletilmiş uzmanlar heyetince incelenmesi ve kesin karara bağlanması amacıyla bir değişiklik yapılmıştır.

43 ve 50'inci maddelerde yaptığımız değişiklikler de yine önceki değişikliklerin Ceza Muhakemesi Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na uyarlanmasından ibaret değişikliklerdir.

Geçici 1'inci maddenin de son fıkrasına gerek kalmamıştır çünkü bölge kurullarında HSYK tarafından bölge adliye mahkemesi üyesi seçilinceye kadar bölge adliye mahkemesi cumhuriyet başsavcısı görev yapacaktı. HSYK bölge adliye mahkemelerine başkan ve üye atadığı için bu fıkraya gerek kalmadığından bu fıkra maddeden çıkarılmıştır.

Yapılan değişiklikler bunlar. Alt komisyonumuzun üyelerine ve uzmanlarımıza, katılımcılarımıza alt komisyonda göstermiş oldukları çalışmalardan, emeklerden dolayı teşekkür ediyorum ve raporumuzu ana Komisyonumuza saygıyla arz ediyorum.